COLUMN | De les van Samsom - a podcast by BNR Nieuwsradio

Toch hoeft dat beeld van verdeeldheid uiteindelijk geen zwakte te zijn.

Want we weten sinds Rutte II dat het omgekeerde alles dichtkitten en debat in de kiem smoren sowieso niet is aan te bevelen.PvdA-leider Diederik Samsom formeerde in 2012 met Mark Rutte in recordtempo het kabinet-Rutte II en zorgde er vierenhalf jaar voor dat zijn fractie zonder al te veel discussie netjes voor alle kabinetsplannen stemde.

Toen in 2017 de kiezers hun eindoordeel gaven, bleef Samsoms opvolger Lodewijk Asscher achter met een schamele negen Kamerzetels. 29 zetels verlies voor de PvdA! Het was de prijs voor het samen opmarcheren zonder zijsprongetjes. VVD en PvdA hadden Nederland uit de crisis geregeerd, maar ten koste van de sociaaldemocraten. De PvdA was onzichtbaar geworden.Dat het zo ging, verbaasde mij. Want Samsom vertelde me voordat hij aan het avontuur met Rutte begon, dat hij alle boeken had gelezen van Frits Bolkestein. De VVD-leider die ervoor zorgde dat het beeld van zijn partij tijdens de paarse coalitie met PvdA en D66 helder en onderscheidend bleef. Over immigratie en integratie zeilde Bolkestein scherp aan de wind, hij was kritischer over de Europese Unie dan wie ook en waarschuwde tegen uitbreiding van de NAVO naar het Oosten. Dat hij uiteindelijk met vrijwel alles van het kabinet instemde, was in de beeldvorming niet doorslaggevend.

Door voortdurend te werken aan een VVD-profiel waarvan de echo nog lang naklonk, kon Mark Rutte elf jaar na Bolkesteins vertrek de eerste liberale premier worden sinds mensenheugenis.Samsom had alles van Bolkestein gelezen. Maar misschien had hij toch vooral onthouden hoe Bolkestein Paars-II in elkaar sleutelde. Voordat Bolkestein naar de Europese Commissie verkaste, maakte hij een dichtgetimmerd regeerakkoord. Want de verhoudingen in de Kamer waren veranderd links had de helft van de zetels - en dan moest je als VVD het zekere voor het onzekere nemen. Net als later Rutte II, vanwege de financiële crisis.

Nu is er geen crisis en ook geen sterk links of rechts blok. De teugels kunnen wat losser. Het biedt VVD, CDA, D66 en ChristenUnie ruimte om meer van zichzelf laten zien. Ja dat geeft het beeld van een verdeeld huis. Maar het is nodig om te overleven. Alles beter dan bij de volgende verkiezingen het lot van de PvdA ondergaan.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Further episodes of Jaap Jansen | BNR

Further podcasts by BNR Nieuwsradio

Website of BNR Nieuwsradio