Opinie | Beeldenstorm - a podcast by BNR Nieuwsradio

Toen Iraakse burgers in 2003 een beeld van Saddam Hoessein omvertrokken, vonden we dat best stoer. De Belgische koning Leopold II liet in zijn privé-kolonie Congo naar schatting tien miljoen burgers onthoofden. Met hun schedels omzoomden de rubberplanters en ivoor-jagers uit die tijd de gazons rondom hun villas. Dus het omhalen van een beeld van Leopold dat snappen we wel.

Het kan ook op gewelddadige wijze, en daarvoor hoeven niet verder dan Amsterdam. Daar werden in 1967 en 1984 bomaanslagen gepleegd op het VanHeutsz-monument op het Olympiaplein. Die aanslagen mislukten, maar het was toch andere koek dan een petitie, of het bekladden of omver trekken. Het monument, in 1935 onthuld door koningin Wilhelmina, was een eerbetoon aan Johannes van Heutsz, die van 1904 tot 1909 gouverneur was in Nederlands-Indië, en als held werd gezien vanwege de verovering van Atjeh, maar bij nader inzien werd ontmaskerd als ordinaire massamoordenaar. Twintig jaar geleden werd het monument omgedoopt in Monument Indië Nederland. En in november 1956 werd de Amsterdamse Stalinlaan omgedoopt in Vrijheidslaan, toen bleek dat de Sovjetheld miljoenen van zijn eigen burgers had uitgemoord.

Kortom: het thema is niet nieuw, en de vraag is waar je de grens legt. De wereld was in rep en roer toen de Rode Khmer in 1981 het tempelcomplex Ankor Wat in elkaar sloegen, omdat het werd gezien als symbool van Boeddhistische onderdrukking. Die Rode Khmer waren zelf massamoordenaars, maar ook die kunnen wraak zoeken wegens misstanden in het verleden. Hetzelfde geldt voor de vernieling van het Syrische Palmyra door IS, dat door fanatiek-orthodoxe moslims niet werd gezien als cultureel erfgoed maar als herinnering aan de heidense Romeinen. Ja, barbaars, maar ook barbaren hebben ideeën over historisch onrecht.Historische bezinning kan belachelijke vormen aannemen, zoals op Google, dat bij de zoekopdracht leiders uit de Tweede Wereldoorlog de foto van Churchill zwart had gemaakt, maar die van Stalin en Hitler niet. Of het verwijderen van de filmklassieker Gone with the Wind uit het bestand van HBO. Als je op die manier je geweten zuivert, eindig je in een Orwelliaanse dictatuur. En met het verwijderen van een beeld van Jan Pieterszoon Coen, verdwijnt hij niet uit onze koloniale geschiedenis.





See omnystudio.com/listener for privacy information.

Further episodes of Bernard Hammelburg | BNR

Further podcasts by BNR Nieuwsradio

Website of BNR Nieuwsradio