Podcasts by MOC HISTORII

Borzykowa w gminie Chmielnik from 2023-12-10T11:10:02

Warto podkreślić jej malownicze położenie. Początki sięgają XIII wieku, gdy pojawia się tu Vogen jako woj związany z biskupem krakowskim. Często jest mylona z miejscowością o tej samej nazwie, ale ...

Kasztelanowie zawichojscy cz. 3 from 2023-12-04T20:44:29

W historii Zawichostu było ich kilkudziesięciu i reprezentowali władcę w terenie. W hierarchii kasztelanów mniejszych zajmowali 9 miejsce na 49. Przez wieki urząd ten piastowało wiele znanych osób ...

Kasztelanowie zawichojscy cz. 2 from 2023-11-26T11:10:02

W historii Zawichostu było ich kilkudziesięciu. W hierarchii kasztelanów drążkowych, czyli mniejszych, w radzie królewskiej, a później w senacie zasiadali dość wysoko. Na 49 kasztelanii zajmowali ...

Kasztelanowie zawichojscy cz. 1 from 2023-11-19T11:10:02

Powstały z grodu i opola. Były ośrodkami ułatwiającymi zarządzanie państwem i reprezentacją władcy w terenie. Do końca nie wiadomo, kiedy pojawiły się w Polsce, ale ich początki związane są z Czech...

Wszachów w gminie Baćkowice from 2023-11-12T11:15:02

W tej miejscowości kończą się Góry Świętokrzyskie. Już na początku jej historii pojawia się jednak problem związany z pierwszymi zapiskami. W wielu informacjach jest to wiek XV, ale wiele wskazuje...

Jurkowice w gminie Bogoria from 2023-11-05T11:15:02

To już 800-tny raz, jak witamy się z Państwem w niedziele i święta tuż po południu. Tym razem trafimy na malowniczą Wyżynę Sandomierską. To tu możemy szukać granicy Gór Świętokrzyskich. O początkac...

Radoszki w gminie Wilczyce - cz. 1 from 2022-04-18T10:10:02

Pisane początki miejscowości sięgają XIV wieku, choć znajdziemy tu już ślady kultur pradziejowych. Na uwagę zasługuje jej malownicze położenie w dolinie rzeki Opatówki. Z nazwą z kolei wiąże się ki...

Świętokrzyskie ślady Wita Stwosza from 2022-04-17T10:10:02

Najbardziej znane wizerunki znajdują się w Krakowie i Częstochowie. Jednak ślady słynnego artysty Wita Stwosza znajdziemy również w świętokrzyskich świątyniach. W swoich pracach wykorzystywał m.in....

Kobylniki w gminie Skalbmierz - cz. 2 from 2022-04-10T10:10:03

Dużą rolę w rozwoju tej miejscowości odegrały kobiety. W XIX wieku był tu dwór, który był oczkiem w głowie właścicieli. Niestety został zburzony w czasach PRL-u. Co dziś znajduje się na jego miejsc...

Kobylniki w gminie Skalbmierz - cz. 1 from 2022-04-03T09:50:01

Krzcin w gminie Koprzywnica from 2022-03-27T10:05:02

Znajdziemy tam ślady kultur i pochówków pradziejowych. Przy odrobinie szczęścia być może uda się też napotkać skamieniałości sprzed kilku milionów lat. Jego historia jest ściśle związane z klasztor...

Sulejów w gminie Tarłów from 2022-03-20T11:05:02

Przed wiekami leżał nad Wisłą. Później po zmianie biegu rzeki znacznie się od niej oddalił. Do dziś pozostały tam jednak ruiny spichlerza świadczące o kwitnącym handlu rzecznym. Czy Sulejów, w gmin...

Bolów w gminie Pałecznica from 2022-03-13T09:00:03

Jeszcze niedawno należał do województwa świętokrzyskiego. Teraz to już Małopolska. Położony jest w bardzo ciekawej okolicy i choć pisane wzmianki na temat tej miejscowości pochodzą z XIV wieku, to ...

Rezerwat Moczydło from 2022-03-06T10:00:03

To miejsce znajduje się niecałe 10 kilometrów od Kielc. Znajdziemy tam zarówno ślady sprzed setek milionów lat, jak i znacznie młodsze, świadczące o wydobyciu rud ołowiu. O historii Rezerwatu Mocz...

Bitwa pod Małogoszczem from 2022-02-27T11:00:03

24 lutego 1863 roku rozgrała się jedna z największych i najkrwawszych bitew powstania styczniowego. Dzięki zdolnościom dowódczym Mariana Langiewicza oraz braku koordynacji w dowództwie wojsk rosyjs...

Brzeźno w gminie Sobków from 2022-02-20T11:25:32

Miejscowość położona jest na malowniczym Ponidziu. Pierwsze wzmianki o niej pojawiają się już w XII wieku. W pewnym okresie powstał się spór, czy była to własność królewska, czy prywatna. Co wspól...

Śladami świętego Walentego from 2022-02-13T11:10:03

Jest patronem nie tylko zakochanych. Opiekuje się również ludźmi z chorobami psychicznymi. Zginął śmiercią męczeńską za złamanie cesarskiego zakazu. Śladami św. Walentego w regionie świętokrzyskim ...

Brzozowa w gminie Połaniec - cz. 2 from 2022-02-06T11:00:02

Jej właścicielami byli m.in. rosyjski generał oraz szachowy arcymistrz. Jako wioska królewska miała swoich przedstawicieli w piechocie wybranieckiej. Nie uniknęła zniszczeń podczas rokoszu Zebrzydo...

Brzozowa w gminie Połaniec - cz. 1 from 2022-01-30T11:00:03

Przed wiekami stanowiła ważne zaplecze gospodarcze dla Połańca. Historia miejscowości rozpoczyna się w pierwszej połowie XV wieku, a mieszkańcy zapisali się w historii m.in. głośną skargą do samego...

