Podcasts by OVT Fragmenten podcast

Het Spoor Terug: Als geschiedenis in je opstaat #2 from 2022-02-20T09:00

Hoe werken trauma's uit het koloniale verleden door in het heden? Marjolein van Heemstra maakte daar met Iris van Santen in het kader van de tentoonstelling 'Revolusi!, Indonesië onafhankelijk' in ...

'Anangsieh Tories: verhalen van de spin uit Suriname' from 2022-02-20T09:00

Actrice Gerda Havertong hoorde als klein meisje de verhalen over de spin Anansi van haar oma in Suriname. De mythologische spin stond voor de slimheid van de tot slaaf gemaakten en voor hun eigen A...

1e uur: conclusies en consequenties van het onderzoek 'Onafhankelijkheid, dekolonisatie, geweld en oorlog in Indonesië, 1945-1950’, OVT 20-02-2022 from 2022-02-20T09:00

Nederland gebruikte tijdens de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog structureel extreem geweld, en heeft dat sindsdien stelselmatig onderkend. Dat concludeert het onderzoek ‘Onafhankelijkheid, dek...

Oekraïne heeft ontwapeningsspijt from 2022-02-13T09:00

Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie was Oekraïne korte tijd de derde grootste kernmacht ter wereld, na Amerika en Rusland. Maar Oekraïne gaf al die wapens op. Waarom eigenlijk, en hoe anders was...

Ridder te pony from 2022-02-13T09:00

Nieuw onderzoek toont aan dat de paarden van middeleeuwse ridders veel kleiner waren dan het statige ros uit onze verbeelding. Historica en journalist Geertje Dekkers pikte dit opmerkelijke Britse ...

Strategisch Nepnieuws from 2022-02-13T09:00

Zweden richtte deze week een zogeheten ‘Psychologische Verdedigingsdienst’ op ter bestrijding van nepnieuws. Maar hoe ontstaan fake-berichten en leugens eigenlijk? Wie verspreidt deze informatie, e...

De column van Nelleke Noordervliet - Slavernij from 2022-02-13T09:00

De column is deze week van Nelleke Noordervliet

De Nederlandsche Bank ‘dienstbaar’ aan slavernijketen from 2022-02-13T09:00

Onderzoekers van de Universiteit Leiden zijn door DNB gevraagd de beginjaren van de bank, van 1814 tot 1863, te onderzoeken. De uitkomst van het onderzoek: DNB was ‘dienstbaar’ aan de koloniale sla...

Het Spoor Terug: Als geschiedenis in je opstaat #1 from 2022-02-13T09:00

Hoe werken trauma's uit het koloniale verleden door in het heden? Marjolein van Heemstra maakte daar met Iris van Santen in het kader van de tentoonstelling 'Revolusi!, Indonesië onafhankelijk' in ...

#976 - Bonusaflevering Het Laatste Woord, afl. 28, Het Trauma van Munchen from 2022-02-04T10:00

Praten met Poetin of je tanden laten zien. Het is het dilemma bij de Oekraine-crisis. En het is een oud dilemma. Want: hoe om te gaan met een agressor: moet je hem aaien of moet je naar hem grommen...

De tragiek van de bufferstaat from 2022-01-30T09:00

De spanning op de grens tussen Rusland en Oekraïne bereikte deze week telkens weer nieuwe hoogtepunten. Is Oekraïne, waarvan de naam ‘Grensland’ betekent, het ultieme bufferland? En wat is de rol v...

Laila al-Zwaini bespreekt 'De Nijl' from 2022-01-30T09:00

Mozes dobberde er rond in een rieten mandje, Caesar en Cleopatra gingen er op cruise, en de negentiende-eeuwse ontdekkingsreizigers Livingstone en Stanley waren wanhopig op zoek naar de oorsprong v...

De LSD-behandelingen van Jan Bastiaans from 2022-01-30T09:00

Deze week verschijnt het boek Bevrijd. Het concentratiekampsyndroom en de LSD-behandeling van Jan Bastiaans van medisch historicus Leo van Bergen. In de jaren zestig werd duidelijk dat concentratie...

De column van Abdelkader Benali - Normale dingen doen from 2022-01-30T09:00

De column is deze week van Abdelkader Benali.

Het Spoor Terug: Russische Avant-garde en de Revolutie from 2022-01-30T09:00

Een documentaire van Michal Citroen. 29 januari opent de Hermitage Amsterdam haar deuren voor Russische avant-garde - Revolutie in de kunst. Documentairemaker Michal Citroen was ter voorbereiding v...

De column van Micha Wertheim, Snelkookpan from 2022-01-23T09:00

De column is deze week van Micha Wertheim.

Het verraad van Anne Frank opgelost? from 2022-01-23T09:00

Anne Frank was deze week groot nieuws. Want nadat jaren achtereen de speurtochten naar het verraad van de familie Frank niet tot een bevredigend eindresultaat leidden, is nu eindelijk de dader gevo...

'Oriëntalisme' van Edward Said from 2022-01-23T09:00

“Said wilde de ontmenste Oriëntaal humaniseren", zo schrijft antropoloog Sinan Çankaya over de missie die Edward Said tot zijn beroemde boek Oriëntalisme dreef. In dat boek beschreef Said hoe de Ar...

'Kikkers en kaaskoppen': de Nederlander als karikatuur from 2022-01-23T09:00

Als het aan de Nederlanders zelf ligt zijn we een tolerant, rechtdoorzee en ondernemend volkje. Dat onze reputatie in het buitenland wat minder rooskleurig is, blijkt uit het boek en de gelijknamig...

Het Spoor Terug: Bloody Sunday in Roermond #4 De brief from 2022-01-23T09:00

Een documentaire van Frans Pollux. In 1990 vond een IRA-aanslag in Roermond plaats, een nooit opgehelderde vergismoord waarbij twee jonge Australische toeristen midden op de Markt werden doodgescho...

Het verdriet van de Schilderswijk from 2022-01-16T09:00

Wie met een tijdmachine naar de Schilderswijk van 1960 gaat, zou de wijk niet herkennen. Alles is er anders: de gebouwen, de mensen, de winkels en de straten. Alleen de straatnaamborden herinneren ...

Rijksmuseum schrapt de term 'Bersiap' from 2022-01-16T09:00

Het zorgde voor veel beroering eerder deze week: het besluit van het Rijksmuseum om de term 'Bersiap' niet te gebruiken bij de tentoonstelling Revolusi! Indonesië onafhankelijk, die in februari 202...

Een totalitair monsterverbond from 2022-01-16T09:00

Alle ogen zijn deze week gericht op Rusland in wat misschien wel de ernstigste internationale crisis is sinds het einde van de Koude Oorlog (1945-1991). Extra verontrustend is dat Poetin ondertusse...

Adrianus van Utrecht: de vergeten Nederlandse paus from 2022-01-16T09:00

Deze week is het 500 jaar geleden dat Adrianus van Utrecht tot de enige Nederlandse paus ooit werd benoemd. In Rome staat hij nog altijd bekend als ‘de rare asceet uit het noorden’, die leefde als ...

Het Spoor Terug: Bloody Sunday in Roermond #3 Domme terroristen from 2022-01-16T09:00

Een documentaire van Frans Pollux. In 1990 vond een IRA-aanslag in Roermond plaats, een nooit opgehelderde vergismoord waarbij twee jonge Australische toeristen midden op de Markt werden doodgescho...

Ad van Liempt over 'De roaring fifties' from 2022-01-09T09:00

De jaren vijftig, dat was toch de pantoffeltijd? De tijd van vlijt, orde en gezag? Het waren saaie maar tegelijkertijd spannende jaren, aldus Ad van Liempt in zijn nieuwe boek De roaring fifties. W...

Historische boeken met Nadia Bouras from 2022-01-09T09:00

Elke maand bespreken we de nieuwste historische boeken met afwisselend Wim Berkelaar, Bart Funnekotter en ditmaal voor het eerst onze nieuwe derde boekenrecensent, historica Nadia Bouras. Zij bespr...

Madeleijn van den Nieuwenhuizen over 'The Dawn of Everything' from 2022-01-09T09:00

Vroeger, toen de moderne staat en instituten nog niet bestonden, waren de mensen op hun gelukkigst. Ze leefden als 'nobele wilden' samen in pais en vree. Het is een filosofisch idee dat zeker sinds...

Het Spoor Terug: Bloody Sunday in Roermond #2 Dood spoor from 2022-01-09T09:00

Een documentaire van Frans Pollux. In 1990 vond een IRA-aanslag in Roermond plaats, een nooit opgehelderde vergismoord waarbij twee jonge Australische toeristen midden op de Markt werden doodgescho...

Rolf Bos en Jos Hermens over 'Een Duitse zomer' from 2022-01-09T09:00

'De vrolijke Spelen' zouden het worden: de Olympische Zomerspelen in 1972 in München. Voor het eerst sinds ‘de Spelen van Hitler’ uit 1936 waren de Olympische Spelen weer in Duitsland. En deze zoud...

De column van Nelleke Noordervliet - Donald Duck from 2022-01-09T09:00

De column is deze week van Nelleke Noordervliet.

De betekenis van vrijheid from 2022-01-02T09:00

“Bescherm jezelf, bescherm elkaar, en bescherm de vrijheid die we met elkaar op het virus te herwinnen hebben.” Zo sprak Hugo de Jonge 14 december in een corona-persconferentie. Met die uitspraak p...

De column van John Jansen van Galen - Beloften from 2022-01-02T09:00

De column is deze week van John Jansen van Galen.

Ondekkingsreizigster Alexine Tinne from 2022-01-02T09:00

Ze nam spiegels, ijzeren ledikanten, kandelaars, haar eigen hemelbed, vijf honden, en haar moeder mee op expeditie door de wildernis. Want als een negentiende-eeuwse Haagse dame op reis ging, deed ...

Het Spoor Terug: Bloody Sunday in Roermond #1: Ratatata in Roermond from 2022-01-02T09:00

Een documentaire van Frans Pollux. In 1990 vond een IRA-aanslag in Roermond plaats, een nooit opgehelderde vergismoord waarbij twee jonge Australische toeristen midden op de Markt werden doodgescho...

#946 - Het Spoor Terug, Bloody Sunday in Roermond #1 Ratatata in Roermond from 2021-12-26T11:26:02

In 1990 vond een IRA-aanslag in Roermond plaats, een nooit opgehelderde vergismoord waarbij twee jonge Australische toeristen midden op de Markt werden doodgeschoten. Vier verdachten werden aangeho...

Excuses aan de Sami from 2021-12-26T09:00

Ze woonden in wat ooit Lapland heette, leefden van de rendierjacht en waren beroemd om hun kleurige kleding en mutsen. Inmiddels zijn de Sami de laatste inheemse bevolkingsgroep in Europa, gedecime...

#944 - Joost Prinsen leest Godfried Bomans from 2021-12-19T09:08:20

Acteur en Bomans liefhebber Joost Prinsen leest een essay voor dat Godfried Bomans schreef voor de Volkskrant. Uit de bundel In alle ernst (Uitgeverij Meulenhoff), samengesteld door Joost Prinsen.B...

De column van Nelleke Noordervliet - Kom er nu nog maar eens om from 2021-12-19T09:00

De column is deze week van Nelleke Noordervliet.

De goudvondst van de eeuw from 2021-12-19T09:00

In 1966 was het wereldnieuws: de ontdekking van een enorme goudschat in het Zeeuwse dorpje Serooskerke. Het is de vondst van de eeuw en het dorp is in rep en roer: binnen- en buitenlandse media mel...

Liquidatie van Memorial in Rusland from 2021-12-19T09:00

‘Het is onmogelijk om de herinnering van een volk te vermoorden’, leest een protestbord bij een van de vele hoorzittingen in Rusland, die de afgelopen tijd tegen mensenrechtenorganisatie Memorial g...

Joost Prinsen over Godfried Bomans from 2021-12-19T09:00

Godfried Bomans wordt veelal herinnerd als de jolige stukjesschrijver: de man van die grap over dat ene been van Marlene Dietrich en de schepper van de komische antiheld Pa Pinkelman. Maar Bomans w...

Het Spoor Terug: 'Chanel Nº 5: spiegel van de tijd' from 2021-12-19T09:00

Een documentaire van Laura Stek.Geen parfum is zo beroemd als Chanel Nº 5. Sinds het ontstaan in 1921 doen er veel verhalen de ronde over het parfum. Dat Marilyn Monroe 's nachts een paar druppels ...

#938 - Bonusaflevering Het Laatste Woord, De laatste dagen van Hitler from 2021-12-19T08:00

Als kerstbonus voor de geïnteresseerde ovt-podcastabonnee zetten we hier de nieuwste aflevering van de podcast ‘Het laatste woord’ neer. Veel luisterplezier! Deze week een aflevering daaruit, afl. ...

Het Spoor Terug: Gedwongen - Op weg, maar waarheen? from 2021-12-12T09:00

Een documentaire van Tjitske Mussche.In de podcastserie Gedwongen vertellen de laatste getuigen over de Arbeitseinsatz tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zondag 12 december de Aflevering Op weg, maar ...

De hedendaagse Nederlandse valkenjacht from 2021-12-12T09:00

Ook al zijn de middeleeuwen al lang voorbij en gaat het beestje niet meer uit jagen op de hand van adellijke dames, de Nederlandse valkenjacht, ook wel valkerij, is springlevend. De kleinste onder ...

Jan Breman over ‘De vloek van nootmuskaat’ from 2021-12-12T09:00

Wat bezielde toch die Nederlanders van de VOC, Jan Pieterszoon Coen voorop, om vier eeuwen geleden de gehele bevolking van de Banda-eilanden uit te moorden? Die vraag stelt de Indiase schrijver Ami...

Genocide op de Oeigoeren in China from 2021-12-12T09:00

Afgelopen donderdag oordeelde een tribunaal in Londen dat China genocide pleegt op de Oeigoeren, een etnische minderheid in de Chinese regio Xinjiang. Het tribunaal maakt geen deel uit van een erke...

Propaganda vanuit het graf from 2021-12-12T09:00

Tegenwoordig laat een beetje beroemdheid na zijn overlijden een videoboodschap na. Wie in de middeleeuwen voornaam was en wilde voortleven, was daarvoor aangewezen op zijn graf. De tombe moest zowe...

De column van Abdelkader Benali - Vrijheid from 2021-12-12T09:00

De column is deze week van Abdelkader Benali.

De Amerikaanse ‘Mountain Men’ from 2021-12-05T09:00

Ze noemen zich ‘Mountain Men’: Amerikaanse mannen met indrukwekkende baarden, beverbontmutsen, een houten geweer om de schouders en de hand losjes aan de teugels van hun paard. Mannen die leven als...

Het Spoor Terug: Gedwongen from 2021-12-05T09:00

Een documentaire van Tjitske Mussche.Bevel! Miljoenen Europese mannen moesten zich tijdens de Tweede Wereldoorlog melden om dwangarbeid te doen voor Duitsland. Na thuiskomst werd er vaak nauwelijks...

Banvloek voor Spinozakenner from 2021-12-05T09:00

Met het oordeel der engelen en de uitspraak der heiligen boeken, bannen, verwensen en verdoemen wij Baruch de Espinoza. Met die woorden werd 365 jaar geleden Spinoza verbannen uit de Amsterdamse Po...

