COLUMN | Thank you, mister Farage! - a podcast by BNR Nieuwsradio

Pas onder CDA-premier Ruud Lubbers werd een poging gedaan om van de EU een echte federatie te maken, maar hij kreeg er de handen niet voor op elkaar. Sociaaldemocraat Wim Kok volgde Lubbers in het pro-Europese spoor, maar onder CDAer Jan Peter Balkenende en VVDer Mark Rutte nam het enthousiasme weer af.

VVD-leider Frits Bolkestein gaf begin jaren90 het startsein voor een euro-sceptische koers. De liberale minister van Financiën Gerrit Zalm hielp een handje door keer op keer te klagen dat Europa zo veel geld kostte. Pim Fortuyn gooide er een schepje bovenop. Geert Wilders zag het succes van het Brexit-pleidooi van Nigel Farage en wilde een Nexit. Net als zijn politieke neefje Thierry.Wie goed oplet, ziet dat Nederland langzaam de scepsis van zich afschudt. Van de zomer bepleitte Rutte in een toespraak in het Europees Parlement een sterke EU in een onzekere wereld. De lidstaten moesten zich opstellen als huifkarren in een cirkel, zoals kolonisten in Amerika deden als er dreiging was. Die eenheid gaf kracht en stabiliteit, zei Rutte.

Naar verluidt klinkt dit besef ook door in het nieuwe VVD-programma voor de Europese verkiezingen dat nu geschreven wordt. Net als bij het CDA, waar de erfenis van de dit jaar overleden Ruud Lubbers wordt opgepoetst. Zelfs de ChristenUnie wordt positiever. Europa: tel je zegeningen, stond onlangs voorop het blad van het wetenschappelijk instituut van de kleinste regeringspartij.Ik denk dat er drie redenen zijn waarom die euroscepsis verdwijnt.

De eerste is geopolitiek. Gerommel in Oekraïne,bezetting van De Krim, het neerhalen van MH17 en Russische bemoeienis met Syrië laat zien dat ook na de Koude Oorlog buitenlandse zaken en defensie vragen om intensieve Europese samenwerking. Ook omdat we onder Trump niet altijd meer van de Verenigde Staten op aan kunnen.Twee. De financieel-economische crisis die in 2008 begon, heeft aangetoond dat landen meer en meer op elkaar zijn aangewezen. Mensen vragen een Europa dat beschermt. Dat strenger is voor de banken en voor bijna-monopolies als Google en Facebook. ING mag van de Europese Centrale Bank haar handelstak niet in Londen vestigen, want dan is er te weinig controle.

Dat brengt me bij de belangrijkste reden. De Brexit. Nederland raakt zomaar een van zijn belangrijkste bondgenoten kwijt en kan daar niets tegen doen. Met de Britten delen wij de handelsgeest en een pragmatische kijk op de wereld. Europese besluitvorming kwam bijna altijd ergens in het midden uit van de driehoek Verenigd Koninkrijk-Duitsland-Frankrijk en daar ligt, zoals we weten, Nederland.Om dit verlies te compenseren overleggen we vaker dan vroeger met de Noordelijke landen. De Freundschaft met Duitsland blijft en de banden met het Frankrijk van hervormer Emmanuel Macron worden aangehaald, want het is verstandig altijd in de machinekamer te zijn.

Brexit doet Nederland steviger dan lange tijd het geval was, beseffen hoe cruciaal Europese samenwerking is. En dat we zonder Europa nergens zijn.Hebben Vladimir Poetin en Nigel Farage toch nog iets goeds gebracht. Spasiba, Vladimir! Thank you, mister Farage!

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Further episodes of Jaap Jansen | BNR

Further podcasts by BNR Nieuwsradio

Website of BNR Nieuwsradio