Rzeszówek w gminie Oksa from 2022-01-23T11:00:03

Pierwsze wzmianki o tej miejscowości pochodzą z początku XV wieku. Do dziś pozostał park i ruiny dworu, który jest odbudowywany. To tu urodziła się matka hetmana Stefana Czarnieckiego. Jakie tajemn...

Koszyce from 2022-01-16T11:10:02

Pierwsze źródłowe informacje o tej miejscowości pochodzą z 1328 roku. Lata rozkwitu przypadają na wiek XVI. Losy miasta były bardzo burzliwe - trawiły je pożary , nawiedzała zaraza. Dlaczego Koszyc...

Sandomierz i jego mury obronne from 2022-01-09T22:00:50

Obwarowania drewniano-ziemne pochodzą z 1286 roku, ale już w drugiej połowie XIV wieku rozpoczęto budowę murów obronnych Sandomierza. Ich długość wynosiła ponad 1700 metrów. Dziś pozostało z nich n...

Święto Objawienia Pańskiego popularnie zwane świętem Trzech Króli from 2022-01-06T11:10:02

6 stycznia obchodzimy święto Objawienia Pańskiego, popularnie zwane świętem Trzech Króli. Jaką rolę oprócz oddania pokłonu i złożenia darów nowonarodzonemu Chrystusowi odegrali mędrcy – ich świętok...

Iwaniska from 2022-01-02T11:10:03

Po 152 latach Iwaniska wróciły na mapę miast polskich. Status ten utraciły w 1869 roku na skutek represji carskich po powstaniu styczniowym. W historii miejscowości pojawia się kilka błędnych dat. ...

Nowy Rok to czas podsumowań from 2022-01-01T11:00:02

Nowy Rok to czas podsumowań. Nie inaczej będzie i tym razem. Podsumujemy nasze kolejne, roczne wędrówki. Opowiemy m.in. o wielkim skarbie i księciu pochodzącym ze świętokrzyskiej ziemi. O tym wszys...

Typowe i nietypowe motywy Bożego Narodzenia w malarstwie from 2021-12-26T11:00:02

Typowe i nietypowe motywy Bożego Narodzenia w malarstwie. Znajdziemy je w kościołach regionu świętokrzyskiego. Jaka jest prawda o rzezi niewiniątek dokonanej przez króla Heroda? Co wspólnego z Boży...

Nieznane symbole Bożego Narodzenia from 2021-12-25T11:00:02

Znane i nieznane symbole Bożego Narodzenia. Święta rodzina mała i duża. To wszystko uwiecznione na polichromiach odkrytych w świętokrzyskich obiektach sakralnych. O powiadają Cezary Jastrzębski i R...

Zrecze w gminie Chmielnik from 2021-12-19T11:00:01

Nazwa związana jest z sąsiedztwem rzeki, a najstarsze zapisy dotyczące miejscowości pochodzą z XIV wieku. Jednak spotkamy tam także ślady kultur pradziejowych. Na wycieczkę do Zrecza, w gminie Chmi...

Grudzyny w gminie Imielno from 2021-12-12T11:10:02

Pisał o nich już w XIII wieku Wincenty z Kielc. W „Żywocie św. Stanisława” pojawił się Bogusław z Grodziny. Tu obchodzono pierwsze, wojenne imieniny marszałka Józefa Piłsudskiego. Jaki związek z G...

Ciszyca w gminie Tarłów from 2021-12-05T11:00:02

Położona jest nad Wisłą i kiedyś była siedzibą gminy, do której należał m.in. Tarłów. Sąsiedztwo rzeki nie tylko sprzyjało rozwojowi miejscowości, ale także obfitowało w wydarzenia tragiczne. Wybie...

Kotki w gminie Busko-Zdrój from 2021-11-28T11:00:02

Pierwsze informacje dotyczące tej miejscowości pochodzą z drugiej połowy XV wieku. Dlatego dużo wiadomości dostarcza nam Jan Długosz. Co wspólnego z Kotkami, położonymi w gminie Busko-Zdrój mają ks...

Tetrakonchos w Zawichoście from 2021-11-21T11:10:12

To unikatowe odkrycie z lat 90-tych XX wieku dokonane w Zawichoście. W Polsce istniały tylko dwie tego typu budowle, a w Europie było ich kilka. Jego powstanie datuje się na XII wiek. Jak wyglądał...

Żarnowiec from 2021-11-14T17:58:37

Leży poza granicami województwa świętokrzyskiego, ale należy do diecezji kieleckiej. Jego początki sięgają końca XI wieku, a pisał o nim już Gall Anonim. Miasto upodobali sobie polscy królowie. Na ...

Hieronim Moskorzowski from 2021-11-07T19:31:15

Urodził się w Moskorzewie, niedaleko Szczekocin. Od młodości był związany z ruchem ariańskim. W rokoszu Zebrzydowskiego opowiedział się po stronie króla. Był też współtwórcą Katechizmu Rakowskiego,...

Kościoły pod wezwaniem Wszystkich Świętych from 2021-11-03T20:05:10

We Wszystkich Świętych odwiedzimy kościoły pod ich wezwaniem. Jednym z bohaterów będzie też obecnie nieco zapomniany św. Eustachy. Jakie są jego związki z ziemią świętokrzyską?

Pierzchnica w powiecie kieleckim from 2021-10-31T09:30:15

Pierzchnica, w powiecie kieleckim, to jedna z niewielu miejscowości, na terenie której znajdują się aż cztery cmentarze. Kiedyś był tu także jeszcze piąty cmentarz - żydowski. Na spacer wśród najci...

Zajączków w gminie Piekoszów from 2021-10-24T08:00:17

Jest położona w niedalekiej odległości od Kielc. Do 1972 roku była tu siedziba gminy. Przez wiele lat funkcjonowała tu m.in. huta żelaza. Teraz to miejscowość o najstarszym rodowodzie gminy Piekosz...

Czartoszowy w gminie Łopuszno - cz. 2 from 2021-10-19T13:59:19

Przed laty stał tu dwór i gorzelnia. Dziś już nie ma po nich śladu, ale są dokumenty, z których możemy je dokładnie odtworzyć. Oprócz Polaków, żyła tu także ludność niemiecka i żydowska. O dalszych...