Publieke excuses oude Transgenderwet from 2021-12-05T09:00

‘Natuurlijk horen normen over hoe een lichaam er uit moet zien niet thuis in een wet. En een wet moet mensen al helemaal nooit dwingen tot een operatie. De staat had beter moeten weten, en de staat...

Het laatste Jiddische theater from 2021-12-05T09:00

In de documentaire Negen koffers ontdekt muzikant en zangeres Ellen ten Damme de levensgeschiedenis van de Pools-Nederlandse variété-artieste Jossy Halland. Samen met haar man Jacques runde Jossy h...

Van Queen Elisabeth naar ‘Queen’ Rihanna from 2021-12-05T09:00

Prince Charles reisde af naar Barbados om namens de Britse Kroon het land uit te zwaaien. Het Caraïbische eiland werd op 30 november - op de 55e verjaardag van zijn onafhankelijkheid - een republie...

De Arbeitseinsatz from 2021-12-05T09:00

Historicus Renske Krimp, verbonden aan het Nationaal Comité 4 en 5 mei, doet promotieonderzoek naar de zogenaamde Arbeitseinsatz, de wettelijk verplichte deelname aan de nazi-Duitse oorlogseconomie...

Het Spoor Terug: Mayflower from 2021-11-28T09:00

Een documentaire van Remy van den BrandDe Pilgrims die in 1620 met het befaamde schip 'The Mayflower' in Amerika arriveerden, worden gezien als de grondleggers van de Amerikaanse democratie. Thanks...

De geschiedenis van Afrika dekoloniseren from 2021-11-28T09:00

'Afrika heeft geen geschiedenis,' was tot halverwege de vorige eeuw de veronderstelling in Europa. Als reactie werd het project ‘General History of Africa’ opgestart in 1964. Het beoogde resultaat:...

Villa met plafond van Caravaggio te koop from 2021-11-28T09:00

Op de plafondschildering die Caravaggio in 1599 maakte voor het alchemie-kabinet van kardinaal Bourbon del Monte, kijken Jupiter, Neptunus en Pluto - de Griekse goden van de lucht, zee en aarde - w...

Boek 'Een kleine cultuurgeschiedenis van de (grote) neus' from 2021-11-28T09:00

Kunsthistoricus en geurdeskundige Caro Verbeek is te gast over haar deze week verschenen boek: Een kleine cultuurgeschiedenis van de (grote) neus. Een boek dat dit keer niet gaat over wat we met di...

De erfenis van Jan Foudraine en de antipsychiatrie from 2021-11-28T09:00

Het boek Wie is van hout werd de bijbel van de antipsychiatrie, een beweging die zich in de jaren zestig verzette tegen de medicalisering van de psychiatrie. De menselijke aanpak ontbrak volledig i...

De column van Micha Wertheim - De Tijd from 2021-11-28T09:00

De column is deze week van Micha Wertheim.

Shellexit from 2021-11-21T09:00

Het was groot nieuws deze week: Shell vertrekt uit Nederland. Nu de oliemaatschappij verdwijnt naar Londen en niet langer 'Royal Dutch' is, lijkt er steeds minder over te blijven van wat ooit als ‘...

Idfa-documentaire 'Turn your body to the sun' from 2021-11-21T09:00

Heb ik mijn land verraden of heeft mijn land mij verraden? Het was een van de vragen waar haar vader mee worstelde, zo stelt OVT-columnist en schrijver Sana Valiulina zich voor. Maar met hem erover...

Nieuwe biografie van Willem van Oranje from 2021-11-21T09:00

Als er in 1560 een Top 500 van de rijkste Nederlanders had bestaan dan had Willem van Oranje ongetwijfeld bovenaan gestaan. Nog geen tien jaar later is hij alles kwijt: zijn macht, bezit en goede r...

Anne Eekhout over historische roman 'Mary' from 2021-11-21T09:00

Het zijn misschien wel de drie beroemdste woorden uit de filmgeschiedenis: “It’s alive!” Dr. Frankenstein riep deze woorden uit toen zijn monster, door de bliksem getroffen, tot leven kwam. Hoewel ...

Het Spoor Terug: De Sint-Elisabethsvloed from 2021-11-21T09:00

Een documentaire van Michal Citroen.Deze week zeshonderd jaar geleden, in de nacht van 18 op 19 november 1421, tijdens een heftige storm, brak in de buurt van Dordrecht een van dijken van de Grote ...

De column van Sana Valiulina, Vrijheid from 2021-11-21T09:00

De column is deze week van Sana Valiulina.

Het Spoor Terug: De wereld van Petrus Camper from 2021-11-14T09:00

Een documentaire van Katz LaszloHet denken over ras en de betekenis van ras voor de wetenschap is diep in de Nederlandse geschiedenis geworteld. Maar hoe is het concept van ras binnen de biologie e...

China herschrijft de eigen geschiedenis from 2021-11-14T09:00

In China is de geschiedenis niet simpelweg de loop der dingen, of iets waar historici onderzoek naar doen en over publiceren, maar datgene wat de Chinese Communistische Partij van hogerhand dicteer...

De vluchteling als menselijke pion from 2021-11-14T09:00

Het zijn helaas de bekende beelden van mensen op drift in een onherbergzaam en apocalyptisch niemandsland. Ditmaal gaat het om migranten die door Wit-Rusland worden misbruikt om de Europese Unie te...

De vergeten prinses Marianne van Oranje-Nassau from 2021-11-14T09:00

De minst bekende prinses van het Nederlandse Koningshuis had tot haar 33e een heel gewoon prinsessenleven. Marianne van Oranje-Nassau, dochter van koning Willem I, wordt geboren in ballingschap. Al...

Hassnae Bouazza over podcast 'De smaak van Nederland' from 2021-11-14T09:00

Bij oud-Hollandse pot denken we aan boerenkool, aardappelen en snert. Koken met pistachenoten, koriander of rozenwater lijkt eerder een ontwikkeling van de laatste jaren. Toch horen we in de podcas...

Brenda Meuleman over 'Engel van Mesopotamië' from 2021-11-14T09:00

Nu zal vrijwel niemand haar naam nog kennen, maar aan het begin van de twintigste eeuw was ze een beroemdheid: ontdekkingsreiziger en archeoloog Gertrude Bell. Ze beklimt als een van de eerste vrou...

De column van John Jansen van Galen - 'De wereld redden' from 2021-11-14T09:00

De column is deze week van John Jansen van Galen.

Het Doornroosjescenario: museum dichttimmeren voor de toekomst from 2021-11-07T09:00

Hoe vergeet je een museum? En waarom moeten we dat willen? Over dit “grote museale experiment” praten we met Jan Anderson, museumeigenaar, en cultuurhistoricus Gerard Rooijakkers, die het Doornroos...

Het Spoor Terug: Het schriftje uit Bor from 2021-11-07T09:00

Wanneer Hongaarse dorpelingen in 1946 een massagraf delven, vinden ze tot hun verbazing een schriftje in de binnenzak van een vergane jas. Op het schutblad schreef de eigenaar zijn naam: 'Dit schri...

Het geheim van het bloedbruidje from 2021-11-07T09:00

Peter Jan Margry beschreef het leven van Janske in het boek Vurige liefde. Het geheim rond het Bloedig Bruidje van Welberg. De historicus is te gast.

De plantenjager uit Leningrad, met Louise O. Fresco from 2021-11-07T09:00

In de wetenschappelijke wereld spreekt men wel van de ‘de affaire Vavilov-Lysenko’. Het klinkt wat koeltjes, want de gevolgen van de ideologische tweestrijd tussen de twee Russische plantkundigen V...

Bosnië-Herzegovina dreigt uiteen te vallen from 2021-11-07T09:00

Zijn deze spanningen een plotselinge ontwikkeling of is het conflict na de oorlog nooit helemaal gesust? En wat betekent dit voor de toekomst van Bosnië-Herzegovina? We spreken Nevenka Tromp, gespe...

Dopingdictatuur DDR from 2021-11-07T09:00

De nieuwe voorzitter van de Wereldzwembond FINA, Husain Al-Musallam, heeft aangekondigd alle dubieuze titels van zwemmers uit de Democratische Duitse Republiek (DDR) te willen schrappen. Die zwemme...

Librisprijs 2020 from 2021-10-31T09:00

Pieter van Os won vorig jaar de Librisprijs. Wat heeft dit voor hem betekend?

Livemuziek van Lavinia Meijer, 2e uur from 2021-10-31T09:00

Ook in het tweede uur speelt Lavinia Meijer.

Livemuziek van Lavinia Meijer, 1e uur from 2021-10-31T09:00

In het eerste uur speelt Lavinia Meijer een liedje.

De column van Abdelkader Benali - Werken from 2021-10-31T09:00

De column is deze week van Abdelkader Benali.

De Krimschatten: heet geopolitiek hangijzer from 2021-10-31T09:00

Het Allard Pierson belandde in 2014 na de annexatie van de Krim in een lange ingewikkelde procedure: waar moeten de geleende schatten naar worden teruggestuurd? We spreken historicus Rob van der La...

Wie wint de Libris Geschiedenis Prijs 2021? from 2021-10-31T09:00

Moederstad. Jakarta, een familiegeschiedenis van Philip Dröge Willem Drees. Daadkracht en idealisme van Jelle Gaemers Denken is verrukkelijk. Het leven van Tatiana Afanassjewa en Paul Ehrenfest van...

'Seventeen': de radicalisering van een zeventienjarige rukker from 2021-10-31T09:00

De herpublicatie raakt aan de actualiteit. Zo presenteerde de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid 26 oktober een dreigingsanalyse over honderden tieners in Nederland die radic...

Loes Hegger over ‘Villa de Wartburg’ from 2021-10-24T08:00

Want als je in de jaren vijftig van de vorige eeuw uit het ambt van priester trad, zeker in katholieke landen, was je in één klap alles kwijt. Reden voor de ouders van Loes – haar vader was zelf zo...

Het Rotterdam van Nelleke Noordervliet from 2021-10-24T08:00

OVT columniste Nelleke Noordervliet vertelt over haar onlangs verschenen nieuwe boek: Het wonder van Rotterdam. Een boek vol herinneringen aan de stad waarin zij in 1945 geboren werd en opgroeide, ...

Livemuziek van Bert Hadders en Joshua ten Doornkaat, 1e uur from 2021-10-24T08:00

Het harde arbeidersbestaan bezongen in Groningse blues door Bert Hadders en Joshua ten Doornkaat.

Ter Apel from 2021-10-24T08:00

Ons land is overvallen door een 'vluchtelingenstroom', zo zegt de overheid. Maar hoe kan dat eigenlijk? Het vluchtelingenvraagstuk is toch al minstens een halve eeuw oud, zo niet ouder? Is er welli...

Bart Funnekotter over Librisprijs-kanshebber 'Erasmus' from 2021-10-24T08:00

Deze week werpt Bart Funnekotter een blik op Erasmus, dwarsdenker. Een biografie van Sandra Langereis.

Dirk Wolthekker over 'Verre Verwachtingen' from 2021-10-24T08:00

Het waren vragen die historicus en journalist Dirk Wolthekker bleven bezighouden, toen hij hoorde van het bestaan van deze mysterieuze zus van zijn overgrootvader. Hij besloot op zoek te gaan naar ...

De nieuwe Graanrepubliek from 2021-10-24T08:00

Ooit stond Groningen bekend als de graanschuur van Europa. Vooral vlak onder de Dollard lag vruchtbare zeeklei waar je perfect graan op kon telen. Als je daar nu door rondrijdt, zie je nog altijd d...

Heide spitten in de hel from 2021-10-24T08:00

Wie had het megalomane plan bedacht om hier duizenden Groningers te werk te stellen? Hoe ervoeren de arbeiders dit werk? Welke ideeën over armoede, ledigheid en arbeid dreven het project, en hoe le...

Annabell Van den Berghe over 'De man die niemand kon begraven' from 2021-10-17T08:00

Langzaam maar zeker blijkt van het beeld van een dappere vrijheidsstrijder dat haar opa van zichzelf neerzette, niet zo veel over. Met de Vlaamse Annabell Van den Berghe praten we over het boek dat...

Macht, wellust en zink from 2021-10-17T08:00

Hoe dat gegaan is, en wat macht en wellust daarmee te maken hebben, krijgen we te horen van historica Floor van Spaendonck, directeur van Bureau Europa.

Jan Lucassen over 'De wereld aan het werk' from 2021-10-17T08:00

Eenmaal uit het paradijs verdreven zat er voor de mensheid niets anders op dan 'in het zweet des aanschijns' haar brood te verdienen. Eerst jager-verzamelaar dan boer dan arbeider en tenslotte kant...

Wim Berkelaar over Librisprijs-kanshebber 'Revolusi' from 2021-10-17T08:00

Deze week werpt Wim Berkelaar een blik op Revolusi. Indonesië en het ontstaan van de moderne wereld van David Van Reybrouck.

Documentaire ‘The Photograph’ over de Harlem Renaissance from 2021-10-17T08:00

Een statig portret van een zwarte man in wit tropenpak, een eeuw geleden gefotografeerd in het New Yorkse Harlem. De foto vormde het enige wat filmmaker Sherman De Jesus met zijn grootvader Juan De...

Klaas de Jonge, 'de koerier van Maputo' from 2021-10-17T08:00

Hoe moet je Klaas zijn gewelddadige activisme plaatsen? En wat dreef hem om zo ver te gaan voor zijn idealen? Die vragen intrigeerden Volkskrant-journalist Jenne Jan Holtland. Hij schreef er De koe...

Van ijzerhut tot Hoogovens from 2021-10-10T08:00

Maar wat leert het verleden van de zware ijzerindustrie in Nederland over de toekomst ervan? Gaat Tata Steel de DRU achterna? We praten met historicus Dik Nas, schrijver van het boek IJzer, de gesc...

De Westergasfabriek van het Oosten: de DRU from 2021-10-10T08:00

Het rijke culturele heden vieren en het zware verleden eren, gaat niet altijd vanzelf samen, zegt cultuurhistoricus Gerard Rooijakkers over de omgang met ons industrieel erfgoed. De historicus gaat...

Annegreet van Bergen over 'Gouden jaren'-scheurkalender from 2021-10-10T08:00

In een halve eeuw is er veel veranderd in Nederland, en zijn we rijker dan ooit. Econoom en journalist Annegreet van Bergen maakte die verandering in ons dagelijks leven tastbaar in haar bestseller...

Wie is er nog bang voor de boze wolf? from 2021-10-10T08:00

Er is waarschijnlijk geen ander dier te bedenken dat zo fascineert als deze stamvader van onze gedomesticeerde hond. Zes jaar geleden schreef Dik van der Meulen een boek over die wolf en zijn relat...

Livemuziek van Vera Bon, 2e uur from 2021-10-10T08:00

In het kader van het Erfgoedfestival en het Maand van de Geschiedenis-thema 'Aan het werk' maakte ze de Spoken Word 'Alles wat je niet ziet'. Zondag is Vera Bon live te horen.

