Podcasts by Na początku był lipiec
"Na początku był lipiec" to radiowa kronika wydarzeń związanych z wybuchem niezadowolenia społecznego i strajkami robotników w Polsce latem 1980 roku. Bardzo wiele powiedziano i napisano o Sierpniu' 80, nie byłby on jednak możliwy, gdyby nie przykład, który przyszedł z Lubelszczyzny. To właśnie tu robotnicy jako pierwsi, miesiąc wcześniej, masowo upomnieli sie o swoje prawa. Nie wolno nam zatem zapomnieć, że Sierpień '80 nie zrodzil się w próżni. Na początku był lipiec. Lubelski Lipiec.
Autor: Paweł Błędowski.
Realizacja akustyczna: Jarosław Gołofit.
Further podcasts by Radio Lublin
Podcast on the topic Geschichte
All episodes
Na początku był lipiec - 31 sierpnia from 2020-08-31T07:00
Właśnie rozpoczynał się okres, który miał przejść do historii jako "karnawał Solidarności" i zwrócić na Polskę oczy świata. To wszystko nie było by możliwe bez przykładu, który przyszedł z Lubel...
ListenNa początku był lipiec - 28 sierpnia from 2020-08-28T07:00
Tego dnia nastąpił pewien przełom, który był punktem zdobytym przez strajkujących. Otóż, ku wielkiemu zdziwieniu czytelników, w czwartkowym wydaniu "Sztandaru Młodych" opublikowano listę 21 post...
ListenNa początku był lipiec - 27 sierpnia from 2020-08-27T07:00
W środę 27 sierpnia inne zakłady Lublina przyłączyły się do wyrazów solidarnoości ze strajkującymi na Wybrzeżu. Tak było między innymi w Fabryce Samochodów Ciężarowych, gdzie przygotowano specja...
ListenNa początku był lipiec - 26 sierpnia from 2020-08-26T07:00
26 sierpnia 1980 roku był w pewnym sensie jednym z najważniejszych dni społecznego buntu, który na dobre rozpoczął się od tak zwanego Lubelskiego Lipca, by w sierpniu dotrzeć na Wybrzeże i rozla...
ListenNa początku był lipiec - 25 sierpnia from 2020-08-25T07:00
W poniedziałek 25 sierpnia 1980 tak prasa centralna jak i lokalna żyła przede wszystkim ustaleniami IV Plenum KC PZPR, które odbyło się dzień wcześniej. "Trybuna Ludu" w artykule zatytułowanym "...
ListenNa początku był lipiec - 24 sierpnia from 2020-08-24T07:00
Z odważnej postawy robotników Świdnika, Lublina i innych miast regionu lubelskiego brano przykład i wyciągano wnioski. Wszystko oczywiście w towarzystwie stałego zalewu propagandy, sączącej się ...
ListenNa początku był lipiec - 21 sierpnia from 2020-08-21T07:00
Co znajdziemy w gazetach z 21 sierpnia 1980 roku? Sprawdźmy. Trybuna Ludu, artykuł pod tytułem "Ceny przestojów":
"Od kilku dni mają miejsce zakłócenia lub przerwy w pracy portów i stoczn...
ListenNa początku był lipiec - 2o sierpnia from 2020-08-20T07:00
Prasa - oczywiście z inspiracji władz - przyjęła nowy ton i stara się przedstawić strajkujących jako inspirowanych przez Zachód wichrzycieli, którym zależy na upadku gospodarki. Ich działania zo...
ListenNa początku był lipiec - 19 sierpnia from 2020-08-19T07:00
19 sierpnia 1980 roku (był to wtorek) na łamy większości gazet codziennych - czy to krajowych, czy lokalnych trafiła transkrypcja telewizyjnego przemówienia I sekretarza KC PZPR Edwarda Gierka, ...
ListenNa początku był lipiec - 18 sierpnia from 2020-08-18T07:00
W poniedziałek 18 sierpnia 1980 roku było już jasne, że pomysł władzy na ukrycie społecznych niepokojów przez ogółem społeczeństwa poniósł spektakularną klęskę. Gierek liczył na to, że protesty ...