Czartoszowy w gminie Łopuszno - cz. 1 from 2021-10-10T10:05:07

Kilkanaście tysięcy lat temu powstały tu liczne jeziora. Naukowcy nazwali ten teren Pojezierzem Świętokrzyskim. Pierwsze wzmianki o tej miejscowości pochodzą z XV wieku, a jej nazwa związana jest ...

Śmiłów w gminie Ożarów from 2021-10-03T10:10:13

Budynek pochodzi z XVIII wieku i przetrwał do dziś . W czasach PRL uległ jednak zniszczeniu i został rozkradziony. Po II wojnie światowej był tam m.in. posterunek milicji i areszt. Dawną świetność ...

Busko-Zdrój i warzenie soli cz.2 from 2021-09-26T10:05:08

Utrata po pierwszym zaborze żup solnych w Bochni i Wieliczce zmusiła króla do poszukiwań soli w innych miejscach. Zdecydowano się wykorzystać złoża wód solankowych w Busku-Zdroju, z których można b...

Busko-Zdrój i warzenie soli cz.1 from 2021-09-19T10:05:11

Dziś to znany kurort uzdrowiskowy, gdzie przyjeżdżają kuracjusze z całego kraju. Jednak Busko-Zdrój nie zawsze kojarzyło się z sanatoriami. Znacznie wcześniej lecznicza solanka była wykorzystywana ...

Kopiec Czartoryskiego na Świętym Krzyżu from 2021-09-12T08:25:02

Kopiec księcia Jerzego Adama Czartoryskiego za dwa dni zostanie odsłonięty i poświęcony na Św. Krzyżu. Zniszczyli go Rosjanie po upadku powstania styczniowego. Pozostał jedynie kamienny krąg podsta...

Dębiany w gminie Czarnocin from 2021-09-05T08:25:07

Z tą miejscowością związany był m.in. słynny Spytek z Melsztyna, którego wnuczka była matką chrzestną króla Władysława Jagiełły. Swoją siedzibę rodową mieli tam również Dębińscy. Przebywał tu też s...

Przeczów w gminie Łubnice from 2021-08-29T10:05:08

Pierwsze wzmianki o tej miejscowości pochodzą z pierwszej połowy XIII wieku. Dużo informacji podaje też Jan Długosz. Jednak historia wioski sięga czasów znacznie odleglejszych. Ciekawych odkryć dok...

Bożydar w gminie Dwikozy from 2021-08-22T10:00:17

Najwięcej informacji o tej miejscowości pochodzi z okresu Średniowiecza. Z Bożydarem, bo o nim mowa związany jest z m.in. kasztelan wojnicki Maciej Tęczyński, który z miłości do żony, po zwycięstwi...

Kościół pod wezwaniem św. Floriana w Koprzywnicy from 2021-08-15T09:17

15 sierpnia obchodzimy święto Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Ten motyw przedstawiamy był na przestrzeni wieków przez wielu artystów, m.in. Fra Angelico, Tycjana, czy Velazgueza. W regionie...

Gartatowice w gminie Kije from 2021-08-08T10:10:13

Znane są z gipsowych kamieniołomów. Przy odrobinie szczęścia można tu też napotkać resztki kopców granicznych. Dawniej wieś była otoczona licznymi błotami. Jeszcze w czasie drugiej wojny światowej ...

Nawodzice w gminie Klimontów from 2021-08-01T13:55:04

Jan Długosz pisze o miejscowości w XV wieku. Jednak ślady obecności ludzkiej sięgają tam już pradziejów. Jednym z właścicieli wsi był m.in. pradziadek króla Stanisława Leszczyńskiego. W pewnym mome...

Przepiórów w gminie Iwaniska from 2021-07-25T09:52:48

Pierwsze wzmianki o tej miejscowości pochodzą od Jana Długosza. Później informacje się urywają i kolejne pojawiają się dopiero w XIX wieku. To tu przez prawie 10 lat mieszkał wybity polski dowódca ...

Piotrkowice w gminie Chmielnik from 2021-07-18T10:10:13

To był swego rodzaju precedens. W XIX wieku dochodzi do dwukrotnej kasaty klasztoru w Piotrkowicach. Kult maryjny kultywowali tam karmelici, bernardyni, a po nich redemptoryści, którzy prowadzili ...

Minostowice w gminie Chmielnik from 2021-07-11T10:15:08

Ich początki wiążą się z drewnianym kościołem pod wezwaniem Św. Krzyża. Pierwszy mieszkaniec pojawił się w Minostowicach w 1386 roku. Właścicielami wsi byli m.in. Ossowscy. Dlaczego więc został zni...

Książe Bolesław Wstydliwy from 2021-07-04T10:05:13

Urodził się w Starym Korczynie. Sprowadził cystersów na ziemię świętokrzyską. Prawa miejskie zawdzięczają mu m.in. Jędrzejów, Wąchock i Kraków. Książe Bolesław Wstydliwy jest bohaterem kolejnego pr...

Ksi??e Boles?aw Wstydliwy from 2021-07-04T10:05:13

Urodzi? si? w Starym Korczynie. Sprowadzi? cystersów na ziemi? ?wi?tokrzysk?. Prawa miejskie zawdzi?czaj? mu m.in. J?drzejów, W?chock i Kraków. Ksi??e Boles?aw Wstydliwy jest bohaterem kolejnego pr...

Dębno w gminie Ożarów from 2021-06-27T10:10:13

Leży na pograniczu województwa świętokrzyskiego w sąsiedztwie rzeki Wisły. Jego początki sięgają epoki brązu, a konkretnie kultury mierzanowickiej, której nazwa pochodzi od miejscowości Mierzanowic...

Wola Murowana w gminie Nowiny - cz. 2 from 2021-06-20T08:00:03

Kontynuując historię Woli Murowanej, w gminie Nowiny, przypomnimy losy tamtejszej huty ołowiu z którą przez wieki związany był rozwój wioski. Z miejscowością wiąże się też skarb odnaleziony na pocz...