Harcourt Klinefelter over 'Martin Luther King versus The FBI' from 2021-10-10T08:00

Te gast over de documentaire is de predikant Harcourt Klinefelter, voormalig perschef van Dr. King, die al decennia in Nederland woont.

Feit en fictie achter Paul Verhoevens ‘Benedetta’ from 2021-10-10T08:00

We bespreken feit en fictie van de film met historica Marlisa den Hartog, gespecialiseerd in de geschiedenis van seksualiteit in de Italiaanse renaissance.

Bart Funnekotter over Librisprijs-kanshebber 'Moederstad' from 2021-10-10T08:00

Deze week werpt Bart Funnekotter een blik op Moederstad. Jakarta, een familiegeschiedenis van Philip Dröge.

James C. Kennedy over het Maand van de Geschiedenis-essay from 2021-10-03T08:00

Dit jaar is het thema van de Maand van de Geschiedenis: 'Aan het werk'. James C. Kennedy, hoogleraar Moderne Nederlandse Geschiedenis, schreef het gelijknamige essay voor de Maand en is te gast.

Wim Berkelaar over Librisprijs-kanshebber 'Willem Drees' from 2021-10-03T08:00

Deze week werpt Wim Berkelaar een blik op Willem Drees. Daadkracht en idealisme van Jelle Gaemers.

Livemuziek van Ellen ten Damme 1e nummer + gesprekje from 2021-10-03T08:00

Ellen ten Damme zal in de uitzending een aantal liedjes zingen.

Luc Panhuysen over zeeheld Maarten Tromp from 2021-10-03T08:00

Een gesprek met historicus Luc Panhuysen over een vergeten, ogenschijnlijk vlekkeloze zeeheld uit de inmiddels even voorbeeldige als verguisde Gouden Eeuw.

Alicia Schrikker over 'De vlinders van Boven-Digoel' from 2021-10-03T08:00

‘Vlinders vangen in een strafkamp’ - die woorden bleven nog lang door haar hoofd spoken. Ze schreef er het boek De vlinders van Boven-Digoel over. Een boek vol merkwaardige kleine verhalen uit ons ...

Sana Valiulina over familiegeschiedenis ‘Wortel en tak’ from 2021-10-03T08:00

Dat staat op de achterkant van het nieuwe boekje Wortel en tak van schrijfster - en OVT-columnist - Sana Valiulina. Met haar praten we over haar familiegeschiedenis en dit boek.

Katinka Polderman maakte een erfgoed-doeboek from 2021-10-03T08:00

Ze doken in de bijzondere-boekencollectie van Radboud Erfgoed en besloten een doeboek te maken, voor volwassenen. Met recepten, kruiswoordpuzzels en kleurplaten, allemaal op basis van vondsten uit ...

De vereeuwigde eerste Italiaanse ijssalon from 2021-10-03T08:00

Na de sluiting in 2010 besloot het Openluchtmuseum de inboedel over te nemen en de ijswinkel na te bouwen en zo te vereeuwigen. Vader en zoon Carlo en Massimo De Lorenzo zijn te gast om te praten o...

Duitse verkiezingen: SPD is het Rode Gevaar from 2021-09-26T08:00

De SPD wil Duitsland uitleveren aan het socialisme. Met die boodschap probeert de CDU-CSU het onheil van de naderende nederlaag bij de verkiezingen van aanstaande zondag te weren. Want het 'Rode Ge...

De column van Nelleke Noordervliet, Dresscode from 2021-09-26T08:00

De column is deze week van Nelleke Noordervliet.

Artis-geschiedenis met pinguïnoppasser Job van Tol from 2021-09-26T08:00

Als je een basisschoolklas vraagt wat ze later wil worden, kun je ervan uitgaan dat zeker één kind zegt in de dierentuin te willen werken. Job van Tol is het gelukt. Hij werkt al sinds 2008 in dier...

Gustaaf Peek over nieuwe historische roman 'A.D.' from 2021-09-26T08:00

In zijn nieuwste boek A.D. schrijft romanschrijver Gustaaf Peek over de Nederlanders die aan het eind van de 16e eeuw de eerste tocht naar De Oost ondernamen, én over de mensen die deze Nederlander...

Wim Berkelaar over Librisprijs-kanshebber 'Denken is verukkelijk' from 2021-09-26T08:00

In de aanloop naar de uitreiking van de Libris Geschiedenis Prijs 2021 op 31 oktober, bespreekt een van onze boekrecensenten elke week een kanshebber op de prijs. Deze week werpt Wim Berkelaar een ...

Het Spoor Terug: Jammerlijke rijmelarij? from 2021-09-26T08:00

Een documentaire van Michal Citroen. 230 jaar geleden op 30 september 1791 was de première van de populairste opera ooit: Die Zauberflöte van W.A. Mozart. Mozart was dolgelukkig met de volle zalen ...

Eerherstel voor Algerijnen die meevochten voor Frankrijk from 2021-09-26T08:00

Afgelopen maandag heeft de Franse president Macron zijn excuses gemaakt aan de Algerijnen die hebben meegevochten met het Franse koloniale leger ten tijde van de Algerijnse Onafhankelijkheidsoorlog...

Het Spoor Terug: Vreemde klanken from 2021-09-19T08:00

Een documentaire van Laura Stek Dichteres en vertaalster Jana Beranová (1932) ontvluchtte in 1948 het communistische Tsjechoslowakije. Ze maakte naam als vertaalster van onder andere Milan Kundera ...

Niet langer 'Nieuw-Zeeland' maar 'Aotearoa'? from 2021-09-19T08:00

‘We zijn een Polynesisch land en daar past een Polynesische landsnaam bij, geen Nederlandse, koloniale naam als 'Nieuw-Zeeland', zo betoogt de nationale Maori-partij. Die startte een petitie om de ...

'Grensstreken' van Milo van Bokkum from 2021-09-19T08:00

Het was een van de vele absurde ervaringen die ons in het coronatijdperk plots ten deel viel: de terugkeer van de harde grens met buurlanden België en Duitsland. We waren het niet meer gewend en vo...

Historici: Shell beïnvloedt tentoonstellingen Nederlandse musea from 2021-09-19T08:00

Rijksmuseum Boerhaave, het Drents Museum en het Openluchtmuseum in Arnhem: drie musea die geld ontvangen van de Shell en de NAM, en die ook in hun tentoonstellingen verhalen vertellen over de Neder...

Onthulling Holocaust Namenmonument from 2021-09-19T08:00

Zondag wordt het Holocaust Namenmonument in Amsterdam onthuld door koning Willem Alexander. Tot voor kort stond op deze plek het zogeheten Monument van Joodse Erkentelijkheid, oftewel een monument ...

Raoul de Jong over ‘menschetende aanbidders der zonneslang’ from 2021-09-19T08:00

In een boek kan het wel! zo heet het nieuwe verrassende boekenprogramma van Raoul de Jong. In een van de afleveringen duikt hij in het boek ‘De menschetende aanbidders der zonneslang’ uit 1907. De ...

Veranderen naam uit slaventijd voortaan gratis from 2021-09-12T08:00

U kent er vast wel wat voorbeelden van, typisch Surinaamse achternamen als Havertong en Wijntak. Achternamen die veelal ontstaan zijn in 1863, bij de afschaffing van de slavernij. De stad Utrecht w...

Suze Zijlstra over ‘De voormoeders’ from 2021-09-12T08:00

Hoe schrijf je de geschiedenis van je voormoeders, als zelfs hun namen onvindbaar zijn? In de geschiedschrijving van de VOC staan de Europese mannen centraal. De vrouwen, en des te meer de Aziatisc...

Het Spoor Terug: Het oor van miljoenen from 2021-09-12T08:00

'Het Oor van Miljoenen', over de geschiedenis van de microfoon. Radiomaker Marten Minkema trok een tijdje op met microfoon-expert Marco C. van der Hoeven, die één van de mooiste microfoon-verzameli...

De moderne woningnood from 2021-09-12T08:00

Aanstaande zondag vindt in Amsterdam het eerste grote landelijke woonprotest plaats tegen de ‘uitverkoop van het woonrecht', een mensenrecht volgens de Verenigde Naties. Maar wat zit er achter de m...

Verfilming 'Onoda', de Japanse soldaat die dertig jaar bleef vechten from 2021-09-12T08:00

Tot 1974 was de Japanse officier Onoda in de heilige overtuiging dat de Tweede Wereldoorlog nog altijd bezig was. Pas dertig jaar na de capitulatie van Japan staakte hij zijn persoonlijke guerillas...

Khadija Arib maakt shortlist Libris Geschiedenisprijs bekend from 2021-09-12T08:00

De shortlist voor de Libris Geschiedenis Prijs wordt in de uitzending bekend gemaakt. Uit een de longlist van tien titels selecteerde de jury de vijf beste historische boeken van het afgelopen jaar...

Britse historici: “Red onze geschiedenis van de onbezonnen ideologen” from 2021-09-05T08:00

Deze week luidde een groep voornamelijk conservatieve Britse historici van naam de noodklok over de staat van de geschiedschrijving. Dit deden ze onder andere in een reeks opinie-artikelen in de gr...

Twintig jaar 9/11 from 2021-09-05T08:00

Vlak voor de twintigjarige herdenking van de aanslag op de Twin Towers verlaat Amerika Afghanistan en blijkt het jihadistisch terrorisme springlevend. Zo valt op te maken uit de zelfmoordaanslag af...

Abortuspolitie in Texas from 2021-09-05T08:00

Afgelopen week werd in Texas de zogenoemde ‘heartbeat’-wet ingevoerd. Een abortus plegen wordt daarmee zo goed als onmogelijk. Ook zijn burgers nu praktisch lid van een soort abortuspolitie. Iedere...

Griekse tragedie 'Smekelingen' nog altijd actueel from 2021-09-05T08:00

Op 9 en 10 september wordt de klassieke tragedie Smekelingen van Aeschylos opgevoerd in het Vondelpark Openluchttheater, in samenwerking met De Balie. Het stuk vertelt het verhaal van een groep vro...

De column is deze week van John Jansen van Galen. from 2021-09-05T08:00

De column is deze week van John Jansen van Galen.

Het Spoor Terug: De man die de keizer een hand gaf from 2021-09-05T08:00

Een documentaire van Mathijs Deen Iedere familie kent haar eigen geheimen en geruchten. De vraag, 'hoe zat het nou precies?', door elke generatie opnieuw gesteld, komt bijna altijd te laat. Maar mo...

Grieks muziekicoon Theodorakis overleden from 2021-09-05T08:00

We kennen hem in Nederland van de Mauthausenliederen, zoals vertolkt door Liebeth List of van de ‘dance of Zorba’, het sirtaki-melodietje dat in onze oren typisch Grieks klinkt uit de film Zorba th...

Het Spoor Terug: Coby from 2021-08-29T08:00

Wisse Beets was in een kringloopwinkel op zoek naar leuke muziekcassettes om te draaien in zijn oude Fiat Panda. Naast klappers als 'het beste van de top 40 van 1987' vond hij ook een heel persoonl...

Hoog tijd voor een Europees leger from 2021-08-29T08:00

Chef buitenland van de Europese Unie de spanjaard Josep Borell, vindt het hoog tijd voor een Europees leger, klein nog, niet meer dan vijftigduizend man, maar toch, een heuse krijgsmacht die echt k...

De Vakantieman: Nadia Bouras in Marokko from 2021-08-29T08:00

Deze week tipt onze Vakantieman (m/v) het Joods museum Bayt Dakira in Essaouira, Marokko. De Marokkaanse overheid wilde dit fonkelnieuwe museum hebben: het is een van vele pogingen om het land opni...

#821 - De menselijke natuur #8: De bovennatuurlijke natuur from 2021-08-28T12:57:30

De menselijke natuur #8: De bovennatuurlijke natuur

Chihiro Geuzebroek over Gun Island van Amitav Ghosh.

Waar is het toch ooit zo misgegaan, tussen mens en natuur? In de 8-delige...

Het Spoor Terug: De laatste woorden van Anton Mussert from 2021-08-22T08:00

Een documentaire van Djuna Kramer en Misha Melita. Julius Caesar kon nog net uitbrengen “Ook gij Brutus?”, voor hij stierf. En Willem de Zwijger zei: “Mijn god heb medelijden met dit arme volk”. Oo...

Afghanistan en de Nederlandse reflex from 2021-08-22T08:00

In Afghanistan groeit de chaos met de dag nu de Taliban het land heeft overgenomen. Frankrijk en Engeland zagen dit scenario van verre aankomen, en startten maanden geleden met de eerste evacuaties...

De Vakantieman: Lara Nuberg op Sumatra from 2021-08-22T08:00

Deze week tipt onze Vakantieman (m/v) het Tobameer, op Noord-Sumatra in Indonesië. Daar wonen oorspronkelijk de Batak-volkeren, die zich trots voelen nooit gekoloniseerd te zijn door de Europeanen....

#817 - De menselijke natuur #7: Terug naar de natuur from 2021-08-20T19:06:04

De menselijke natuur #7: Terug naar de natuur
Roger Cox over Into the Wild van Jon Krakauer

Waar is het toch ooit zo misgegaan, tussen mens en natuur? In de 8-delige serie 'De menselij...

De Limes is werelderfgoed geworden from 2021-08-15T08:00

De Limes, de noordgrens van het Romeinse Rijk, die langs de noordelijke Rijntak, nu de Nederrijn, de Lek, de kromme en oude Rijn, dwars door ons land liep, van Nijmegen naar Katwijk, die Romeinse g...

Het Spoor Terug: De boerenkinderen uit de klas from 2021-08-15T08:00

Een documentaire van Mathijs Deen. Toen Mathijs Deen afgelopen jaar de beelden zag van protesterende boeren en de boze reacties in de media, moest hij denken aan de boerenkinderen in de klas waar h...

De menselijke natuur #6: Voorbij de natuur from 2021-08-15T08:00

Tinkebell over Een Cyborg Manifest van Donna Haraway. Waar is het toch ooit zo misgegaan, tussen mens en natuur? In de 8-delige serie 'De menselijke natuur' onderzoeken Jos Palm en Julie Blussé met...

De Vakantieman: Farah Bazzi in Mexico from 2021-08-15T08:00

Deze week tipt onze Vakantieman (m/v) de Ottomaanse klokkentoren in Mexico-Stad. Dit was een cadeautje aan de stad van Syrisch-Ottomaanse migranten in 1920. In de decennia daarvoor waren enorme gro...

#812 - De menselijke natuur #6: Voorbij de Natuur from 2021-08-12T19:15:52

De menselijke natuur #6: Voorbij de natuur

kunstenares Tinkebell over Een Cyborg Manifest van Donna Haraway


Waar is het toch ooit zo misgegaan, tussen mens en natuur? In de ...

#811 - De menselijke natuur #5: De vervuilde natuur from 2021-08-07T22:00

5. De vervuilde natuur #5 - Heleen de Coninck over Silent Spring van Rachel Carson.
Waar is het toch ooit zo misgegaan, tussen mens en natuur? In de 8-delige serie 'De menselijke natuur' onder...

