Risico op trombose groter bij vliegreis naar Rhodos dan coronavaccin? - a podcast by BNR Nieuwsradio

Een gezonde vrouw van zo rond de twintig, dertig, met beide benen op de grond, heeft een kans van 5 op 100.000 op een trombose. Op een vlucht van 8u of langer stijgt dat risico naar 15 op 100.000. Het risico op de grond voor een vrouw van middelbare leeftijd is 20 op 100.000 en ook dat risico wordt in de lucht ongeveer 3x hoger, en dan zijn er nog de additionele risico's zoals anticonceptie medicatie, wel of niet roker, maar ook lengte. Een lang óf juist heel klein iemand loopt meer risico in het vliegtuig dan iemand van gemiddelde lengte, zo vertelt Stans van Egmond van de Trombose Stichting. Overigens is niet alleen het lang zitten de oorzaak, de andere samenstelling van de luchtdruk in vliegtuig, alsof je op een berg van 2500 meter bent, draagt ook bij aan dat risico, sommige onderzoekers denken dat je samenstelling van rode bloedlichamen daarop reageert.

"Het risico op de trombose bijwerking van het AstraZeneca vaccin wordt op dit moment geschat op 1 op 100.000", vertelt Suzanne Cannegieter, Professor in Trombose en Hemostase aan het LUMC, die een aantal jaar geleden de risico's op trombose door vliegreizen onderzocht. "bij een vlucht van 8u of langer krijgt 1 op de 4500 mensen, gemiddeld genomen, een trombose. Dat is omgerekend 20 op 100.000, wat dus niet 100x meer risico zou betekenen, maar 20x meer risico dan van het vaccin". Echter de stelling zoals die in Nederland gebruikt wordt heeft het over een vlucht naar Rhodos, wat 3,5 uur vliegen is. "Vluchten korter dan 6 uur zijn eigenlijk niet goed onderzocht, en vermoedelijk is een vlucht van 3 en een half uur zelfs te kort om een bloedprop te vormen, dus ik verwacht hele lage aantallen trombose, zeker geen veelvoud risico".Het risico op een trombose tijdens een vlucht neemt bijna exponentieel toe naarmate de vlucht langer wordt. Waar een vlucht van 8 tot 12 uur nog een risico van 20 gevallen op 100.000 vluchten met zich meeneemt, ligt het risico richting 16u vliegen al rond 80 op 100.000 vluchten.

"Eigenlijk kan je de vergelijking in z'n geheel niet maken" zegt Dokter Kuyt, neuroloog gespecialiseerd in vaat aandoeningen in de hersenen aan het LUMC. De trombose die veroorzaakt wordt door het vaccin is een Sinus Trombose, of CSVT, cerebrale vasculaire sinustrombose, en vind plaats in een ader waar het bloed de hersenen uitstroomt. Dat heeft niks te maken met vliegen, en kan ook niet veroorzaakt worden door het vliegen, al helemaal niet in combinatie met een beeld van lage rode bloedplaatjes. Bij vliegen wordt de trombose veroorzaakt door dat het bloed op plekken in de benen niet goed kan stromen, door dat spieren lange tijd niet helpen het bloed terug naar het hart te krijgen, de spierpomp werking. "maar dat mechanisme danwel de afwezigheid daarvan is bij de hersenen überhaupt niet aan de orde".Sinus Trombose

Niet alleen de oorzaak van een Sinus Trombose kan je niet vergelijken met bijvoorbeeld Trombose in het been, maar ook het verloop van de aandoening niet. Mensen met een Sinus Trombose krijgen vaak uitval, moeite met praten of moeite met cognitieve taken. Het herstel van een CVST gaat in veel gevallen redelijk, al houden veel mensen voor altijd klachten zoals hoofdpijn, concentratieproblemen of zelfs spraakstoornissen, en zelfs 20% blijft met zware blijvende aandoeningen te maken hebben, of overlijdt. "Dat is echt iets heel anders dan een trombose in de kuitvene".Kortom, zegt Frank Leeman, die vergelijking kan de prullenbak in. Het verschil tussen de Nederlandse uitspraak (100x meer risico op een korte vlucht) en de engelse uitspraak (evenveel risico op een lange vlucht) is al een enorme discrepantie. Maar belangrijker, een Sinus Trombose, al helemaal in combinatie met een lage bloedplaatjes waarde, heeft niks te maken met vliegen, het vliegtuig heeft geen invloed op dat risico. Je vergelijkt in deze context geen appels met peren, maar appels met dennenappels.

Meer informatieVliegen en trombose

AstraZeneca jabs blood clot risk is SAME as taking long-haul flight as Brits urged to get vaccineRisico's van tromboseHost

Frank LeemanOver FactgurusFrank Leeman hoor je elke dinsdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factgurus, Apple Podcast en Spotify of de BNR App.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Further episodes of FactGurus | BNR

Further podcasts by BNR Nieuwsradio

Website of BNR Nieuwsradio