Opinie | De wraak van de Eerste Kamer - a podcast by BNR Nieuwsradio

In de kabinetsformatie wimpelde VVD-onderhandelaar Mark Rutte een rol voor de Eerste Kamer nog af. De formatie was een zaak van de Tweede Kamer. En voor het nieuwe kabinet, zei Rutte, was een meerderheid in de Eerste Kamer niet nodig. Rutte IV heeft in de Senaat 32 zetels – zes te weinig. Geen probleem, zei Rutte vorige week tegen PvdA-senator Mei Li Vos, die vroeg of hij kon tellen. ‘In de tijd dat we met de PvdA regeerden hadden we hier maar 30 zetels.’

Zoals Rutte wel vaker even iets vergeet wat hem niet uitkomt: juist in die periode stond zijn VVD/PvdA-kabinet een aantal keer aan de rand van de afgrond, juist door gedoe in de Eerste Kamer. Ik herinner me een boos interview waarin de toenmalige VVD-fractievoorzitter in de Tweede Kamer, Halbe Zijlstra, openlijk filosofeerde over afschaffing. Als de Senaat steeds dwarsboomde wat al in zíjn Tweede Kamer was besloten, dan was wat hem betreft de grens bereikt. De VVD-leider in de Eerste Kamer, Loek Hermans, pleitte daarop zelfs voor de instelling van een staatscommissie die het parlementaire stelsel - en vooral natuurlijk de rol van de Eerste Kamer – grondig onder de loep zou nemen.Die tijden lijken terug te keren. Vorige week debatteerde de Senaat over de regeringsverklaring. Van D66-fractievoorzitter Annelien Bredenoord had dit debat helemaal niet gehoeven. Opmerkelijk, want juist als je vindt dat de Eerste Kamer vooral naar de grote lijnen dient te kijken, moet je praten over een regeerakkoord. Haar VVD-collega Annemarie Jorritsma verweet in datzelfde debat de oppositie ‘aandrang om Tweede Kamertje te gaan spelen’.Tja. De Eerste Kamer moet natuurlijk niet het werk van de Tweede Kamer overdoen. Maar uiteindelijk is ze, net als de Tweede Kamer, een politiek orgaan. En als de oppositie een spaak in het wiel kan steken, zal ze dat niet nalaten.

Rutte IV is nog maar net gestart of we zien al de eerste stap. Dinsdag nam de Senaat een aantal moties aan die haaks staan op het voorgenomen kabinetsbeleid. Ze wil afzien van de gedeeltelijke ontkoppeling van de AOW, van de bezuinigingen op kinderbijslag en jeugdzorg en studenten ‘anders compenseren voor het leenstelsel’.En zo zal het vaker gaan. Als het er op aan komt, zal Rutte IV tenminste steun van óf GroenLinks, óf de PvdA, óf JA21 moeten verwerven. Rutte IV wacht de wraak van de partijen die niet mee mochten doen.

De staatscommissie die destijds aan de slag ging, de commissie-Remkes, heeft een aantal voorstellen gedaan om de positie van de Senaat een tikkeltje te kantelen, zodat het politieke primaat meer bij de Tweede Kamer komt te liggen.Die voorstellen worden over enige tijd ook in de Senaat besproken. In de wandelgangen hoor ik dat ze het waarschijnlijk niet gaan halen. Sterker: de Eerste Kamer heeft deze week uitgesproken dat ze meer ambtelijke ondersteuning wil, om de regering beter te controleren.

Hoe zou dat toch komen?See omnystudio.com/listener for privacy information.

Further episodes of Jaap Jansen | BNR

Further podcasts by BNR Nieuwsradio

Website of BNR Nieuwsradio