#810 - De menselijke natuur #4: De barbaarse natuur from 2021-08-01T08:00

4. De barbaarse natuur - Albert Helman met Raoul de Jong
Waar is het toch ooit zo misgegaan, tussen mens en natuur? In de 8-delige serie 'De menselijke natuur' onderzoeken Jos Palm en Julie Blu...

#809 - De menselijke natuur #3: De wonderlijke natuur from 2021-07-25T08:00

3. De wonderlijke natuur - Jacob van Maerlant met Dirk-Jan Verdonk
Waar is het toch ooit zo misgegaan, tussen mens en natuur? In de 8-delige serie 'De menselijke natuur' onderzoeken Jos Palm e...

De Vakantieman: Kurano Bigiman op Cyprus from 2021-07-18T08:00

Deze week tipt onze Vakantieman (m/v) de Ledra-straat in Nicosia, op Cyprus. Deze moderne winkelstraat houdt abrupt op en verandert in een checkpoint. Het resultaat van de 'Groene Lijn' zoals de gr...

Het einde van de Amerikaanse vertragingstactiek 'filibuster'? from 2021-07-18T08:00

De Democraten willen af van de politieke tactiek 'de filibuster'. Met een filibuster kan een tegenstander van een wet de drempel voor het aannemen van een wetsvoorstel in de Senaat omhoog halen van...

#807 - Leven volgens K. Schippers from 2021-07-15T10:37:52

Absurdist Ronald Snijders (1975) in gesprek met zijn vriend en voorbeeld schrijver K. Schippers (1936) over diens ziekte, Laurel & Hardy, toeval, de geluiden in zijn hoofd en zijn misschien wel op ...

#806 - De menselijke natuur #2: De romantische natuur from 2021-07-13T11:20:31

2. De romantische natuur - Rousseau, met Johan van de Gronden

Waar is het toch ooit zo misgegaan, tussen mens en natuur? In de 8-delige serie 'De menselijke natuur' onderzoeken Jos Palm en...

De betekenis van Italiaans media-icoon Raffaella Carrà from 2021-07-11T08:00

Afgelopen week bracht het Italiaanse voetbalteam tijdens de warming-up een ode aan de net overleden zangeres en tv-persoonlijkheid Raffaella Carrà. Ze groeide uit tot een internationale popster in ...

Het Spoor Terug: Wat ervan overbleef from 2021-07-11T08:00

Een documentaire van Lara Nuberg Na het uitroepen van de Indonesische onafhankelijkheid op 17 augustus 1945, kwamen tot eind jaren zestig zo'n 350.000 mensen uit de voormalige kolonie Nederlands-In...

De Vakantieman: Laila al-Zwaini in Jemen from 2021-07-11T08:00

Deze week tipt onze Vakantieman (m/v) het al-Badr paleis in Taiz, waar een imam zijn bizarre verzameling bewaarde: flessen au de cologne, whisky, filmblikken, geweren, brieven. Het gebouw werd verw...

#803 - De menselijke natuur #1: De ingeboren natuur from 2021-07-09T10:05:22

1. De Ingeboren natuur - Zhuangzi, met Jan Terlouw.

Meester Zhuang, een van de grondleggers van het Taoïsme, leefde in de vierde eeuw voor Christus. Een tijd van constante oorlog in China...

Het einde van de kooihuisvesting from 2021-07-04T08:00

Afgelopen week kondigde de Europese Commissie aan een einde te willen maken aan kooihuisvesting in de Europese veehouderij. Daarmee geeft de commissie gehoor aan het Europees burgerinitiatief ‘End ...

Nieuw museum voor Hans Christian Andersen from 2021-07-04T08:00

Het Spoor Terug: Kassiewijle #6 Het leven is een sigaret, de epiloog from 2021-07-04T08:00

Een 6-delige podcast van Laura Stek en Babs Bakels. Deze week de zesde en laatste aflevering van de podcastserie Kassiewijle. Kunstenaar en funerair specialist Babs Bakels is van jongs af aan matel...

Ernst van den Hemel over 'Lourdes' from 2021-07-04T08:00

Vanaf deze week is de Franse documentaire Lourdes te zien in Nederland. Het is een intiem portret van een aantal van de miljoenen pelgrims die jaarlijks naar Lourdes afreizen. Wie zijn die pelgrims...

Gerben Post over de familie Schöffer from 2021-07-04T08:00

Vanuit een woning aan de Hacquartstraat in Amsterdam organiseert de familie Schöffer een uitgebreid verzetsnetwerk, en helpt zo honderden onderduikers. Niet alleen overleven ze allemaal zelf de oor...

De Roemeense tiener die zich tegen het communisme verzette from 2021-07-04T08:00

De Roemeense staatstelevisie jubelt in de jaren 80 hoe geweldig het zogenaamd met het communistische land gaat. De tiener Mugur weet beter. Op de muren krijt hij hoe het echt zit. Een verzetsdaad. ...

Mieke Tillema over haar Ida Simons-biografie from 2021-07-04T08:00

In 2014 veroorzaakte de herdruk van de vergeten roman Een dwaze maagd een literaire sensatie. Wie was de auteur Ida Simons (née Rosenheimer), die in de jaren 50 zo’n geestig en sprankelend boek sch...

Het Spoor Terug: Kassiewijle #5 Doorleven from 2021-06-27T08:00

Een 6-delige podcast van Laura Stek en Babs Bakels Deze week de vijfde aflevering van de podcastserie Kassiewijle. Kunstenaar en funerair specialist Babs Bakels is van jongs af aan mateloos gefasci...

Henk Schulte Nordholt over 'Is China nog te stoppen?' from 2021-06-27T08:00

Is China nog te stoppen? Zo heet het nieuwe boek van sinoloog Henk Schulte Nordholt. Met China bedoelt hij bovenal: de Chinese Communistische Partij, die in een rap tempo de eigen macht aan het ver...

De Nederlander die de Chinese communistische partij oprichtte from 2021-06-27T08:00

Henk Sneevliet – het is een naam die in Nederland maar bij weinigen een belletje doet rinkelen. Of alleen wellicht in Amsterdam Nieuw-West, waar er een metrostation naar de man vernoemd is. Hoe and...

De vele gezichten van Maria Magdalena from 2021-06-27T08:00

Maria Magdalena. Was dat niet die vrouw die in de film Jesus Christ Superstar smoorverliefd was op Jezus? En was dat ook niet die vrouw die eerst niet en daarna wel deugde? Eerst een meisje van lic...

'Hup Holland Hup' in een 19e-eeuws muziekstuk van Brahms from 2021-06-27T08:00

Het EK voetbal is in volle gang. Wie op zoek is naar een liedje om het Nederlands elftal mee aan te moedigen heeft ruime keus. Vanaf de bank of in het stadion klinken regelmatig klassiekers als Hup...

#792 - Het Spoor Terug: Kassiewijle #4 Het Afscheid from 2021-06-22T12:39:14

Een 6-delige podcast van Laura Stek en Babs Bakels. Deze week de vierde aflevering van de podcastserie Kassiewijle: https://www.vpro.nl/programmas/kassiewijle.html Kunstenaar en funerair specialist...

Boekrecensie: 'De geuren van de wereld' van Harold McGee from 2021-06-20T08:00

Geur is ons meest onderschatte zintuig. Het fascineerde Harold McGee, succesauteur van boeken over voedselwetenschap. Recent verscheen het resultaat van tien jaar onderzoek, waarin hij alles wat we...

Het Spoor Terug: Kassiewijle #4 Het afscheid from 2021-06-20T08:00

Een 6-delige podcast van Laura Stek en Babs Bakel. Deze week de vierde aflevering van de podcastserie Kassiewijle: https://www.vpro.nl/programmas/kassiewijle.html Kunstenaar en funerair specialist ...

Een nieuwe Koude Oorlog from 2021-06-20T08:00

Afgelopen woensdag troffen de Amerikaanse en de Russische president elkaar in Genève. De inzet was om de kou uit de lucht te nemen. Maar of dat echt gelukt is?Ruslandkenner Hubert Smeets ziet het s...

De 50e verjaardag van een verborgen 'Land art'-kunstwerk from 2021-06-20T08:00

Broken Circle/Spiral Hill is een land art-werk van Robert Smithson dat in 1971 is aangelegd voor de tentoonstelling Sonsbeek buiten de Perken. Het kunstwerk ligt in een zandgroeve van de voormalige...

Amerika viert einde slavernij met nationale vrije dag from 2021-06-20T08:00

Op zaterdag 19 juni wordt in Amerika het einde van de slavernij herdacht. Op deze datum werden in 1865 in Texas de laatste tot slaaf gemaakten in het land bevrijd. Deze zogeheten Juneteenth moet vo...

Schuldig burgemeestershuis Herengracht 502 from 2021-06-20T08:00

Femke Halsema woont er, Evert van der Laan en Job Cohen woonden er. Herengracht 502 is een statig pand aan de Amsterdamse grachtengordel, vlakbij de zogenoemde Gouden Bocht. Het werd in 1926 aan de...

Het einde van het Joegoslaviëtribunaal: pionier in het internationaal strafrecht from 2021-06-13T08:00

Met de veroordeling van Ratko Mladi? in hoger beroep afgelopen dinsdag, is de laatste grote zaak van het Joegoslavië-tribunaal afgerond. Tijd om de balans op te maken. Wat heeft het grootste en lan...

Boko Haram-leider Abubakar Shekau dood from 2021-06-13T08:00

Al minstens zeven keer was hij dood verklaard, maar nu lijkt het ook echt waar te zijn: Abubakar Shekau heeft zichzelf opgeblazen in een spookwoud in Nigeria. Wie was deze man, die de islamitische ...

Multatuli in Indonesië from 2021-06-13T08:00

Soekarno stond erom bekend dat hij graag Multatuli citeerde wanneer hij de Nederlandse wandaden ter sprake bracht. De Max Havelaar - 'eene memorie van grieven' volgens de schrijver - wakkerde het I...

Jos van Beurden over 'Ongemakkelijk erfgoed' from 2021-06-13T08:00

Onze musea liggen vol met koloniaal roofgoed. Hoewel de druk om het erfgoed terug te geven alsmaar groeit, lijkt er nog weinig de daad bij het woord gevoegd te worden. Waarom laat de teruggave zo o...

Jubileum Historisch Nieuwsblad from 2021-06-13T08:00

Het Historisch Nieuwsblad bestaat deze maand 30 jaar, en brengt een extra jubileumnummer uit over het kanteljaar 1991. Met verhalen over Europa, twee jaar na de val van de Muur en over de instortin...

#771 - Kassiewijle - Aflevering 3: Het dode lichaam from 2021-06-10T03:00

Laura en Babs onderzoeken de complexe positie van het lijk. Wat moeten en wat mogen we ermee? Babs presenteert het kunstwerk This Body that once was you, waarin de bezoeker zijn eigen verval visual...

Susan Smit over ‘De heks van Limbricht’ from 2021-06-06T08:00

Het allerlaatste heksenproces in het huidige Nederland vond plaats in 1674. De oude, alleenstaande vrouw Entgen Luijten wordt in Limbricht beschuldigd van hekserij.Heksenprocessen waren bedoeld om ...

De Nederlandse mega-productie 'De Slag om de Schelde' from 2021-06-06T08:00

Eindelijk te zien in de bioscoop: de film De Slag om de Schelde. Het was misschien wel de belangrijkste slag die tijdens de Tweede Wereldoorlog in ons land geleverd is, maar hij is nooit als zodani...

De Canadese kostscholen die "de Indiaan in het kind doodden" from 2021-06-06T08:00

Vorige week trof een grondradar in het westen van Canada een anoniem massagraf aan. In de bodem naast een voormalige kostschool liggen waarschijnlijk meer dan 200 inheemse kinderen begraven. Zij wa...

Jan Breman over 'Kolonialisme en racisme' from 2021-06-06T08:00

Hij mag - ook al zal hij dat bescheiden wegwuiven - een van de weinige klokkenluiders onder de academici worden genoemd. Toen Jan Breman in 1987 zijn klassieker over de uitbuiting en onderdrukking ...

Boekrecensie: 'De muzikale mens' van Michael Spitzer from 2021-06-06T08:00

Muziek is sinds mensenheugenis een onmisbaar onderdeel van het leven. Toch is het in de ontstaansgeschiedenis van de muziek altijd onderbelicht gebleven. In het boek 'De muzikale mens' maakt Michae...

De paradox van de Deense Gouden Eeuw from 2021-05-30T08:00

Als wij het in Nederland hebben over de Gouden Eeuw, dan hebben we het over de 17e eeuw, een periode dat ons landje wat voorstelde, koloniën veroverde, buit maakte en rijkdom verwierf. In Denemarke...

De nieuwe protestgeneratie in Wit-Rusland from 2021-05-30T08:00

Afgelopen zondag dwong een neppe bommelding een passagiersvliegtuig, dat van Athene naar Litouwen onderweg was, te landen in de Wit-Russische hoofdstad Minsk. Daar werd de 26-jarige journalist Roma...

Duitsland erkent genocide in Namibië from 2021-05-30T08:00

De Verenigde Naties noemde de massaslachting die Duitsland tussen 1904 en 1908 in Namibië aanrichtte al eerder ronduit genocide. En nu – zo werd deze week bekend – erkent Duitsland dat de massamoor...

Ontkenning van de dood from 2021-05-30T08:00

In aansluiting op de nieuwe VPRO-podcastserie Kassiewijle is hoogleraar communicatie en beïnvloeding Enny Das te gast over het boek Ontkenning van de dood van Ernest Becker uit 1973. Hoe kwam Becke...

Sunny Bergman en Roel van Duijn over 'Samenzwevers' from 2021-05-30T08:00

Ze worden wellness-rechts genoemd en Forum-hippies. Zelf noemen ze zich alternatief en spiritueel. Ze zijn banger voor de overheid en voor geheimzinnige elites dan voor corona. Televisiemaker Sunny...

#758 - Het Spoor Terug: De geschiedenis van het vrouwelijk orgasme from 2021-05-23T09:00

Een documentaire van Lotte van Gaalen. Rond de anatomie en de seksualiteit van de vrouw hebben altijd misverstanden en mysteries bestaan. Is de clitoris een normaal orgaan, of is de clitoris gecreë...

De vierde Gaza-oorlog from 2021-05-23T08:00

Het begon met een dreigende provocatieve huisuitzetting van vier Palestijnse families in Oost-Jeruzalem, die plaats zouden moeten maken voor Joodse kolonisten. Daarop volgden raketaanvallen van Ham...

Hoe Annie M.G. Schmidt en Harry Bannink de ‘Mjoeziekul’ maakten from 2021-05-23T08:00

Bij het woord musical denken we vaak aan de zingende poezen van Cats en andere Joop van den Ende-producties. Daarbij wordt nog wel eens vergeten dat Nederland ook een eigen musicaltraditie heeft, o...

De Nederlandse angst voor een nieuwe wereldoorlog from 2021-05-23T08:00

Nederland vocht niet mee in de Eerste Wereldoorlog en bleef daarom een hoop oorlogsleed bespaard. Onbekommerd sukkelden we door tot de Tweede Wereldoorlog ons wakker schudde. Zo werd lange tijd ged...