Petrykozy w gminie Białaczów from 2021-06-13T08:00:11

Założono ją we wczesnym średniowieczu. Największy rozwój zawdzięcza Stanisławowi Małachowskiemu, marszałkowi Sejmu Czteroletniego. Wieś gościła też króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Co wiąże...

Wola Murowana w gminie Nowiny - cz. 1 from 2021-05-30T10:10:15

Zgodę na lokację wsi wydał w XIV wieku król Kazimierz Wielki. Była jedną z ważniejszych miejscowości przemysłowych w tej okolicy. Przez wieki rozwój Woli Murowanej związany był z wydobyciem rud oło...

Koniecmosty w gminie Wiśnica from 2021-05-23T07:49:19

Koniecmosty – niewielka miejscowość z wielką historią. Kto wybudował tamtejsze mosty? Co z Koniecmostami mają wspólnego siły nieczyste, miejscowy ksiądz i Jan Twardowski. O tym m.in. w kolejnym pro...

Korczyn w gminie Strawczyn from 2021-05-16T10:05:10

Jego założycielem i właścicielem był król Władysław Jagiełło. Przez wieki funkcjonowanie wioski wiązało się z wydobyciem i przetwórstwem głównie rud żelaza. Nie stary, nie nowy, a po prostu Korczyn...

Chroberz w gminie Złota from 2021-05-09T10:05:11

Aleksander Wielopolski przeniósł tu swoją siedzibę z Książa Wielkiego. Obiekt powstał w XIX wieku miał przede wszystkim pomieścić bogaty księgozbiór margrabiego. Jakie były losy pałacu Wielopolskic...

Sorbin w gminie Bliżyn from 2021-05-02T10:31:07

Przez większość część dziejów miejscowość nazywała się Wola Sarbin, a później Sarbin. Od połowy XIX wieku nazwa ukształtowała się w dzisiejszej formie. To nie jedyna "tajemnica" miejscowości. Do je...

Chańcza from 2021-04-25T07:26

Większości z nas kojarzy się z wypoczynkiem i rekreacją. Znajduje się tam jeden z największych zbiorników wodnych w województwie świętokrzyskim. Chańcza to także jedna z najstarszych miejscowości w...

Miławczyce w gminie Czarnocin from 2021-04-18T10:05:10

Początki Miławczyc, w gminie Czarnocin, sięgają XV wieku. O bogatej historii miejscowości świadczą m.in. figury św. Judy Tadeusza i Matki Boskiej upamiętniające ówczesnych właścicieli. Mieszkał tam...

Henryk Marconi - Busko-Zdrój i inne ślady from 2021-04-11T10:00:08

Był jednym z najwybitniejszych architektów pierwszej połowy XIX wieku. Wspomagał Powstania Listopadowe i Styczniowe. Mimo, że urodził się we Włoszech, to został Polakiem. Jakie ślady w regionie świ...

Święta Wielkiej Nocy - cz. 2 from 2021-04-05T10:05:07

Szukając wątków wielkanocnych w sztuce, będziemy podążać śladami motywów ukrzyżowania Chrystusa w malarstwie. Odwiedzimy m.in. Wzdół i Bejsce, gdzie swoje ślady pozostawili artyści związani z naszy...

Święta Wielkiej Nocy - cz. 1 from 2021-04-04T10:05:02

Wielkanoc to najważniejsze święta w kościele katolickim. Syn Boży oddał za nas życie na krzyżu, aby po trzech dniach zmartwychwstać.
Tym razem wyruszymy śladami motywów ukrzyżowania Chrystusa...

Bąkowa Góra - cz. 2 from 2021-03-28T10:05:09

Bąkowa Góra, niewielka miejscowość, a kryje wiele tajemnic. Powrócimy do niej zatem raz jeszcze. Znana jest z dziewiętnastowiecznego dworu Małachowskich, którzy byli jej właścicielami. Z czego zasł...

Bąkowa Góra - cz. 1 from 2021-03-21T11:00:14

Bąkowa Góra to niezwykle malownicze miejsce. Leży w Paśmie Przedborsko-Małogoskim Gór Świętokrzyskich. Ma jednak nie tylko walory turystyczne, ale również historyczne. W tym miejscu znajdują się m....

Konwikt Boboli w Sandomierzu from 2021-03-13T11:00:18

Tym razem odwiedzimy królewski Sandomierz. Nie wejdziemy na Bramę Opatowską, nie zejdziemy też do Trasy Podziemnej. Zatrzymamy się natomiast przy jednej z kamienic na Rynku.
Co to jest konwik...

Wola Tesserowa w gminie Małogoszcz from 2021-03-07T11:00:09

Przez wieki jej właścicielami był ród Odrowążów. Należała też do premiera II Rzeczpospolitej Leona Kozłowskiego. Początki tej miejscowości sięgają XIV wieku. W latach I wojny światowej istniał tu c...

Tuklęcz w gminie Rytwiany from 2021-02-28T11:00:04

Trudno powiedzieć, kto był pierwszym właścicielem tej wioski. Niewiele wiemy też o jej początkach. Dziś taką nazwę nosi tylko jedna miejscowość w kraju. Co Tuklęcz ma wspólnego z siłami nieczystymi...

Mękarzów w gminie Moskorzew from 2021-02-21T11:00:19

Do dziś stoi tam zabytkowy dwór, a także kapliczki Św. Floriana i Św. Jana Nepomucena, a pierwsze zapiski o tej miejscowości sięgają drugiej połowy XIV wieku. Co łączy Mękarzów z cudownym obrazem z...

Borków w gminie Daleszyce from 2021-02-14T11:00:19

Dziś kojarzy nam się przede wszystkim z podkieleckim zbiornikiem wodnym i rekreacją. Tymczasem początki tej miejscowości sięgają końca XIV wieku. Co łączy Borków z kowalami? M. in. o tym w kolejnym...