ListenNa początku był lipiec - 17 sierpnia from 2020-08-17T07:00
17 sierpnia 1980 roku przypadał w niedzielę. Pomiędzy tym dniem a czwartkiem 14 sierpnia wydarzyło się niezwykle dużo. Jak pamiętamy z naszego poprzedniego spotkania 14 sierpnia rozpoczał się kl...
ListenNa początku był lipiec - 14 sierpnia from 2020-08-14T06:33:48
O ile za symbolicznie najistotniejszą datę wydarzeń Lubelskiego Lipca uznaje się początek strajku w świdnickim WSK 8 lipca, bądź kulminacyjny moment strajków 18 lipca, o tyle Sierpień '80 na dob...
ListenNa początku był lipiec - 13 sierpnia from 2020-08-13T07:00
13 sierpnia 1980 roku prasa zagraniczna już na dobre rozpisywała się o napiętej sytuacji w Polsce. Paradoks sytuacji stał się niemal groteskowy - im bardziej dziennikarze zagraniczni dostrzegali...
ListenNa początku był lipiec - 12 sierpnia from 2020-08-12T07:00
Im bardziej narastało napięcie strajkowe w kraju - przypomnijmy, że od 11 sierpnia 1980 strajkowali już nawet pracownicy komunikacji miejskiej w Warszawie - tym bardziej prasa starała się przeko...
ListenNa początku był lipiec - 11 sierpnia from 2020-08-11T07:00
11 sierpnia 1980 roku Mieczysław Rakowski - dziennikarz "Polityki" i członek PZPR - zanotował w swoim dzienniku:
"Strajki trwają bez przerwy od 40 dni. Kierownictwo partii i rząd milczy. ...
ListenNa początku był lipiec - 10 sierpnia from 2020-08-10T07:00
10 sierpnia 1980 roku przypadał w niedzielę. Weekendowe wydanie "Kuriera Lubelskiego" donosiło między innymi o żniwach i sianokosach, o sukcesach istniejącego dopiero od półtora roku zespołu Vox...
ListenNa początku był lipiec - 7 sierpnia from 2020-08-07T07:00
7 sierpnia 1980 roku w lubelskiej Lokomotywowni PKP wciąż trwały dyskusje pomiędzy załogą a władzami zakładu, dotyczące niespełnionych postulatów lipcowych. Jakby dla podkreślenia, że mimo opóźn...
ListenNa początku był lipiec - 6 sierpnia from 2020-08-06T07:00
Czas opisać jeden z największych paradoksów wakacyjnych miesięcy roku 1980 w Polsce. Rodzime środki masowego przekazu starały się skrzętnie omijać temat robotniczych protestów. Tymczasem prasa p...
ListenNa początku był lipiec - 5 sierpnia from 2020-08-05T07:00
Dziennikarz i partyjny aparatczyk, Mieczysław Rakowski 5 sierpnia 1980 roku zanotował swoje przemyślenia na temat lipcowych strajków na Lubelszczyźnie:
"Niezależnie od przyczyn powodujący...
ListenNa początku był lipiec - 4 sierpnia from 2020-08-04T07:00
W wydaniu "Kuriera Lubelskiego" z 4 sierpnia 1980 roku czytamy, jak dzielnie z kryzysem gospodarczym walczy krajowa administracja, gotowa do wielu poświęceń:
"Nie ma żadnej przesady w twi...
ListenNa początku był lipiec - 3 sierpnia from 2020-08-03T07:00
W drugim numerze "Miesięcy" - pisma związkowego wydawanego przez Region Środkowo-Wschodni NSZZ „Solidarność” w Lublinie w roku 1981 znajdziemy liczne, choć krótkie relacje robotników ze strajków...
ListenNa początku był lipiec - 31 lipca from 2020-07-31T07:00
Miesiąc zaczął się i skończył podobnie. Lokalna gazeta doniosła o kolejnej podwyżce - tym razem chodziło o czynsze mieszkaniowe:
"Z dniem pierwszego sierpnia bieżącego roku wchodzą w życi...