Erkenning van de oorspronkelijke bewoners: beter laat dan nooit? from 2021-05-23T08:00

Het Metropolitan Museum in New York heeft onlangs een bijzondere plaquette op de gevel geplaatst, waarop ze de oorspronkelijke bewoners van de regio erkennen: de Lenape. Het museum zegt daarmee ‘re...

Film De Oost: ruim 70 jaar na dato nog steeds taboe from 2021-05-16T08:00

Afgelopen donderdag ging de film De Oost in première op Amazon Prime Video. Grote commotie volgde. De Federatie van Indische Nederlanders stapte zelfs naar de rechter. Volgens de Federatie zou de f...

De schaduwzijde van de Verlichting from 2021-05-16T08:00

De Verlichting waar we onze opvatting van vrijheid en recht aan danken, heeft zogezegd ook een schaduwzijde. Ze zou niet inclusief zijn, maar exclusief, vooral iets van de witte bevoorrechte menshe...

Televisieserie over het Molukse drama from 2021-05-16T08:00

"Wat moesten we eigenlijk op die boot naar Nederland, we moesten naar Ambon toe", zo vertelt een oudere Molukker in de televisieserie van Coen Verbraak. Een ander zegt: "de pijn van de Molukker kan...

Het Spoor Terug: De laatste overval from 2021-05-16T08:00

“Een vreemd bericht komt uit het land van waar alle vreemde berichten komen – Amerika. Holzhay, bijgenaamd ‘Zwarte Bart’, een roover van een zekere vermaardheid, die de staten van Wisconsin en Mich...

De handelingsonbekwame vrouw onderzocht from 2021-05-16T08:00

Iedere volwassene is in Nederland handelingsbekwaam, met uitzondering van mensen die onder curatele zijn gesteld vanwege bijvoorbeeld dementie of een verstandelijke beperking. Dat is nog niet zo la...

Het Eurovisie-songfestival als geschiedenisboek van Europa from 2021-05-16T08:00

In 1956 zong de Nederlandse Jetty Paerl het allereerste liedje óóit op het Eurovisie-songfestival. Een lief liedje over de vogels in Holland, geschreven door Annie M.G. Schmidt. Vergelijk haar optr...

OVT steunt Andere Tijden from 2021-05-09T08:00

Geschiedenisprogramma Andere Tijden dreigt van de buis te verdwijnen. Het nieuws kan op veel weerstand rekenen. Ook historici Beatrice de Graaf, Rutger Bregman en rechtshistorica Madeleijn van den ...

Het Spoor Terug: Napoleons laatste eiland from 2021-05-09T08:00

Een documentaire van Marian van der Pluijm en Mathijs Deen Dat het laatste kanonschot van Waterloo het begin van de Napoleon-mythe zou inluiden, dat hadden de overwinnaars niet verwacht. Ja, Napole...

Oorlog om een viseilandje from 2021-05-09T08:00

Jersey, het Engelse eiland voor de Normandische kust, werd deze week wereldnieuws. Ineens lagen er twee Engelse oorlogsschepen en een Frans marineschip voor het zo vredige eilandje. Rond het Britse...

De roze revolutie from 2021-05-09T08:00

In de nieuwe VPRO-serie De roze revolutie onderzoekt Michiel van Erp de geschiedenis van de LHBTQIA+-beweging in Nederland. Wie zijn de mensen die de rechten van de roze gemeenschap hebben bevochte...

Vrouwenbeweging maakte gebruik van antislavernij-tactieken from 2021-05-09T08:00

De vroege vrouwenbeweging maakte strategisch gebruik van het slavernijverleden in de strijd voor meer rechten. Uit de geschiedenis van de antislavernij-beweging werd inspiratie geput om zo uit de e...

De trollenfabriek uit de Tweede Wereldoorlog from 2021-05-09T08:00

Nederlandse Kamerleden hoorden onlangs de wartaal van een Russische deepfake aan, omdat ze dachten met een medewerker van Navalny te hebben afgesproken. Digitale media lenen zich uitstekend voor he...

Het Spoor Terug: Eva Schloss, deel 2: over haar stiefzusje Anne Frank from 2021-05-02T08:00

Eva Schloss en Anne Frank werden allebei in 1929 geboren. Beide zijn Joods, en beide vluchtten met hun familie naar Nederland. Allebei werden gedeporteerd naar de concentratiekampen. Anne Frank naa...

Een Romeins legioenskamp opgegraven in Valkenburg from 2021-05-02T08:00

Archeologen staan paf. Onder de grond van voormalig vliegveld Valkenburg, kwam een enorm Romeins legioenskamp tevoorschijn. Wat had het Romeinse leger aan de Nederlandse kust te zoeken? Voor archeo...

Napoleon: held of schurk? from 2021-05-02T08:00

Aanstaande woensdag 5 mei wordt in Frankrijk de 200ste sterfdag van Napoleon ongetwijfeld groots herdacht. Maar hoe? Daarover woedt een heftig debat. Aan de ene kant zien de fans Napoleon als hoede...

Emanuel 'Manus' Boekman from 2021-05-02T08:00

Hij was een van die Joodse voormannen waarmee de geschiedenis van de sociaaldemocratie in ons land is verweven. Voorbestemd voor een grote politieke loopbaan. Toch zou Emanuel Boekman veel te vroeg...

De tweede en derde generatie from 2021-05-02T08:00

Bij Nadav Vissel in de familie sprak men over dat ‘Ding’, als het over de oorlog ging. Margalith Kleijwegts zoon Kers had het over ‘die shit van jullie’. Vissel en Kleijwegt, die beiden deel uitmak...

Lord Byron trok zijn cheque-boekje voor de Grieken from 2021-04-25T08:00

Vorige week werd opeens een cheque van 4.000 pond uit 1823 in de krochten van de Griekse staatsarchieven teruggevonden. De gulle gever bleek de Britse dichter Lord Byron. De gelukkige ontvangers? D...

Het middelbaar onderwijs op de schop from 2021-04-25T08:00

Het middelbaar onderwijs moet op de schop. Vroege selectie vergroot de kansenongelijkheid, aldus de Onderwijsraad, die daarom pleit voor de invoering van een driejarige brugklas. Is de invoering va...

Marjolein van Pagee over 'Banda, de genocide van Jan Pieterszoon Coen' from 2021-04-25T08:00

Het is dit jaar 400 jaar geleden dat Jan Pieterszoon Coen besloot dat de bevolking van de Banda eilanden moest verdwijnen, niet in een opwelling, het plan leefde al jaren bij hem. In 1621 was het z...

Het Spoor Terug: Eva Schloss over het ‘mirakel’ van Auschwitz overleven #1 from 2021-04-25T08:00

Een documentaire van Julie Blussé Eva Schloss en Anne Frank werden allebei in 1929 geboren. Beide zijn Joods, en beide vluchtten met hun familie naar Nederland. Allebei werden gedeporteerd naar de ...

Slavernij-archieven digitaal from 2021-04-25T08:00

Afgelopen week werden er 1,9 miljoen archiefstukken over het Nederlandse slavernijverleden openbaar gemaakt. Het is het eindresultaat van een omvangrijk digitaliserings-project van het programma ‘M...

Eindelijk een einde aan de ‘Forever War’ in Afghanistan? from 2021-04-18T08:00

Deze week maakte President Biden bekend dat hij de Amerikaanse troepen definitief uit Afghanistan terugtrekt. Hij verbond een betekenisvolle deadline aan deze belofte: 11 september. Precies 20 jaar...

Rode hakken op de Dam tegen femicide from 2021-04-18T08:00

Zeventig paar rode hakschoenen stonden vorige week op de Dam in Amsterdam. Demonstranten hadden de schoenen daar neergezet om te protesteren tegen 'femicide' in Nederland en daarbuiten. Directe aan...

Annelien de Dijn over 'Vrijheid. Een woelige geschiedenis' from 2021-04-18T08:00

'De overheid pakt ons onze vrijheid af.' Er is geen demonstratie tegen het coronabeleid of deze kreet is te horen. Want, vrijheid, dat betekent toch dat je kunt doen en laten wat je wilt, en dat ni...

Het Spoor Terug: 'Dit onzegbaar lugubere Duivelseiland' from 2021-04-18T08:00

Een documentaire van René Oomen Van eind 1914 tot maart 1917 stond op het eiland Urk in de Zuiderzee een barak omheind met prikkeldraad. Het was een interneringskamp voor Belgische en Engelse offic...

Edwin Klijn en Robin te Slaa over 'De NSB' from 2021-04-18T08:00

Historici Edwin Klijn en Robin te Slaa vertellen, naar aanleiding van het verschijnen van het tweede deel van hun monumentale geschiedschrijving van de NSB, over hoe die partij tussen 1936 en 1940 ...

Psychedelica terug als medicijn from 2021-04-18T08:00

Vorige week is voor het eerst in Europa de psychedelische drug MDMA gebruikt voor een traumabehandeling. Psychedelische drugs als medicijn tegen psychische klachten? Het lijkt een gekke combinatie,...

Een gouden parade van mummies from 2021-04-11T08:00

Een wel heel merkwaardige stoet trok afgelopen zaterdag door de straten van Caïro. Maar liefst 22 mummies werden in gouden, rijk gedecoreerde praalwagens naar een nieuw museum overgebracht. De stoe...

Levensliedzangeres Hajja Hamdaouia overleden from 2021-04-11T08:00

De Marokkaanse zangeres Hajja Hamdaouia stierf afgelopen week, 91 jaar oud en net een jaar met pensioen, zoals ze zelf zei. Ze werd de zangeres van de drie koningen genoemd, maar was vooral toch de...

Het Spoor Terug: 'U wordt door niemand verwacht' - deel 2 from 2021-04-11T08:00

Een documentaire van Michal Citroen De oorlog was niet voor iedereen in mei 1945 afgelopen. Voor veel joden die uit de kampen en onderduik terugkwamen, begon toen pas een groot deel van de ellende....

Prins Philip overleden from 2021-04-11T08:00

'Waar heb je dat hoofddeksel vandaan?' Zo zou hij tegen zijn vrouw, Queen Elisabeth, hebben gezegd tijdens haar kroning in 1952. Prins Philip overleed deze week, 99 jaar oud. Om de betekenis van de...

'Sofa gate' en het ‘proletenprotocol’ from 2021-04-11T08:00

De Turkse president Erdogan heeft in Ankara de Europese Commissievoorzitter Ursula Von der Leyen ernstig voor het blok gezet. Erdogan had een topoverleg over de relatie tussen Brussel en Ankara met...

Bloederige kitsch in het Italiaanse filmgenre ‘Giallo’ from 2021-04-11T08:00

Giallo is de naam van het nu weer mateloos populaire Italiaanse B-filmgenre, dat in de jaren 70 opkwam. De kernwoorden zijn bloed, seks, provocatie en sensatie. Recent verscheen er een nieuw boek o...

Zonnekoning Rutte blijft op de troon from 2021-04-04T08:00

Heel even leek het afgelopen donderdag een heus koningsdrama te worden. Maar uiteindelijk liet de Kamer Mark Rutte in leven. Er werd gesproken over de arrogantie van de macht, over oude machtspolit...

Het geheim van de Matthäus from 2021-04-04T08:00

Het is het meest vaderlandse muziekstuk van Duitse makelij: de Matthäus-Passion. Er zouden deze week 354 uitvoeringen van gegeven worden, in ongeveer elke kerk en muziekzaal die Nederland rijk is. ...

Waarom de gezagsgetrouwe refo’s in coronaverzet komen from 2021-04-04T08:00

Afgelopen week bleek dat streng gereformeerden in onder andere Krimpen en Urk massaal de coronaregels overtraden bij het zondagse kerkbezoek. Toen journalisten daarvan verslag deden, werden ze fysi...

Wie was de Canadese soldaat H.W.R.? from 2021-04-04T08:00

'H.W.R. Toronto. Canada.' vond journalist Ernst Arbouw, in een boom gekrast. Hij ging op onderzoek uit, en volgde het spoor van deze geheimzinnige initalen. H.W.R. bleek een van de duizenden Canade...

Het Spoor Terug: 'U wordt door niemand verwacht' #1 from 2021-04-04T08:00

Een documentaire van Michal Citroen De oorlog was niet voor iedereen in mei 1945 afgelopen. Voor veel joden die uit de kampen en onderduik terugkwamen, begon toen pas een groot deel van de ellende....

Roofkunst eindelijk terug? from 2021-04-04T08:00

Britse soldaten plunderden in 1897 het paleis van de koning van het voormalige Koninkrijk Benin. Nu ligt de buit van destijds in musea door heel Europa. Waaronder Nederland. Nigeria wil het kostbar...

Het Spoor Terug: 'Tijd zal ons leren' from 2021-03-28T08:00

Een documentaire van Maartje Duin en Wederik de Backer ‘Het waren de kolonisten die de geschiedenis schreven, niet de verzetsstrijders’, weet Romana Vrede. Dat moet anders. In Tijd zal ons leren ga...

De NFT: bubbel of blijvertje? from 2021-03-28T08:00

Een spook waart door de kunstwereld, en wel die van de NFT, de ‘Non-Fungible Token’. Kortweg een digitaal eigendomsbewijs van een digitaal kunstwerk, dat voor miljoenen euro’s verkocht kan worden. ...

De heilige Maria in de Koude Oorlog from 2021-03-28T08:00

De taal en de tijden waren geharnast, want met het communistische gevaar viel niet te spotten. Het was 1949 en de paus riep op tot een katholieke Wereldkruistocht. Uit naam van Moeder Maria en het ...

Mohammed uit De Hel van Dante verbannen from 2021-03-28T08:00

Mohammed is uit een nieuwe Dante-vertaling geschrapt. Oorspronkelijk komt de ik-figuur in de Goddelijke Komedie op zijn tocht door de Hel onder andere een zwaar gestrafte Mohammed tegen. De uitgeve...

Waarom LHBT’ers tegen het homohuwelijk waren from 2021-03-28T08:00

Deze week is het 20 jaar geleden dat het burgerlijk huwelijk opengesteld werd voor koppels van het gelijke geslacht - en er naast het heterohuwelijk dus ook een homohuwelijk kwam. Een belangrijke m...

400e verjaardag van de ontsnapping van Hugo de Groot from 2021-03-21T09:00

Maandag 22 maart is het precies 400 jaar geleden dat Hugo de Groot ontsnapte uit Slot Loevestein, verstopt in een boekenkist. Met dit jubileum start het 'Hugo-de-Groot-jaar’, met allerlei festivite...

Het Spoor Terug: Bloemenhove - de politieke strijd rond abortus from 2021-03-21T09:00

Een documentaire van Lemke Kraan In mei 1976 hielden honderden vrouwen dik tien dagen de abortuskliniek Bloemenhove in Heemstede bezet. Dit om te voorkomen dat minister Dries van Agt de kliniek zou...

Agressieve anti-abortusdemonstranten from 2021-03-21T09:00

De anti-abortusbeweging lijkt terug van weg geweest: ‘Hoeveel heb je er vandaag gedood?’, roepen anti-abortusbetogers tegen artsen. Bij de klinieken hangen waarschuwingsbordjes: ‘let op agressieve ...

Oorlog om de Commune van Parijs from 2021-03-21T09:00

De Commune van Parijs - de arbeidersopstand met arbeiderszelfbestuur en arbeidersterreur uit 1871 - werd deze week grootscheeps in Parijs herdacht. Door de burgemeester, door linkse partijen en doo...