Suliszów w gminie Łoniów from 2021-02-07T11:00:02

Pisał o nim Jan Długosz w XV wieku. Jednak początki osadnictwa na terenie Suliszowa, w gminie Łoniów sięgają neolitu. Jakie ślady pozostawiły po sobie kultury sprzed 7-miu tysięcy lat. O tym m.in....

Związek Święcony from 2021-01-31T11:00:09

Związek Święcony był jednym z największych buntów szlacheckich. W 1661 roku wojsko wypowiedziało posłuszeństwo królowi Janowi Kazimierzowi. Wydarzenia z tym związane w znacznej części rozgrywały si...

Chmielów w gminie Bodzechów from 2021-01-24T11:00:17

Znany jest z licznych wąwozów i malowniczych krajobrazów. Odkryto tu piecowiska dymarskie sprzed blisko dwóch tysięcy lat oraz ślady starożytnych kultur. Jakie związki łączyły Chmielów z cesarstwem...

Kierz Niedźwiedzi w gminie Skarżysko Kościelne from 2021-01-17T11:00:15

Pierwsza wzmianka o tej wsi pochodzi z 1529 roku. Wcześniej należała do województwa radomskiego i mazowieckiego. Jednak od 2004 roku znajduje się już w granicach województwa świętokrzyskiego. Co łą...

Skąpe w gminie Słupia Konecka from 2021-01-10T09:00:19

Pierwsze zapisy o tej miejscowości sięgają XIV wieku. Kiedyś funkcjonował tu wielki piec, a na przestrzeni wieków wioska należała do wielu rodów. Co łączy ze Skąpe, w gminie Słupia Konecka z Jan...

Miasto Wodzisław, historia from 2021-01-03T11:00:09

Mieszkańcy czekali na tę chwilę 151 lat. Wodzisław od 1 stycznia 2021 roku jest znów miastem. Utracił ten status w 1869 roku ukazem carskim za udział w powstaniu styczniowym.
O historii Wodzis...

Najciekawsze miejsca z 2020 r. - podsumowanie from 2021-01-02T09:44:34

Minął kolejny rok. W sumie przez ponad 10 lat powstało już 635 odcinków. O najciekawszych miejscach, które odwiedziliśmy w 2020 roku w kolejnym programie "Moc Historii" opowiedzą Cezary Jastrzębski...

Chybice w gminie Pawłów - cz. 2 from 2020-12-27T11:00:18

O skarbie z Chybic mówi się od ponad 200 lat. Podobno jego wartość sięga 15 mln zł. Sprawa obiła się już o komisję śledczą i sąd. Czy udało się odnaleźć drogocenne przedmioty? Odpowiedź znajdziecie...

Chybice w gminie Pawłów - cz. 1 from 2020-12-26T11:00:02

Jego historia sięga XIX wieku. Sprawa oparła się o komisję śledczą i sąd. Przesłuchano ponad 700 osób. O losach skarbu z Chybic, miejscowości leżącej w gminie Pawłów, opowiadają w programie "MOC HI...

Boże Narodzenie from 2020-12-25T10:43:03

Świąteczne malarstwo na ziemi świętokrzyskiej. Odwiedzimy m.in. Bodzentyn i Pustelnię Złotego Lasu w Rytwianach. O symbolice świąt Bożego Narodzenia oczami artystów w kolejnym programie "MOC HIST...

Wóla Kłucka w gminie Mniów from 2020-12-20T11:00:07

Kiedyś była gminą. Dziś Wólka Kłucka administracyjnie należy do gminy Mniów koło Kielc. To właśnie tu znajduje się dwór, który był między innymi siedzibą rodziny Kołłątajów. Kiedyś okazała budowla...

Kostomłoty koło Kielc from 2020-12-13T12:00:17

Znajdują się w bliskim sąsiedztwie stolicy województwa świętokrzyskiego. Pierwsze wzmianki o Kostomłotach pochodzą z XIV wieku. Zapraszamy do wysłuchania historii o początkach osadnictwa, dobrach b...

Św. Mikołaj: historia i świętokrzyskie akcenty from 2020-12-06T12:00:24

Żył na przełomie III i IV wieku. Jednak pierwsze potwierdzone dane pochodzą z VI wieku.
Św. Mikołaj, biskup Miry w Licji.
Ciekawostki i legendy, a także świętokrzyskie akcenty związane...

Majkowice w gminie Ręczno from 2020-11-29T12:00:22

Niewielka wieś Majkowice położona jest w województwie łódzkim, w powiecie piotrkowskim. Jej początki sięgają XIII wieku. Była własnością Jelityczyków, herbu Jelita, którzy mieli swoje dobra również...

Sandomierzanin Jerzy Ossoliński cz.2 from 2020-11-22T12:00:03

Jest jedną z najwybitniejszych postaci historii Polski XVII wieku. Zasłynął m. in. historycznym wjazdem do Rzymu. Wytrawny polityk i dyplomata urodzony w Sandomierzu. Przez lata spędzone na dworze ...

Sandomierzanin Jerzy Ossoliński cz.1 from 2020-11-15T12:00:24

Była to jedna z najwybitniejszych postaci w historii Polski XVII wieku. Wytrawny polityk, dyplomata urodzony w Sandomierzu, osiągnął najwyższe tytuły państwowe. Lata jego życia przypadały na rządy ...

Historia Kolei Jędrzejowskiej from 2020-11-11T12:00:14

Historia powstania Kolei Jędrzejowskiej sięga pierwszej wojny światowej. Początkowo były to linie wojskowe, frontowe budowane od roku 1914. Wagoniki ciągnęły wtedy konie. Budowa linii trwała zwykl...

Andruszkowice w gminie Samborzec from 2020-11-08T15:00:23

Andruszkowice - położone są w gminie Samborzec, niedaleko Sandomierza. Przez wieś przebiega droga zwana "Królówką". Kiedyś był to szlak monarszy do Krakowa. Na tej drodze znajduje się także figura...