ListenNa początku był lipiec - 30 lipca from 2020-07-30T07:00
Słynny "gest Kozakiewicza" na Olimipadzie w Moskwie rozjuszył stronę radziecką. Ambasador ZSRR w PRL Borys Aristow domagał się wręcz odebrania Polakowi medalu, unieważnienia jego rekordu oraz do...
ListenNa początku był lipiec - 29 lipca from 2020-07-29T07:00
O ile tego dnia sytuację w Lublinie i okolicach, władze mogły uznać za w miarę opanowaną, kolejne pożary społecznego niezadowolenia zaczęły wybuchać gdzie indziej. Właśnie 29 lipca 1980 roku roz...
ListenNa początku był lipiec - 28 lipca from 2020-07-28T07:00
Mimo strajków prasa centralna nadal znajdowała czas - nawet w tak niesprzyjających okolicznościach - na umoralnianie na siłę i wskazywania jedynej drogi wyjścia z kryzysu. Trybyna Ludu, wtorek, ...
ListenNa początku był lipiec - 27 lipca from 2020-07-27T07:00
W poniedziałek 27 lipca 1980 roku na Lubelszczyźnie fala strajkowa niemal wygasła. Strajkowały już tylko nieliczne zakłady, ale skala protestów lipcowych na przestrzeni ubiegłych dni zaskoczyła ...
ListenNa początku był lipiec - 24 lipca from 2020-07-24T07:00
Jakie tematy dominowały 24 lipca 1980 roku w tak zwanych środkach masowego przekazu? Głównie dwa: walka z powodzią będąca konsekwencją obfitych opadów i trwające od pięciu dni Letnie Igrzyska Ol...
ListenNa poczatku był lipiec - 23 lipca from 2020-07-23T07:00
Dzien po Święcie Odrodzenia Polski był już spokojny w części zakładów Lubelszczyzny. Tego dnia do pracy wrócili pracownicy Komunalnego Przedsiębiorstwa Materiałów Budowlanych w Lubartowie, Zakła...
ListenNa początku był lipiec - 22 lipca from 2020-07-22T07:00
21 lipca 1980 roku ukazało się specjalne wydanie "Kuriera Lubelskiego" datowane na 21 i 22 lipca. Na górze strony pierwszej, niebieską wielką czcionką krzyczało hasło "Niech pokojem i praca rozk...
ListenNa początku był lipiec - 21 lipca from 2020-07-21T07:00
Nakład "Sztandaru Ludu" z 19 lipca, w którym władza pośrednio przyznała, że fala strajkowa przybrała niezwykle na sile, wyjątkowo zniknął z kiosków błyskawicznie. Szczególnym zainteresowaniem ci...
ListenNa początku był lipiec - 20 lipca from 2020-07-20T07:00
Gdy w Moskwie rozpoczynały się Letnie Igrzyska Olimpijskie, w województwie lubelskim nie wygasała fala strajkowa. Tym razem władze partyjne były już mocno zaniepokojone jej skalą. Do tego stopni...
ListenNa początku był lipiec - 17 lipca from 2020-07-17T07:00
17 lipca był jednym z najbardziej niespokojnych dni 1980 roku w województwie lubelskim. Strajkował już cały Lubelski Węzeł Kolejowy - około dwóch tysięcy ludzi. Było to największe tego typu wyst...
ListenNa początku był lipiec - 16 lipca from 2020-07-16T07:00
Z perspektywy czasu może dziwić, że centralistycznie zarządzana gospodarka czasów ekipy Gierka nie załamała się wcześniej. Nie pomogły nawet kolejne kredyty zagraniczne, będące przecież fundamen...
ListenNa początku był lipiec - 15 lipca from 2020-07-15T07:00
Jeśli władzom partyjnym na Lubelszczyźnie wydawało się że fala strajkowa opada, 15 lipca przyniósł kolejne informacje o kolejnych zakładach, gdzie pracownicy odchodzą od pracy, bo mają dość panu...