Geen katholieke zegen voor homo-relaties from 2021-03-21T09:00

Katholieke priesters mogen relaties tussen twee mensen van hetzelfde geslacht niet zegenen. Dat heeft het Vaticaan afgelopen maandag laten weten in een verklaring, die ook door paus Franciscus is g...

Dode Zeerol-snippers gevonden in Horrorgrot from 2021-03-21T09:00

Nieuws in archeologenland: in Israël zijn snippers gevonden van een Dode Zee-rol. Dit is de eerste keer sinds zestig jaar dat er nieuwe stukken van deze oudste Bijbelhandschriften opduiken die niet...

Het turbulente leven van Billie Holiday from 2021-03-21T09:00

Recent verschenen er twee nieuwe films over het turbulente leven van jazz-legende Billie Holiday (1915-1959); een documentaire en een biopic. Waarom spreekt zij nog altijd zo tot de verbeelding? En...

Geen Afro-Nederlanders in het parlement from 2021-03-14T09:00

De afgelopen vier jaar zaten precies 0 (nul) zwarte mensen in de Tweede Kamer. Terwijl er volop gedebatteerd wordt over institutioneel racisme, het slavernijverleden en gelijke kansen, waren mensen...

Erasmus in een bloemetjeshemd from 2021-03-14T09:00

De humanist Erasmus is niet weg te denken uit de canon. Een kritische geest, een man met humor, een toonbeeld van verdraagzaamheid. Zo iemand bombarderen we graag tot vaderlandse geschiedenis. Op d...

Het Spoor Terug: wie kent Corry Tendeloo? from 2021-03-14T09:00

Een documentaire van Nienke Zoetbrood.Wie kent Corry Tendeloo? Met die vraag peilt journalist Nienke Zoetbrood (29) haar generatiegenoten. Niemand, zo blijkt. En ook de vrouwenrechten waarvoor ze s...

Lou Ottens, de Nederlandse uitvinder van het cassettebandje from 2021-03-14T09:00

The ‘Compact Cassette’. Zo werd het cassettebandje genoemd toen het in de vroege jaren ’60 bij het publiek werd geïntroduceerd. Het cassettebandje is een Nederlandse uitvinding van Lou Ottens dat v...

10 jaar Mark Rutte from 2021-03-14T09:00

Na ruim tien jaar Rutte en met de verkiezingen voor de deur, is het tijd om onze premier eens onder de loep te nemen. Hoe werd Mark van 'stuiterbal tot staatsman' gemaakt, en wat was daarvoor nodig...

Rechts-populisten als de nieuwe kruisvaarders from 2021-03-07T09:00

Rechts-populisten als Thierry Baudet spelen leentjebuur bij het christendom voor hun evangelie van 'eigen volk eerst'. Dit is niet de eerste keer in de geschiedenis dat rechts-populisten inspiratie...

Er zit weer toekomst in kernenergie from 2021-03-07T09:00

Na grote weerstand uit Groningen kwam Mark Rutte er snel op terug dat hij de Eemshaven voor een nieuwe kerncentrale op het oog had. Maar dat hij kerncentrales wil bouwen, daar blijft hij bij. De VV...

Kind en kolonialisme from 2021-03-07T09:00

Als we het hebben over het leed dat kolonialisme heeft veroorzaakt, dan verwijzen we meestal naar hard oorlogsgeweld. Maar er was ook zoiets als ‘zacht’ geweld, betogen historici in een recent vers...

De ruimte als het nieuwe Wilde Westen from 2021-03-07T09:00

Naar aanleiding van de recente euforie over maar liefst drie geslaagde Marsmissies, van Amerika, China en de Verenigde Arabische Emiraten, klinkt er nu ook een waarschuwend geluid: “Er dreigt een n...

Michiel de Ruyter from 2021-03-07T09:00

De enige profvoetballer die een WK boycot from 2021-03-07T09:00

Het WK voetbal in Qatar moet geboycot worden. Daar riepen enkele politici al toe op, nadat bekend werd dat meer dan 6000 arbeiders door uitbuiting omkwamen bij de bouw van de voetbalstadions. Al ee...

De basisbeurs komt terug from 2021-02-28T09:00

De verkiezingen naderen en de politieke partijen zijn het er roerend over eens: het leenstelsel moet van de baan. De partijen – op de VVD na – vinden dat het vervangen moet worden door een soort he...

Het Spoor Terug: De dienstplicht, deel 4 from 2021-02-28T09:00

Een documentaire van Michal Citroen In 1996 ging onze dienstplicht op de schop. Hoewel de militaire dienstplicht in ons land officieel niet is afgeschaft, is het 25 jaar geleden dat de laatste dien...

'Voices of Fashion', zwarte cultuur in de modegeschiedenis met Janice Deul from 2021-02-28T09:00

Hopelijk opent binnenkort de tentoonstelling Voices of fashion in het Centraal Museum in Utrecht. Het begeleidende boek is vast uitgegeven, met de ondertitel Black couture, beauty and styles. Het C...

Gamen als geschiedenisles from 2021-02-28T09:00

De Tweede Wereldoorlog is niet alleen een inspiratie voor veel speelfilms en romans, maar ook voor games. Wat voor beeld krijg je daarin voorgeschoteld over die oorlog? Zouden die games ook op een ...

'Heeft jouw vader de Zweedse premier Olof Palme vermoord?' from 2021-02-28T09:00

Op 28 februari 1986 veroorzaakte het nieuws uit Zweden een schokgolf door de hele wereld: de Zweedse premier Olof Palme was vermoord. Hoe kon zoiets gebeuren in het veilige en sociale Zweden? De mo...

Hoe noodwetten in ons wetboek kwamen from 2021-02-21T09:00

Nood, spoed en uitzonderlijke omstandigheden. De noodtoestand wordt om de haverklap uitgeroepen in de coronacrisis. Welke wetten kan de regering aanspreken als het menens is? En willen we dat wel? ...

‘De Waarheid’ over de Enschedese vuurwerkramp from 2021-02-21T09:00

Op 13 mei 2000 ontplofte in Enschede de opslagruimte van vuurwerkhandelaar SE Fireworks. In deze vuurwerkramp raakten honderden mensen gewond, en kwamen 23 mensen om. Nu, bijna 21 jaar na dato, is ...

Het Spoor Terug: De dienstplicht, deel 3 from 2021-02-21T09:00

In 1996 ging onze dienstplicht op de schop. Hoewel de militaire dienstplicht in ons land officieel niet is afgeschaft, is het 25 jaar geleden dat de laatste dienstplichtigen daadwerkelijk werden op...

Proefpersonen voor de Shoah from 2021-02-21T09:00

De Februaristaking van 1941 staat gebeiteld in onze geschiedenis. Terecht, het was een uitzondelijk protest: een reactie op de razzia's waarbij 400 Nederlands Joodse mannen in Amsterdam werden opge...

Reggie Baay over 'Het lied van de goden' from 2021-02-21T09:00

De tot slaaf gemaakte Flora van Makassar wordt als meisje geroofd en uiteindelijk door een VOC-koopman meegenomen naar de Republiek om als slaaf gehouden te worden. In de roman Het lied van de gode...

Adoptiestop from 2021-02-14T09:00

Afgelopen maandag maakte minister Dekker bekend dat adoptie van kinderen uit het buitenland voorlopig wordt opgeschort. Dit naar aanleiding van een vernietigend rapport over die internationale adop...

Krater op Pluto vernoemd naar Nederlander from 2021-02-14T09:00

Er was al een wolk en een planetoïde naar hem vernoemd. Deze week kwam daar ook nog eens een reusachtige krater op de dwergplaneet Pluto bij. De ster van Nederlands vermaarde astronoom Jan Hendrik ...

Het Spoor Terug: De dienstplicht, deel 2 from 2021-02-14T09:00

Een documentaire van Michal Citroen In 1996 ging onze dienstplicht op de schop. Hoewel de militaire dienstplicht in ons land officieel niet is afgeschaft, is het 25 jaar geleden dat de laatste dien...

Philip Dröge over 'Moederstad' from 2021-02-14T09:00

Philip Dröge is 80% Europees, 9,5% Indonesisch, 9,5% Chinees en 1% Papoea. Een ‘volbloed Indo’ zoals ze maar op één plek ter wereld gemaakt werden: Batavia, oftewel het huidige Jakarta. In Moederst...

Britney Spears als ritueel offer from 2021-02-14T09:00

Britney Spears was groot nieuws deze week. De net uitgebrachte documentaire Framing Britney Spears veroorzaakt in Amerika namelijk veel ophef. Want niet Britney, maar de maatschappij, en met name d...

Hubert Smeets over Navalny versus Poetin from 2021-02-07T09:00

Oppositieleider Aleksej Navalny is Poetins grootste nachtmerrie aan het worden. Hij werd vergiftigd, bleef leven, herstelde in Duitsland en keerde tot ieders verbazing terug naar Rusland. Daar werd...

Thijs Porck over Netflix-film 'The Dig' from 2021-02-07T09:00

Een amateurarcheoloog die een eeuwenoude schat blootlegt: een bewijs dat de Angelsaksen in de vroege Middeleeuwen een veel rijkere cultuur hadden dan we altijd dachten. Plots waren de 'dark ages' n...

Hoe werd Nederland het grootste xtc-land? from 2021-02-07T09:00

Xtc was deze week weer eens in het nieuws. Ditmaal ging het niet om het roesmiddel zelf, maar om legale vervangers die een vergelijkbare zielsverrukking oproepen. Dinsdag kwam een slepend conflict ...

Het mysterie van apostel Jacobus' dijbeen from 2021-02-07T09:00

Ze liggen al eeuwen en eeuwen in een basiliek in Rome: de restjes beenderen van twee vermaarde apostelen. Een van die vrome botten, zo werd deze week bekend, is niet van de heilige eigenaar, maar v...

Nadette de Visser over 'Missie Turkije' from 2021-02-07T09:00

Het is 1914 als de Nederlandse diplomaat Louis Westenenk naar Constantinopel wordt gezonden, om een semi-onafhankelijk gebied te besturen dat dient als toevluchtsoord voor de onderdrukte Armeniërs....

Het Spoor Terug: de dienstplicht, deel 1 from 2021-02-07T09:00

Een documentaire van Michal Citroen - In 1996 ging onze dienstplicht op de schop. Hoewel de militaire dienstplicht in ons land officieel niet is afgeschaft, is het 25 jaar geleden dat de laatste di...

De column van Sana Valiulina - Kassandra from 2021-02-07T09:00

De column is deze week van Sana Valiulina.

Karin Amatmoekrim over het 'ruiterlijke gebaar' naar Anton de Kom from 2021-01-31T09:00

Het kabinet komt met een ‘ruiterlijk gebaar’ naar de Surinaamse schrijver, activist en verzetsstrijder Anton de Kom. Dat verklaarde minister Stef Blok afgelopen donderdag. Hij reageert daarmee op e...

De avondklokrellen en de Dutch Approach from 2021-01-31T09:00

De relschoppers schuwden geen geweld bij de avondklokrellen afgelopen week. In veel gevallen werkte de door de politie gehanteerde Dutch Approach niet. Maar sinds wanneer kennen we die Dutch Approa...

Historische filmtips voor het IFFR from 2021-01-31T09:00

Komende week hoeft u voor het Internationaal Film Festival Rotterdam uw huis niet uit! Geen avondklokverveling of onnodige reisbewegingen dus: het IFFR is gewoon online te bekijken. Maar welke film...

Christel Don over de verhalen van afstandsmoeders from 2021-01-31T09:00

Duizenden Nederlandse vrouwen stonden in de tweede helft van de twintigste eeuw een kind af ter adoptie. In een tijd waarin je als ongehuwde moeder je familie te schande maakte, werd aan bijna al d...

Het Spoor Terug: na de pandemie from 2021-01-31T09:00

Een documentaire van Mathijs Deen Nu het einde van de pandemie in zicht komt, gloort de vraag: hoe gaat het daarna? Leren we elkaar weer een hand te geven, vergeten we de beperkingen, het isolement...

Ignaas Devisch over onze omgang met vuur from 2021-01-24T09:00

Heb je wel eens naar een lucifer gekeken als de ‘apotheose van het technisch meesterschap over vuur’? Filosoof Ignaas Devisch laat in zijn nieuwste boek Vuur zien waarom het moment waarop de mens c...

Het Spoor Terug: een portret van Marius Monkau from 2021-01-24T09:00

Een documentaire van Paul van der Gaag - Vijftig jaar geleden maakte hij furore in de musical Hair: zanger en acteur Marius Monkau. 83 jaar is hij nu, de geboren Amsterdammer van Surinaamse afkomst...

De Sobibor Tapes: getuigen van de opstand from 2021-01-24T09:00

‘Ik sloeg de baas van de Oekrainers met een bijl dood. Zo nam ik wraak. Dit is voor mijn moeder en voor het hele joodse volk, zei ik.’ Als kampoverlevende Chaskiel Menche vertelt over de opstand va...

Bloed in de rivier: een ongekende slavenopstand in Berbice from 2021-01-24T09:00

In 1763 kwamen duizenden tot slaaf gemaakten in de Nederlandse kolonie Berbice in opstand. Een vol jaar hielden ze stand, totdat ze werden neergeslagen. Marjoleine Kars, historica aan de University...

Chris van der Heijden over het wantrouwen van de overheid from 2021-01-24T09:00

Als ergens in de naoorlogse geschiedenis bleek dat de relatie tussen overheid en burger ernstig verziekt was, dan was het wel tijdens de toeslagenaffaire. Nooit eerder was het geïnstitutionaliseerd...

Jolanda van der Lee over God en homoseksualiteit in de 19e eeuw from 2021-01-24T09:00

Hoe dachten mannen die op mannen vielen in de 19e eeuw over zichzelf, in een tijd dat begrippen als homoseksualiteit of genderidentiteit nog niet bestonden? Zagen ze zichzelf als ziek of zondig? En...

Willemijn Ruberg bespreekt Mithu Sanyal’s ‘Rape: From Lucretia to #MeToo’ from 2021-01-17T09:00

Bewegingen als #MeToo laten zien dat slachtoffers van verkrachting steeds vaker hun verhaal durven doen. Toch is de manier waarop we over verkrachting praten nog verassend ouderwets, betoogt Duitse...

Arthur Weststeijn over Trump en Berlusconi from 2021-01-17T09:00

Wat staat de Amerikanen na Trump te wachten? Daarvoor moeten we misschien wel kijken naar Italië, betoogt historicus Arthur Weststeijn. Berlusconi verloor de verkiezingen nipt, maar kwam de volgend...

James Kennedy over Trumpianen: erfgenamen van 1775? from 2021-01-17T09:00

De Trumpianen van nu zien zichzelf als ware patriotten, als de erfgenamen van de onafhankelijkheidsoorlog en de Amerikaanse Revolutie. Zij nemen het recht in eigen hand dat hen door de liberale eli...