Procesja 1 listopada 1890 r. na kielecki cmentarz from 2020-11-01T12:00:39

W tym roku na cmentarzach nie odbędą się tradycyjne procesje. Kapłani nie odprawią mszy dla wiernych. Niektórzy - z powodu pandemii koronawirusa - w ogóle nie wybiorą się na groby bliskich. Przypom...

Pieczonogi w gminie Pałecznica from 2020-10-25T12:00:19

Pieczyngowie, to lud koczowniczy, który odegrał dość ważną rolę w dziejach wczesnośredniowiecznej Europy. Pierwotnie swoje siedziby miał w Azji Środkowej. W wyniku „wielkiej wędrówki" dotarł w nasz...

Pieczonogi w gminie Oleśnica from 2020-10-18T11:00:02

Pod koniec XIV wieku w dokumentach historycznych, po raz pierwszy pojawiła się nazwa Pieczonogi. Wiemy, że w XV wieku podzieliły się one na Małe i Duże. Należały wtedy do bardzo ważnej postaci - An...

Marzęcin w gminie Pińczów from 2020-10-11T11:00:17

Marzęcin, położony między Pińczowem a Buskiem, obecnie kojarzony jest głównie z... jaskiniami. "Żydowska" jest Pomnikiem Przyrody, inna - odkryta stosunkowo niedawno - ma aż 250 metrów długości. Ni...

Lipnica w gminie Małogoszcz from 2020-10-04T11:00:18

Lipnica - w dokumentach historycznych wymieniona jest po raz pierwszy w roku 1335, przy okazji sądowego sporu. Klasztor w Jędrzejowie upomniał się wtedy o daniny, które podobno należały się zakonn...

Zagórzyce w gminie Kazimierza Wielka from 2020-09-27T10:00:13

Zagórzyce, położone w gminie Kazimierza Wielka, to miejsce szczególne. Jak mówią naukowcy - to wielka księga historii, jeszcze nie do końca zbadana. Możemy jednak powiedzieć, że ludzie tutaj - osi...

Serwis w gminie Nowa Słupia from 2020-09-20T11:00:15

Serwis - to niewielka, ale malowniczo położona wieś, koło Nowej Słupi, u podnóża Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Pierwotnie nazywano ją zupełnie inaczej, dlatego wyjaśnienie - skąd pochodzi nazw...

Zgoda Sandomierska from 2020-09-13T11:00:16

Rok 2020 uchwałą Rady Miasta został ogłoszony Rokiem Zgody Sandomierskiej. To na pamiątkę podpisanego 450 lat temu porozumienia między trzema wyznaniami: luteranami, kalwinami i braćmi czeskimi. D...

Jan Gibboni, twórca potęgi hutniczej Bobrzy i Samsonowa from 2020-09-06T11:00:17

Jan Gibboni pochodził prawdopodobnie z Bergamo. W naszym regionie pojawił się mniej więcej 400 lat temu. Kierował początkowo zakładami w Bobrzy, potem dołączył do nich hutę w Samsonowie. Zajmował s...

Szyszczyce w gminie Działoszyce from 2020-08-30T11:00:13

Nazwa tej miejscowości pochodzi prawdopodobnie od słowa... szyszka. Nie chodzi jednak o skojarzenia z drzewami iglastymi, ale o nieużywane dziś staropolskie imię Szyszka. Wieś mogła do niego należe...

Mnichów w gminie Jędrzejów cz. 2 from 2020-08-23T11:00:15

Kościół drewniany św. Szczepana w Mnichowie - to prawdopodobnie jedyny ocalały w Europie kościół drewniany z wystrojem rokokowym. Podając daty powstania kościoła wymienia się rok 1731 i 1754. Za fu...

Mnichów w gminie Jędrzejów cz. 1 from 2020-08-16T11:00:07

Niedaleko Kielc, przy drodze prowadzącej do Krakowa w miejscowości Mnichów, od ponad dwóch stuleci stoi duży drewniany kościół parafialny pod wezwaniem świętego Szczepana - diakona i męczennika. Zw...

Jakubowice w gminie Ożarów from 2020-08-15T11:00:12

Jakubowice - kiedyś były zapewne wsią prywatną należącą do jakiegoś Jakuba. Niewiele wiemy o jej początkach. Nazwa w dokumentach historycznych pojawiła się w połowie 14-ego wieku. W wieku XVII-ym J...

Rybnica w gminie Klimontów from 2020-08-09T13:24:48

Rybnica, położona w gminie Klimontów, znana jest głownie z tego, że 20 października 1863 roku stoczona została tutaj bitwa pomiędzy oddziałem powstańców styczniowych pod dowództwem pułkownika Dioni...

Kobierniki w gminie Samborzec from 2020-08-02T11:00:12

Kobierniki - oficjalnie należą do gminy Samborzec. Często jednak są określane jako „przedmieścia Sandomierza". W dokumentach historycznych Kobierniki są wymienione już w roku 1139. W tamtym okresie...

Chocimów w gminie Kunów from 2020-07-26T11:00:18

Chocimów - malowniczo położony w gminie Kunów. W dokumentach historycznych wymieniony jest po raz pierwszy na początku XV-ego wieku. W części był własnością Biskupów Krakowskich. Pozostałe ziemie n...

Łagów i jego garncarskie tradycje from 2020-07-19T11:00:21

Łagów, od wieków słynął z wyrobów garncarskich, a miejscowi garncarze mieli tutaj swój cech. Ze źródeł historycznych wiadomo, że w XVI i XVII wieku Łagów, obok Iłży i Ćmielowa, należał do najpoważn...

Piasek Mały w gminie Solec-Zdrój from 2020-07-12T11:00:02

Piasek Mały, leżący w gminie Solec-Zdrój, praktycznie zawsze był w cieniu Piaska Wielkiego. Ma jednak swoją ciekawą historię sięgającą roku 1440. Wtedy nazwa wsi została wymieniona przez Jana Długo...

Złota koło Pińczowa from 2020-07-05T11:00:16

Obecnie Złota - wieś w powiecie pińczowskim. Kiedyś - Złota Wielka - taka nazwa pojawia się w drugiej połowie XV wieku w zapiskach Jana Długosza. Według kronikarza Złota, należała wtedy do niejakie...