ListenNa początku był lipiec - 14 lipca from 2020-07-14T07:00
Blokada informacyjna dotycząca lipcowych wydarzeń roku 1980 na Lubelszczyźnie była niezwykle skuteczna i informacje o strajkach w ogóle nie pojawiały się na łamach gazet. Dziennikarze - oczywiśc...
ListenNa początku był lipiec - 13 lipca from 2020-07-13T07:00
Czym żyła Polska 13 lipca 1980 roku? Według ogólnokrajowej prasy głównie przygotowaniami do obchodów 570. rocznicy bitwy pod Grunwaldem. W głowach zwykłych ludzi dominował jednak temat codzienne...
ListenNa początku był lipiec - 10 lipca from 2020-07-10T07:00
Tylko ktoś, kto dobrze potrafił czytać między wierszami, doszukałby się w czwartkowym wydaniu lokalnej lubelskiej gazety z 10 lipca 1980 roku przebłysków rzeczywistości ostatnich dni w regionie....
ListenNa początku był lipiec - 9 lipca from 2020-07-09T07:00
Każdy z pracowników WSK w Swidniku, który poprzedniego dnia był w pracy, wiedział, że pewien niewidzialny próg został przekroczony. Samoczynny strajk, wywołany ogromną podwyżką w zakładowej stoł...
ListenNa początku był lipiec - 8 lipca from 2020-07-08T07:00
"Proces harmonizowania rozwoju naszej gospodarki pociąga za sobą konieczność urealnienia rozmiarów inwestowania, dokładnego ich zbilansowania z mocami produkcyjnymi. Stąd już dokonane korekty i ...
ListenNa początku był lipiec - 7 lipca from 2020-07-07T07:00
Sprawy Kościoła na łamach ówczesnej prasy przedstawiano zazwyczaj w sposób wygodny dla władz. O wiele trudniej było znaleźć w ówczesnej prasie informacje o bieżacym życiu Kościoła i wiernych w k...
ListenNa początku był lipiec - 6 lipca from 2020-07-06T07:00
Niedziela 6 lipca 1980 roku nie była dla większości Polaków tylko czasem odpoczynku. W wielu domach dyskutowano o podwyżce cen z ubiegłego poniedziałku. Nie ma się co dziwić, że narzekano.
ListenNa początku był lipiec - 3 lipca from 2020-07-03T07:00
Tego samego dnia kiedy weszła w życie nieogłoszona oficjalnie podwyżka cen niektórych artykułów mięsnych zaczał strajk warszawski Ursus. Pracownicy byli oburzeni cenami, jakie zastali w zakładow...
ListenNa początku był lipiec - 2 lipca from 2020-07-02T07:00
"Mięsny" temat nie istniał. Program telewizyjny tego dnia był równie porywający - Program Pierwszy przed dobranocką proponował reprtaż wojskowy Żołnierze ogniowego frontu. Jeśli ktoś liczył na t...
ListenNa początku był lipiec - 1 lipca from 2020-07-01T07:00
To co wydarzyło się 1 lipca 1980 roku jest przez historyków postrzegane różnie. Jedni sądzą, że był to po prostu prowokacyjny policzek wymierzony społeczeństwu przez partyjną wierchuszkę, inni, ...
ListenNa początku był lipiec - 30 czerwca from 2020-06-30T07:00
Poczucie jedności, jakie towarzyszyło większości Polaków w tamte dni roku 1980 historycy tłumaczą na wiele sposobów. Jedni wskazują, że po wydarzeniach 1976 roku, kiedy tak brutalnie spacy...
ListenNa początku był lipiec - 29 czerwca from 2020-06-29T07:00
Rok 1980 to niezwykła cezura w polskiej historii. "Bądź jak kamień, stój wytrzymaj, kiedyś te kamienie drgną i polecą jak lawina, przez noc, przez noc" pisał Ernest Bryll tworząc słowa piosenki ...
Listen