Rutte-doctrine heeft een lange geschiedenis from 2021-01-17T09:00

Afgelopen vrijdag trad kabinet Rutte III af vanwege de tragedie van de toeslagenaffaire. Dat het tot 'ongekend onrecht', een fraudejacht op onschuldige burgers had kunnen komen, was mede het gevolg...

Biograaf Hubert Smeets over Hans van Mierlo from 2021-01-17T09:00

Hij was dé man van D66: de partij van de burger die zich niet meer door regenteske partijen wil laten regeren, maar zelf wil denken. Later, in 1994, werd hij de man achter het paarse kabinet, de po...

Jaap Verheul over de ontheiliging van het Capitool from 2021-01-10T09:00

Het Capitool was al eens eerder bestormd. Toen niet door boze locals uit de hele natie, maar door een vijandelijke buitenlandse macht: de Engelsen. Geschokte senatoren verwezen afgelopen woensdag v...

Tattookoning Henk Schiffmacher ook erfgoedbewaker from 2021-01-10T09:00

Henk Schiffmacher staat bekend als de tattookoning van Nederland. Kurt Cobain, Lady Gaga en vele anderen mochten hun huid al permanent door hem laten versieren. Maar al voordat hij begon met tattoo...

Het Spoor Terug: dubbelspion George Blake (deel 2) from 2021-01-10T09:00

Een documentaire van Hans Olink - Twee weken geleden werd bekend dat George Blake in Moskou is overleden. Deze in Rotterdam geboren zoon van een Nederlandse moeder en Engelse vader wilde aanvankeli...

Laura Visser-Maessen over Raphael Warnock from 2021-01-10T09:00

Voor het eerst in de geschiedenis won een zwarte Amerikaan een senaatszetel in de zuidelijke staat Georgia. Raphael Warnock is dominee in de Ebenezer Baptiste Church, de kerk waar Martin Luther Kin...

Winternachten dit jaar online from 2021-01-10T09:00

Normaal gesproken zenden we tijdens het internationaal literatuurfestival Winternachten uit vanaf dit festival in Den Haag. Vanwege corona is dat dit jaar niet mogelijk, maar het festival gaat gewo...

#623 - Thuisbevallen wordt erfgoed from 2021-01-10T09:00

We zijn het land van de klompendans, molens, tulpen en - thuisbevallen. Want nergens ter wereld werd er zo veel thuis in het kraambed bevallen als in Nederland. Zo was het in elk geval vanaf diep i...

#616 - Hoe Nederland Amerika in 1619 aan haar eerste slaven hielp from 2021-01-03T10:39:16

Voor Amerikanen is 1619 een betekenisvol jaartal: het is het jaar dat de
eerste Afrikanen in Amerika aankwamen, om bij aankomst aldaar als slaven te worden verkocht en te werk gesteld.
Jour...

#614 - Het Spoor Terug: dubbelspion George Blake from 2021-01-03T10:37:38

Vorige week werd bekend dat George Blake in Moskou is overleden. Deze in Rotterdam geboren zoon van een Nederlandse moeder en Engelse vader wilde aanvankelijk dominee worden. Maar hij werd spion in...

#615 - De column van Nelleke Noordervliet from 2021-01-03T10:35:58

#612 - Uur 1: 'Gevaarlijke Namen': Srebrenica op het podium met Alma Mustafic, Raymond Braat en Boy Jonkergouw, OVT 03-01-2021 from 2021-01-03T10:29:46

In uur 1 van OVT aandacht voor toneelstuk Gevaarlijke namen, over de genocide van Srebrenica:

Alma Mustafi? was 14 toen haar vader Rizo werd vermoord in de genocide van Srebrenica. Hij wer...

Pauline Terreehorst over 'Het geheim van de Gucci-koffer' from 2020-12-27T09:00

In 2004 koopt Pauline Terreehorst bij een veiling van Sotheby's een Gucci-koffer. Er bleek vanalles in te zitten: jurken, bontkragen, maar ook albums met ansichtkaarten. Ze gaat op onderzoek uit: v...

Uur 1: in memoriam 2020 met Wim Berkelaar, Madeleijn van den Nieuwenhuizen en Xandra Schutte, OVT 27-12-2020 from 2020-12-27T09:00

Het was het jaar van de politiemoord op George Floyd en van de moord op de Franse leraar Samuel Paty door een moslimterrorist. En het was het jaar van de vele doden door corona, de nieuwe epidemie ...

Het Spoor Terug: Kaps Clean from 2020-12-27T09:00

De legendarische meestergoochelaar Fred Kaps (1926-1980) overleed veertig jaar geleden. Als enige ter wereld werd hij drie keer wereldkampioen en hij trad op in nationale en internationale shows.Ee...

Tien jaar Arabische lente met Laila al-Zwaini from 2020-12-20T09:00

Als de politie de handelswaar van een Tunesische straatverkoper op 17 december 2010 in beslag neemt, besluit deze zichzelf uit protest in brand te steken. Met zijn protestactie wordt de 26-jarige M...

'De gave Gods': Gerrit Valk over lockdownsceptici from 2020-12-20T09:00

Aarzelen voordat je als overheid de samenleving plat legt bij een pandemie: het is een bekend fenomeen. Onze Hollandse regenten wachtten in de Gouden Eeuw ook heel lang voordat ze een lockdown afko...

Meten is weten: Fenneke Sysling over 'Het Gemeten Zelf' from 2020-12-20T09:00

Meer dan ooit weten we van alles over ons lichaam: we kunnen meten hoeveel stress we hebben, hoeveel stappen we lopen en hoeveel uur we slapen. Maar hoe is die obsessie ooit begonnen? In de vijfdel...

Frank von Hebel brengt Kapitein Rob weer tot leven from 2020-12-20T09:00

Op 11 december 1945 voer het schip ‘De Vrijheid’ voor het eerst uit, met aan het roer een onverschrokken, avontuurlijke schipper: Kapitein Rob. Deze zeeman groeide uit tot een legendarische stripfi...

Pamela Kalkman over de podcast 'Zwijg' from 2020-12-20T09:00

In Het Spoor Terug zenden we deze week een aflevering van de podcastserie Zwijg uit, over censuur dichtbij huis. Bij het woord ‘censuur’ denken we al gauw aan autocratische landen zoals China, Iran...

#613 - Het Spoor Terug: Help Jezelf from 2020-12-13T10:00:30

Als er een jaar was dat nieuwe levensvragen opriep, dan was het 2020 wel. En dat is goed nieuws voor het zelfhulpboek. Titels als Master your mindset en Hoe de fuck vind ik geluk worden geminacht, ...

Jop de Vrieze over de oorsprong van onze vaccinatietwijfels from 2020-12-13T09:00

Het coronavaccin is in aantocht. En daarmee is er ook hoop op een einde aan de coronacrisis. Maar om de vaccinatiecampagne tot een succes te maken zijn we wel afhankelijk van de bereidheid van onze...

Iwona Gusc over abortusprotesten in Polen: democratisch of dictatoriaal? from 2020-12-13T09:00

‘Dit is oorlog!’ en ‘Mijn lichaam is geen mortuarium!’, zo riepen jonge Poolse vrouwen de afgelopen weken tijdens de talloze demonstraties tegen de nog verdere aanscherping van de extreme anti-abor...

Hieke Jippes over feit en fictie in 'The Crown' from 2020-12-13T09:00

Er komt géén fictie-waarschuwing bij The Crown, de razend populaire serie over het Britse koningshuis, maakte Netflix deze week bekend. Daartoe was opgeroepen door de Britse minister van Cultuur, o...

Asis Aynan over 'Eén erwt maakt nog geen snert ' from 2020-12-13T09:00

Kunnen Marokkanen echt niet van hun dubbele nationaliteit af? Het is een van de vragen die in het nieuwste boek van Asis Aynan, Eén erwt maakt nog geen snert, wordt beantwoord. Het boek gaat over d...

50 jaar Actie Notenkraker: de notulen op muziek gezet from 2020-12-13T09:00

Het was de tijd van protesten, provo’s en popmuziek. Maar ook de klassieke muziek bleef niet veilig voor de anti-autoritaire beweging en rebellerende studenten. Het is inmiddels meer dan 50 jaar ge...

#598 - Het Spoor Terug: Help jezelf, de geschiedenis van het zelfhulpboek from 2020-12-10T23:00

Als er een jaar was dat nieuwe levensvragen opriep, dan was het 2020 wel. En dat is goed nieuws voor het zelfhulpboek. Titels als Master your mindset, De moed van imperfectie en Hoe de fuck vind ik...

Sarah Adams over abolitionistisch 'blackfacen' from 2020-12-06T09:00

Het lijkt erop dat het toppunt van de zwartepietendiscussie achter de rug is. Steeds meer mensen zijn het erover eens dat we van dit stereotype uit een vervlogen tijd af moeten. Maar dat deze tradi...

'Oproerkraaiers' met Sunny Bergman en Jerry Afriyie from 2020-12-06T09:00

In haar nieuwe documentaire Oproerkraaiers onderzoekt Sunny Bergman waarom activisten zo'n slechte reputatie hebben, terwijl we ook heel veel maatschappelijke vooruitgang te danken hebben aan hun n...

Bas Von Benda-Beckmann en Eva Schloss over 'Na het Achterhuis' from 2020-12-06T09:00

Broodmager was ze in het kamp, op sterven na dood. In alles het contrast van de vileine bakvis die het beroemdste boek over de oorlog schreef, aldus de schrijver van het boek Na het achterhuis, his...

David van Reybrouck, Martin Bossenbroek en Lara Nuberg over Indonesië from 2020-12-06T09:00

OVT staat een uur lang (11.00-12.00) volledig in het teken van de geschiedenis van Indonesië. Daarover verschenen de afgelopen maand twee indrukwekkende boeken: Revolusi van David van Reybrouck en ...

Het Spoor Terug: de vergeten dam naar Ameland from 2020-11-29T09:00

Op het wad onder Ameland liggen de resten van een dam die halverwege de negentiende eeuw is aangelegd, tussen het eiland en de vaste wal. Tien jaar heeft hij er gelegen, tot een storm hem wegspoeld...

Sophie van Gool over de loonkloof from 2020-11-29T09:00

Het nieuws werd deze week beheerst door het drama rondom de alfaman in de politiek, Thierry Baudet. Maar er was ook nieuws over de andere helft van de mensheid: de vrouwelijke helft. Want na minste...

Jeroen Olyslaegers over 'Wildevrouw' en 16e-eeuws Antwerpen from 2020-11-29T09:00

Antwerpen kreeg in de zestiende eeuw de hele ellende van de Tachtigjarige Oorlog over zich heen: paapse kettervervolgingen, calvinistische betweterij, de lange uitzuigende arm van Philips II en nat...

Jan Luitzen over de eerste voetbalwedstrijd in Nederland from 2020-11-29T09:00

De coronamaatregelen maken dat voetbal heel anders beleefd wordt dan normaal. Volle stadions zijn er even niet meer bij voor volkssport nummer één in Nederland. In dat opzicht eigenlijk net als in ...

Middeleeuwse memes van de Koninklijke Bibliotheek from 2020-11-29T09:00

Memes. Bizarre plaatjes met witte grote blokletters erop – u heeft ze vast wel eens voorbij zien komen op het internet. Nu leent ook de Koninklijke Bibliotheek haar collectie zich daarvoor door zel...

Tinneke Beeckman over 'Machiavelli's lef' from 2020-11-29T09:00

Wie leest er nou nog Machiavelli, op een enkele machtswellustige snoodaard na? Bijna niemand – ook niet filosoof Tinneke Beeckman, die het werk van de beruchte denker uit Florence tijdens haar stud...

Nieuwe bron Multatuli ontdekt from 2020-11-22T09:00

Je zou denken dat we inmiddels alles wel weten van Multatuli, pseudoniem van Eduard Douwes Dekker, en zijn meesterwerk Max Havelaar. Toch heeft Reinier Salverda een nieuwe bron gevonden, waaruit hi...

Thomas Huttinga over 'Mister Europa' Stefan Zweig from 2020-11-22T09:00

De Oostenrijkse schrijver Stefan Zweig pleegde in 1942 op een hotelkamer zelfmoord. Hij kon niet verder leven nu de wereld zich binnen nog geen 25 jaar voor de tweede keer in een wereldoorlog stort...

De wederopstanding van China met Frans-Paul van der Putten from 2020-11-22T09:00

In China noemen ze het ‘de eeuw van de vernedering’: de periode vanaf de Eerste Opiumoorlog in 1840, toen China letterlijk en figuurlijk onder invloed raakte van het Westen.“Sinds 1840 hebben we vo...

Thomas Muntz over bureaucratie en de toeslagenaffaire from 2020-11-22T09:00

De bureaucraat is een vreemde boeman. Hij is een pennelikker, een jaknikker, een kleurloos figuur zonder eigen wil, die slechts doet waar hij toe opgedragen is. En toch jaagt hij schrik aan, want d...

'De vader van Grace': van Zeeland naar Indonesië en terug from 2020-11-22T09:00

“De enige zwarte man in Middelburg, en niemand had mij ooit iets verteld!” Carolijn Visser was geïntrigeerd door de vader van haar jeugdvriendin Grace, die was geboren in Indonesië. Ze kende wel me...

Het Spoor Terug: Parapsychologie from 2020-11-22T09:00

Uitzonderlijke claims vereisen uitzonderlijk bewijs. Dat is in het kort het struikelblok voor de parapsychologie. Het vakgebied is bijna verdwenen, maar de vragen blijven. Want meldingen van telepa...

Jan Brauer over nazischolen in Nederland from 2020-11-15T09:00

‘Deutschland erwache und Juda den Tod’, oftewel: 'Duitsland ontwaak en dood aan de joden'. Zo zong in 1934 een schoolkoor van een zogeheten Duitse school in Heerlen. De school viel onder het bijzon...

Homofobie als wapen in de schoolstrijd from 2020-11-15T09:00

Het begint zo langzamerhand op te vallen: bijna altijd als de discussie over bijzonder onderwijs oplaait, is het omdat er ergens op een confessionele school in het land met de kwestie homoseksualit...

Raoul de Jong over 'Jaguarman' from 2020-11-15T09:00

Toen Raoul de Jong hoorde over de ‘jaguarman’, een van zijn voorvaderen die zichzelf in een jaguar zou kunnen veranderen, werd hij zo gegrepen door dit verhaal dat hij het tot op de bodem wilde uit...

Felix Rottenberg recenseert IDFA-documentaires from 2020-11-15T09:00

Woensdag 18 november gaat het International Documentary Film Festival Amsterdam (IDFA) 2020 van start. Hoewel het dit jaar grotendeels online moet plaatsvinden, is het aanbod er niet minder om. Fil...

Het Spoor Terug: Montessori-onderwijs, deel 2 from 2020-11-15T09:00

Deze week in Het Spoor Terug: deel twee van een tweeluik over het Montessori-onderwijs in Nederland.Het is dit jaar 150 jaar geleden dat Maria Montessori geboren werd. 50 jaar later opende de eerst...

Verdient Trump een presidentieel pardon? from 2020-11-15T09:00

Als Trump straks aftreedt, zal hij zo goed als zeker strafrechtelijk vervolgd worden, onder andere vanwege de zwijggeldaffaire met pornoster Stormy Daniels. De vraag is of president Biden hem dan g...