Biskup Marcin Szyszkowski fundator kościoła na Karczówce from 2020-06-28T11:00:14

W roku 1622 dobra Biskupów Krakowskich pustoszyła zaraza. Urzędujący wtedy biskup Marcin Szyszkowski złożył ślubowanie, że jeśli za wstawiennictwem świętego Karola Boromeusza - patrona chroniącego ...

Brudzów w gminie Morawica from 2020-06-21T11:00:21

Brudzów - wieś w gminie Morawica. W dokumentach historycznych wymieniona jest w XV wieku. Jednak ludzie na tym terenie żyli znacznie wcześniej - potwierdzają to odkryte przez archeologów ślady osa...

Rączki w gminie Kluczewsko from 2020-06-14T11:00:10

Obecnie Rączki, kiedyś Raczki - wieś położona w gminie Kluczewsko, w powiecie włoszczowskim. Pierwsze wzmianki o tej "osadzie leśnej" leżącej nad rzeką, pojawiają się w 15 wieku. Znacznie później, ...

Wrocimowice cz. 2 from 2020-06-11T11:00:18

Będąc we Wrocimowiach można wejść na Kopiec Marcina. Od drugiej połowy XIV wieku do końca
XVI, na tym wzgórzu wznosiła się murowana, obronna rycerska budowla. Mieszkali tam właściciele Wroc...

Wrocimowice cz. 1 from 2020-06-07T11:00:15

Podczas bitwy grunwaldzkiej Marcin z Wrocimowic niósł naczelną chorągiew wojsk polskich z białym orłem, o którą toczyła się zaciekła walka. Został upamiętniony przez Jana Długosza w Rocznikach, a ...

Krobielice w gminie Klimontów from 2020-05-24T11:00:02

Krobielice -  wieś w gminie Klimontów. Te nazwę wymieniono już w roku 1277 w dokumencie potwierdzającym jej przynależność do klasztoru cystersów koprzywnickich.
W archiwach zachował się także...

Mniszek w gminie Małogoszcz from 2020-05-17T11:00:17

Mniszek – wieś w gminie Małogoszcz. Wspominano o niej już w pierwszej połowie XII wieku, w roku 1210. O Mniszku pisał również Jan Długosz: "był wsią klasztoru cystersów jędrzejowskich w ostatniej ...

Pochówek księcia Jeremiego Wiśniowieckiego na Świętym Krzyżu, część II from 2020-05-10T11:05:06

Druga część audycji w której bohaterem jest książę Jeremi Michał Korybut Wiśniowiecki. Wiemy już, że jego ciało zostało przewiezione na Święty Krzyż. Nie wiadomo jednak dlaczego nie odbył się uroc...

Pochówek księcia Jeremiego Wiśniowieckiego na Świętym Krzyżu, część I from 2020-05-01T11:00:20

Książę Jeremi Michał Korybut Wiśniowiecki zgodnie z testamentem, miał być pogrzebany w rodzinnym Wiśniowcu. Ostatecznie jednak ciało księcia nie zostało pochowane przez dwa lata, bowiem jego żona n...

Czyżów from 2020-04-26T11:00:18

Czyżów - malowniczo położony w dawnym starostwie szydłowskim. W latach 1470-80 należał do Mikołaja Kurozwęckiego herbu Róża. Podczas lustracji dóbr monarszych w latach 1564-65, Czyżów określono ją ...

Zamek w Drzewicy from 2020-04-19T11:00:04

Powstanie późnogotyckiej siedziby warownej w Drzewicy związane jest z osobą arcybiskupa gnieźnieńskiego Macieja Drzewickiego, który na początku XVI wieku kazał wznieść tutaj murowany zamek.
In...

Suliszów w gminie Chmielnik from 2020-04-13T12:00:06

Historia miejscowości sięga 1398 roku. Jej nazwa pochodzi od staropolskiego imienia Sulisz. W XV w. Suliszów należał do parafii w Piotrkowicach, miał łany kmiece, folwark oraz karczmę. Dziesięcinę...

Wielkanoc: Boża Męka from 2020-04-12T11:20:09

Boża Męka to krzyż z postacią Chrystusa Ukrzyżowanego. Jednak w nieco szerszej interpretacji Bożą Męką nazywano też kapliczki ze scenami ukrzyżowania. Niektóre przedstawiają także Chrystusa w król...

Kaplica Świętej Barbary w Miedzianej Górze from 2020-04-05T11:00:13

Trudno określić dokładną datę powstania kaplicy Świętej Barbary w Miedzianej Górze na Buchcinej Górze. Wydaje się, że drewniana kaplica kryta gontem powstała już w latach dwudziestych XIX w., czyli...

Spacer po seminarium w Sandomierzu from 2020-03-29T11:00:15

Wyższe Seminarium Duchowne w Sandomierzu obchodzi w tym roku jubileusz 200-lecia istnienia. Z tej okazji zapraszamy na wyjątkowy spacer edukacyjny po tym zabytkowym gmachu. Opowiadamy m.in. o niez...

Wyższe Seminarium Duchowne w Sandomierzu od 1904 r. from 2020-03-22T12:00:12

Starania o utworzenie w Sandomierzu Seminarium Duchownego podjął już pierwszy Biskup Sandomierski Szczepan Hołowczyc. Zamierzenie to zrealizował jednak dopiero jego następca - Adam Prosper Burzyńsk...

Wyższe Seminarium Duchowne w Sandomierzu from 2020-03-15T12:10:07

Wyższe Seminarium Duchowne w Sandomierzu obchodzi w tym roku 200. rocznicę powstania. Starania o jego utworzenie rozpoczęły się wraz z powstaniem w 1818 r. diecezji sandomierskiej.
Po skomplet...

Czarkowy w gminie Nowy Korczyn from 2020-03-08T12:00:18

Czarkowy w gminie Nowy Korczyn, kiedyś nazwa tej osady brzmiała nieco inaczej - Siarkowy. To wiele wyjaśnia, bowiem funkcjonowała tutaj kopalnia siarki. Wydobywany surowiec był na miejscu oczyszcza...

