#4 - Kusgan Nga Argumento - a podcast by Bag-ong Dan-ag

Click here to Watch on YouTube Welcome sa lain na pud nato nga episode sa atong podcast nga gitawag ug Bag-ong Dan-ag. Kini nga podcast gi-dedicate ni nato para sa pag-promote ug critical thinking ug skepticism, especially na gyud sa atong mga kabatan-unan karon. Tungod kay nag dako ko sa Cebu as a Catholic, usa sa atong pinaka major nga topic kay ang religion, particularly ang Christian nga religion. So mag hisgut-hisgut kita bahin sa mga simbahan parehas sa Katoliko Romano, Saksi ni Jehovah, Sabadista ug uban pa.  Ang critical thinking ug skepticism dili lang para sa religion. Ma-apply ni nato sa lain-laing area sa atong kinabuhi. So mag hisgut pud ta pananglit sa financial, political, economics, health or medicine ug uban pa. So kung kinsa tong interesado nga mo explore niining mga butanga uban nako, palihug ug subscribe sa atong podcast, add mo sa inyong mga comments, questions, suggestions or mga reactions. Akong paninguhaon nga maka post ko dinhi regularly, at the moment kay weekly, matag adlaw nga Byernes o Sabado. Karon mag hisgut kita ug unsa may atong bantayan aron maka-ingon kita nga kusgan o lig-on ang usa ka argumento. Duna tay duha ka butang nga angayng bantayan. Una kay sakto ba pagkamugna ang argumento. Tan-awon nato ang porma o “structure” sa argumento. Kinahanglan nga mo-sumpay o mahasubay ang conclusion sa mga premises nga gihatag. Atong hinumduman nga ang argumento gigama ug pipila ka mga pagsaysay kung diin usa niini kay ang conclusion. Ug ang uban kay ang premises, ang mga gibasihan aron makab-ut ang maung conclusion. Tan-awon nato kining usa ka example: “Ang tanang makalangoy kay makalupad. Ang baboy kay makalangoy. Sa ato pa, ang baboy makalupad.” Sa kani nga example, makita nato nga mingsumpay ang conclusion sa mga premises nga gihatag. Kung ang tanang makalangoy kay makalupad, unya kung makalangoy ang baboy, ning sumpay nga makalupad diay ang baboy. Mao kini atong gitawag nga “valid” ang pagkaporma sa maong argumento. Ika-duha nga example: “Taas ang linya sa grocery. Hapit na ang pasko kay tunga-tunga na man sa Disyembre. Pureso, mas lami gyud ang linung-ag nga kan-on.” Sa kani nga example, makita nato nga ang conclusion, wala magsubay sa mga premises nga gihatag. Unsa may kalabotan sa lami sa linung-ag nga kan-on sa kataas sa linya sa grocery ug sa kung hapit na ang pasko? Wala. So ma-ingon nato nga dili “valid” ang maong argumento. So dili na nato kinahanglan susihon kung tinuod ba o dili ang mga premises niini ug kung “sensible” ba ang conclusion. Kinahanglan na nato ni isalibay nga argumento tungod kay dili valid ang pagkaporma so automatic, dili nato madawat ang conclusion niini. Importante nga atong timan-an nga ang atong gitan-aw ra dinhi kay ang porma sa argumento. Wala nato gisusi kung tinuod ba o dili ang mga premises niini. Mao kini ang ika-duha nato nga kinahanglan bantayan sa usa ka argumento. Ang “soundness” sa argumento. Kung diin atong tan-awn kung tinuod ba ang mga premises niini. Kung mao man galing, dili pwede nga dili tinuod ang atong conclusion. Sa laing pagkasulti, kung makita nato valid ang porma sa argumento, ug nga tinuod ang mga premises, wala tay mahimo kung dili ang pagdawat sa conclusion. Pero angay natong timan-an nga mamahimo lamang nga “sound” ang argumento kung “valid” ang pagkaporma niini. Kung makita nato nga dili “valid” ang porma sa usa ka argumento, dili na kinahanglan nga mopadayon kita pagtino kung “sound” ba ang argumento. Akong balikon, kung makita nato nga “valid” ang porma sa argumento ug tinuod ang mga premises niini, kinahanglan atong dawaton ang conclusion niini tungod kay dili pwede nga dili tinuod ang atong conclusion. Pananglitan, naay argumento dinhi nga: “Si Carol gipanganak sa Manila. Ang Manila kay part ni siya sa Pilipinas. Sa ato pa, si Carol kay gipanganak sa Pilipinas. Sa kani nga example, makita nato nga valid ang porma niini tungod kay nagasubay man ang conclusion sa mga premises niini. Karon, tungod kay makita pud nato nga tinuod ang m

Further episodes of Bag-ong Dan-ag

Further podcasts by Bag-ong Dan-ag

Website of Bag-ong Dan-ag