Zie je wel! - a podcast by BNR Nieuwsradio

Toen in december de vergelijkingssites Gaslicht en Pricewise stelden dat de energierekening in 2019 met ruim 300 euro zou stijgen, verwees staatssecretaris Mona Keijzer van Economische Zaken de Tweede Kamer naar Fabeltjesland. Ze zei: Laten we elkaar niet bang maken.

Dat was dom, want toen al was bekend dat haar ministerie zich op verouderde cijfers baseerde. Het Planbureau voor de Leefomgeving was zó druk met het maken van langetermijnberekeningen voor de ambitieuze klimaatdoelen in de komende tientallen jaren, dat er voor de heel korte termijn even geen tijd was.De Kamer reageerde furieus toen het Centraal Bureau voor de Statistiek deze week opeens die vergelijkingssites gelijk gaf. De energierekening gaat inderdaad fors stijgen, denkt het CBS. Of dit ook betekent dat de koopkracht minder stijgt dan was aangekondigd, is een heel ander verhaal. Het onafhankelijke Nibud zegt sussend dat er niets verandert aan de aanname dat 96 procent van de mensen er dit jaar op vooruit gaat.

Toch waren alle partijen boos op het kabinet, en terecht. Keijzer en later ook minister Eric Wiebes, hadden veel minder stellig moeten zijn. Is er nou niemand op zon ministerie die zich afvraagt: welke cijfers gebruiken wij hier eigenlijk? Zijn die nog wel bruikbaar? Heel normale vragen, het gaat om miljarden euros. Mona, Eric, ambtenaren waar waren jullie?Tegelijk zou het Kamerleden sieren als ze koopkracht- en andere planbureauplaatjes relativeren. Die cijfers komen namelijk nooit helemaal uit. Ze zijn wel nuttig, want ze geven een indicatie. En als je moet kiezen tussen beleidsopties, is het handig een idee te hebben van de effecten.

Koopkrachtontwikkeling is interessant, maar de meeste mensen merken één of twee procent verschil niet eens. Van veel grotere betekenis is het effect van een nieuwe baan na een tijdje werkloos te zijn geweest, zoals veel Nederlanders de afgelopen tijd overkwam. Dan gaan veel mensen er meteen 30 of 40 procent op vooruit. Dat is pas echt verbetering en dat zie je niet in die cijfers.Ondertussen is het mooi om te zien dat partijen als VVD, CDA en PVV die in 2017 nog weigerden hun verkiezingsprogrammas door te laten rekenen door het Planbureau voor de Leefomgeving opeens reuze begaan zijn met de cijfers van dat bureau.

Volgens het laatste visitatierapport is het PBL excellent en van wereldklasse. Maar het is ook een jong bureau met relatief nieuwe rekenmodellen. Dit soort cijfers is nooit heilig, dat kan ook niet bij prognoses. En helemaal niet als die gebaseerd zijn op oud materiaal omdat het PBL niet alles tegelijk kan. Maar dan moet het kabinet dat ook netjes tegen de Kamer zeggen. Want niemand is erbij gebaat als het deel van de kiezers dat toch al grote twijfels heeft bij al die hocuspocus in Den Haag, bij zichzelf denkt: zie je wel!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Further episodes of Jaap Jansen | BNR

Further podcasts by BNR Nieuwsradio

Website of BNR Nieuwsradio