Opatkowice from 2020-02-23T12:00:19

O niezwykłym odkryciu w Opatkowicach w roku 2009, mówiło się dużo. Podczas budowy gazociągu natrafiono na ślady celtyckiej osady ze świetnie zachowanym piecem do wypalania wapna. W źródłach history...

Trzykosy from 2020-02-09T12:00:06

Niedaleko Koprzywnicy leżą Trzykosy.... Ta nazwa w źródłach historycznych była różnie zapisywana. Być może pochodzi od nieużywanych obecnie imion.
Prawdopodobnie cała wieś lub jej znaczna czę...

Książ Mały from 2020-02-02T12:00:09

Książ Mały – wieś położona obecnie w województwie małopolskim, w powiecie miechowskim. Kiedyś, w latach 1975–1998 administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
Według kronikarza Jana ...

Okolice Tarnoskały from 2020-01-26T12:00:13

"Okolice Tarnoskały" to poemat, którego autorem jest Konstantyn Kaliciński. Został wydany w 1848 roku. Autor opisuje w nim ponad 70 miejscowości leżących w regionie świętokrzyskim. W tekście wymien...

Szczecno from 2020-01-23T13:32:48

Leżąca nad rzeką Pierzchnianką wieś Szczecno powstała pod koniec XV wieku. Nazwa pochodzi przypuszczalnie od słowa ścieczna, czyli zlewiska wód, lub od słowa szczeć, oznaczającego ostrą trawę. Pier...

Skrzypiów from 2020-01-23T13:31:53

Skrzypiów - wieś położona w powiecie pińczowskim. Po powstaniu listopadowym tamtejsze dobra ziemskie, będące własnością Jana Olrycha Szanieckiego zostały skonfiskowane za jego udział w powstaniu. O...

ks. Jakub Bieda Chrostkowic from 2020-01-23T13:30:42

Ks. Jakub Bieda Chrostkowic - urodził się w 1560 roku w średniozamożnej rodzinie mieszczańskiej w Małogoszczu. Studiował na Akademii Krakowskiej, którą ukończył ze stopniem bakałarza nauk wyzwolony...

Spacer po świętokrzyskich nekropoliach from 2020-01-23T13:29:20

1 listopada zapraszamy na spacer po kilku świętokrzyskich nekropoliach. Odwiedzimy m.in. kaplicę pod wezwaniem Wszystkich Świętych we Włoszczowie, która powstała pod koniec XVIII wieku. Będziemy ró...

Łagiewniki from 2020-01-23T13:26:42

Łagiewniki - wieś koło Chmielnika. Dawniej, była to osada zamieszkana przez przez łagiewników, którzy zdaniem wielu historyków i językoznawców byli rzemieślnikami, wytwórcami łagwi, czyli specjalny...

Maleniec from 2020-01-23T13:25:20

W roku 1784 Jacek Jezierski, jeden z pierwszych polskich przemysłowców, zbudował w Maleńcu zakład składający się z młyna, tartaku i tak zwanej fryszerni z młotami. Trzy lata później zakład wizytowa...

Radomice from 2020-01-23T13:23:46

Radomice - wieś w gminie Morawica. Jej początki sięgają XIII wieku. Historia Radomic, jest ściśle związana z opactwem cystersów w Wąchocku. Zakonnikom bardzo zależało na gospodarczym rozwoju tego t...

Ruszcza-Płaszczyzna from 2020-01-23T13:22:10

Ruszcza-Płaszczyzna to wieś położona w powiecie sandomierskim, w gminie Łoniów. Jej nazwa pochodzi prawdopodobnie od nieużywanego dziś imienia: Rus lub Rusek. Historia Ruszczy sięga XIII wieku. O i...

Chycza from 2020-01-23T13:21:13

Chycza - wieś położona w powiecie włoszczowskim, w gminie Radków. Jej historia sięga XIV wieku. Pierwszym właścicielem - co zapisano w roku 1386 - był Świeboda z Chyczy. Następnym Andrzej herbu Gry...

Wola Kopcowa from 2020-01-23T13:19:52

Wola Kopcowa - wieś w powiecie kieleckim, w gminie Masłów. Graniczy z zalewem w Cedzynie. Pierwsze wzmianki o Woli Kopcowej pochodzą z połowy XVI wieku. Geneza nazwy (dwuczłonowej) jest nieco skomp...

Odechów from 2020-01-23T13:18:22

Odechów - wieś położona w województwie mazowieckim w gminie Skaryszew. Według ludowego podania nazwa wywodzi się od tego, że można było tutaj się... zatrzymać i wziąć oddech. Pierwsza wzmianka o te...

Święta Rodzina from 2020-01-23T13:17:07

Na obrazach, rzeźbach, czy naczyniach liturgicznych często przedstawiana jest Święta Rodzina - mała bądź wielka. W pierwszy dzień świąt Bożego Narodzenia odwiedziliśmy m.in. okolice Proszowic, Muze...

Kików from 2020-01-19T12:00

Kików – wieś położona obecnie w gminie Solec-Zdrój. Jej historia sięga XIV wieku, choć mogła być znana znacznie wcześniej ze względu na kamieniołom. Wydobywany tam surowiec został wykorzystany m.in...

Kościoły w Mieronicach, Szydłowie, Wiślicy i Bodzentynie from 2020-01-14T12:11:32

W programie odwiedziliśmy kościoły w Mieronicach koło Wodzisławia, Szydłowie, Wiślicy i Bodzentynie. W każdym z nich możemy obejrzeć scenę związaną z okresem Świąt Bożego Narodzenia. Przedstawia on...

Klimontów from 2020-01-14T11:37:59

1 stycznia 2020 roku Klimontów ponownie stał się miastem. W swojej historii miał już taki moment. W 1604 roku miasto - na mocy ówczesnego królewskiego przywileju - założył Jan Zbigniew Ossoliński. ...