Marcel Hulspas over 'Mohammed: van profeet tot legerleider' from 2020-11-08T09:00

De Mohammed-cartoon van Charlie Hebdo bracht afgelopen weken weer een nieuwe terreurgolf teweeg. Het bespotten en zelfs maar het afbeelden van de profeet is voor geradicaliseerde moslims vaak aanle...

Onze dubbelhartige relatie met dieren: 'Op jacht' from 2020-11-08T09:00

Fotografe Isabella Rozendaal verdiepte zich de afgelopen tijd in de jacht en de cultuur eromheen. Niet alleen hier in Europa, maar ook in Noord- en Zuid-Amerika. En waar de jacht in Europa een adel...

Geweldsporno in de 17e-eeuwse Republiek from 2020-11-08T09:00

De vroegmoderne tijd zat vol met gewelddadige afbeeldingen. Prenten met mislukte onthoofdingen, vierendelingen en ander bloederig leed waren razend populair in de Nederlandse Republiek. En de Repub...

Protestantse excuses over de jodenvervolging terecht? from 2020-11-08T09:00

Na het Koningshuis, de NS en de Nederlandse overheid kwamen er onlangs excuses van de Protestantse Kerk. Deze erkende dat ze in de oorlog tekortgeschoten was bij het beschermen van de joodse Nederl...

Het Spoor Terug: Montessori-onderwijs, deel 1 from 2020-11-08T09:00

Deze week in Het Spoor Terug: deel één van een tweeluik over het Montessori-onderwijs in Nederland.Het is dit jaar 150 jaar geleden dat Maria Montessori geboren werd. 50 jaar later opende de eerste...

Hoe een zendeling de hoop verloor: 'Steinharts biecht' from 2020-11-08T09:00

Op een Haagse zolder worden in 2009 beeldjes gevonden. Voorouderbeeldjes, afkomstig van de Indonesische Batoe-eilanden, blijkt wanneer etnohistoricus Karel Weener op onderzoek uitgaat.Dat leidt al ...

Markha Valenta over het dubieuze Kiescollege from 2020-11-08T09:00

De meeste stemmen gelden. Het is hét fundamentele idee waarop elke democratie gebaseerd is. En toch verlopen de Amerikaanse presidentsverkiezingen via een ingewikkeld en byzantijns systeem waarin d...

Casper Thomas over complotten en de Amerikaanse verkiezingen from 2020-11-01T09:00

Aanstaande woensdag weten we wie de Amerikaanse presidentsverkiezingen heeft gewonnen: Donald Trump of Joe Biden. Dat althans hopen we. Want dit zou weleens een verkiezingsuitslag kunnen worden waa...

Caro Verbeek over de geur van het verleden from 2020-11-01T09:00

Paarden, modder en angstzweet: dat moet zo ongeveer geweest zijn wat soldaten roken op het slagveld tijdens de Slag bij Waterloo in 1815. Volgens geurhistoricus Caro Verbeek is het ruiken hiervan v...

Het Laatste Woord: Ariès, 'Het uur van onze dood' from 2020-11-01T09:00

Deze week in Het Spoor Terug: een aflevering van onze podcastserie Het Laatste Woord.Maandag is het Allerzielen en herdenken we de doden. Dat doen we tegenwoordig heel anders dan vroeger. Als een m...

Niek Pas over de aanslagen in Frankrijk from 2020-11-01T09:00

De waarden van Frankrijk zijn aangevallen. En Frankrijk kan niet anders dan zich verdedigen tegen deze barbarij, zei president Macron na de aanslag deze week in Nice. En hij benadrukte nog eens hoe...

Verleden en heden van complotdenken from 2020-11-01T09:00

Met het uitbreken van de pandemie brak ook een infodemie uit: steeds meer mensen blijken gevoelig voor ‘alternatieve feiten’ en complottheorieën, waarbij de intenties van politici en gevestigde med...

Lucky Fonz III speelt 'Op de grond' from 2020-10-25T09:00

In het tweede uur speelt songwriter Lucky Fonz III een nummer over zijn oma, 'Op de grond'.

Lucky Fonz III speelt 'Huisraad' from 2020-10-25T09:00

Met zijn energieke live-act en originele Nederlandse teksten is Lucky Fonz III uitgegroeid tot een van 's lands bekendste songwriters. Recent schreef hij een eigen theatershow, waarmee hij door het...

#548 - Daniela Hooghiemstra over het Koningshuis from 2020-10-25T09:00

Het was een zwaar weekje voor de Oranjes. De keuze om na de aangescherpte coronamaatregelen toch op vakantie te gaan werden publiekelijk keihard afgestraft. Terugkeer met een doodgewone KLM-vlucht ...

Henny Huisman en Marijn Frank over de jaren '90 from 2020-10-25T09:00

De tijd tussen de val van de Berlijnse Muur en de aanslag op de Twin Towers herinneren velen zich als een zorgeloze tijd. De oorlog was voorbij, het gevaar geweken en het zou alleen maar beter word...

Joep Leerssen over onze ‘volksaard’ in tijden van corona from 2020-10-18T08:00

Aan het begin van de coronacrisis geloofden politici, beleidsmakers en het OMT nog dat de Nederlandse volksaard ons zou beschermen tegen ‘Italiaanse toestanden’. We waren namelijk hygiënischer dan ...

Emiel Hakkenes over zijn boek 'Gas' from 2020-10-18T08:00

Regelmatig worden Groningers weer opgeschrikt door een aardbeving: het gevolg van het wegpompen van gas uit de grond. Waar de ontdekking van gas in 1959 hoop leek te bieden voor deze arme regio, vo...

Live muziek van Jimi Bellmartin from 2020-10-18T08:00

Hij woonde en trouwde zelfs in woonoord Lunetten, en won met zijn soulvolle stem in 2018 The Voice Senior. Jimi Bellmartin is bij ons te gast en zingt een nummer in het tweede uur.

Fotograaf Suzanne Liem over de Bronbeek-veteranen from 2020-10-18T08:00

Landgoed Bronbeek is een bijzondere plek: het koloniaal-militair verleden wordt getoond in het museum, het is een kenniscentrum over deze geschiedenis en.. de geschiedenis woont er ook nog. Het is ...

Conservator Brigitte de Kok over Barak 1B from 2020-10-18T08:00

Barak 1B, de uitzendplek van OVT, is de laatst overgebleven barak van het voormalige kamp. De barak vertelt het verhaal van de verschillende groepen die hier noodgedwongen na elkaar terecht kwamen:...

Historici en bewoners over woonoord Lunetten from 2020-10-18T08:00

OVT is te gast bij het Nationaal Monument Kamp Vught, op de plek waar in de Tweede Wereldoorlog een concentratiekamp stond. Dit kamp herbergt echter nog veel meer geschiedenis. Ook het verleden dat...

Wim Berkelaar recenseert een Libris-nominatie from 2020-10-11T08:00

Onze vaste boekrecensenten Wim Berkelaar en Bart Funnekotter recenseren tot de grote uitreiking in Amsterdam elk één van de vijf genomineerde boeken voor de Libris Geschiedenis Prijs 2020. Deze wee...

Sara Polak over kwakkelende presidenten from 2020-10-11T08:00

Amerika wil niets liever dan een sterke man aan het roer. Maar dat wordt lastig als de Commander in chief ziek wordt. Toch wordt hard gewerkt om het beeld van een onaantastbaar gezonde president in...

Kunstwerken over RaRa in het Stedelijk from 2020-10-11T08:00

Dat was nog niet eerder vertoond in Nederland: een aanslag met explosieven op een bedrijf. Het gebeurde in de nacht van 17 september 1985 voor het eerst, en het zou datzelfde jaar nog drie keer opn...

Lotte Jensen over 'Napoleons nalatenschap' from 2020-10-11T08:00

Volgend jaar is het 200 jaar geleden dat Napoleon is overleden. Destijds, in 1821, werd hij in Nederland nog vooral gezien als wrede tiran, dwingeland en duivel. Dat is tegenwoordig heel anders. Nu...

Jaap Robben over grensdorp Dinxperlo-Suderwick from 2020-10-11T08:00

Dinxperlo en Suderwick: twee aangrenzende dorpjes op de Nederlands-Duitse grens. In de lokale volksmond is de plek gewoon Dinxperwick gaan heten, zo nauw zijn de dorpen met elkaar verweven. Maar de...

Het Nederlands fascisme in de film 'Allen tegen allen' from 2020-10-11T08:00

Wat is het fascisme? Waar stopt het, en waar begint het? Het zijn vragen die de laatste jaren steeds vaker gesteld worden, nu steeds meer zelfbenoemde ‘sterke mannen’ het politieke podium betreden ...

Moeten we nu onze roofkunst uit Benin teruggeven? from 2020-10-11T08:00

Koloniaal roofgoed moet terug naar het land van herkomst. Dat staat in het rapport Koloniale collecties en erkenning van onrecht dat op verzoek van minister Van Engelshoven is gemaakt. Het advies w...

Claudia Müller over 'Statiegeld voor mijn moeder' from 2020-10-11T08:00

Claudia Müller draagt het thema van de Maand van de Geschiedenis, Oost/West, als geen ander in zich. Ze groeide op in de DDR en vertrok in 1989 naar het westen. Ze is een van de geïnterviewden uit ...

Ingrid de Zwarte over het boek '10 miljard monden' from 2020-10-11T08:00

In 2050 zal de wereldbevolking 10 miljard bereiken. Hoe gaan we al die mensen in hemelsnaam voeden? Dat is de vraag achter het boek 10 miljard monden, waarin Wageningse onderzoekers hun kijk presen...

#522 - Live muziek van Jan Teertstra 2 from 2020-10-05T10:39:19

#512 - De historische Kinderboekenweek from 2020-10-04T12:04:50

Het is u vast niet ontgaan in de berichtgeving over de laaggeletterdheid van Nederlandse kinderen: de Kinderboekenweek is weer begonnen!

Het thema van dit jaar is ‘En toen?’. Daarmee worde...

#521 - Middelburg als centrum van de slavenhandel from 2020-10-03T22:00

De slavenhandel: dat was toch vooral iets van Amsterdam en de Gouden Eeuw? Nee dus. Niet de hoofdstad, maar Middelburg en Vlissingen waren het epicentrum van de vaderlandse handel in mensen, die vo...

#516 - De column van Nelleke Noordervliet from 2020-10-03T22:00

De column is deze week van Nelleke Noordervliet.

#513 - Bart recenseert een Libris-nominatie: Mar Oomen, 'Missievaders' from 2020-10-03T22:00

Onze vaste boekrecensenten Wim Berkelaar en Bart Funnekotter recenseren tot de grote uitreiking in Amsterdam elk één van de vijf genomineerde boeken voor de Libris Geschiedenis Prijs 2020. Deze wee...

#520 - De Puch blijft ‘net als vroegâh’ in Den Haag from 2020-10-03T22:00

Het wordt gezien als hét icoon van de Haagse jeugdcultuur van de jaren ’60: de Puch. In ‘O o Den Haag’ bezong Harrie Jekkers het typische Haagse geluksgevoel zelfs als 'op m'n Puch een wijffie hale...

#517 - Maarten Frankenhuis over de Kaapse leeuw: wapen van Oranje from 2020-10-03T22:00

Jarenlang lag hij in een donker depot, maar sinds kort is hij 200 dagen lang te zien in natuurhistorisch museum Naturalis in Leiden: de uitgestorven Kaapse leeuw. Dit prachtige beest vormt onderdee...

#519 - 17e-eeuwse dominee tegen slavernij from 2020-10-03T22:00

Vanaf de kansel ging hij tekeer tegen gelovigen die het achtste gebod niet in acht namen. En preekte tegen de slavernij, want slavernij was mensendiefstal. Maar wat was de Middelburgse dominee Bern...

#518 - Ad Tramper over topstuk uit het Zeeuws Archief from 2020-10-03T22:00

Archivaris Ad Tramper schuift aan met een topstuk uit het archief.

#514 - Live muziek van Jan Teertstra from 2020-10-03T22:00

Op zijn nieuwe album ‘Ik had op meer gerekend’ steekt Jan Teertstra de muziek van Robert Long in een nieuw jasje.

Rina Knoeff over coronawoede en -protest from 2020-09-27T08:00

Het kan niemand zijn ontgaan: het protest van de jonge influencers deze week. Met leuzen als ‘Ik doe niet meer mee’ en ‘Free the people’ maakten zij hun ongenoegen kenbaar.Want na een half jaar cor...

Paulien Cornelisse over ‘De Gouden Kersenpit’ from 2020-09-27T08:00

De inspecteur en de gouden kersenpit: dat klinkt als de titel van een detectiveverhaal, maar het is een verhaal over kersen. Paulien Cornelisse schreef het voor het Gelders Erfgoedfestival. Dat fes...

Jan Brokken over zijn boek ‘Het eiland van Jean Rhys’ from 2020-09-27T08:00

Wat voor plek is het onbekende Dominica, het Caribische eiland waar Jean Rhys opgroeide? Deze West-Indische schrijfster, bekend van het boek De wijde Sargassozee, intrigeerde Jan Brokken die op rei...

Abdelkader Benali over zijn essay voor de Maand van de Geschiedenis from 2020-09-27T08:00

'Reizigers van een nieuwe tijd' is de titel van het essay van de Maand van de Geschiedenis. Schrijver en OVT-columnist Abdelkader Benali schreef dit verhaal over Jan Janszoon, een Nederlandse piraa...

Hans Piena over het Nederlands Openluchtmuseum from 2020-09-27T08:00

Hans Piena vertelt over een bijzonder voorwerp uit het Nederlands Openluchtmuseum.

Spinvis speelt live 'Aan de Oevers van de Tijd' from 2020-09-27T08:00

Spinvis reist momenteel de Nederlandse theaters af met zijn voorstelling 'Oog in oog'. Samen met celliste Saartje van Camp brengt hij liedjes uit alle periodes uit zijn oeuvre.Zondag spelen ze met ...

Behaarde Maria en een vagina-wond: de tentoonstelling ‘Body Language’ from 2020-09-27T08:00

Met de centralere positie van de mens in de late middeleeuwen veranderen ook de verbeeldingen van Jezus, Maria en heiligen. Met de ogen van nu lijken die afbeeldingen soms vreemd. Wat zit daarachte...

Wim & Bart recenseren Libris-nominaties from 2020-09-27T08:00

Onze vaste boekrecensenten Wim Berkelaar en Bart Funnekotter recenseren tot de grote uitreiking in Amsterdam elk één van de vijf genomineerde boeken voor de Libris Geschiedenis Prijs 2020. Deze wee...

Hans Piena en Guido Papenborg over een bijzonder stuk in het Nederlands Openluchtmuseum from 2020-09-27T08:00

Met conservator Hans Piena van het Nederlands Openluchtmuseum praten we over een bijzonder stuk uit de collectie: het dagboek van boer Eimert Papenborg dat in de 19e eeuw een geheim dagboek bijhiel...

#501 - Het Spoor Terug: Ouders van toen en nu, deel 1 from 2020-09-21T08:27:01

'Ik heb twee dochters, ben vier keer zwanger geweest, heb er diverse programma’s over gemaakt, dus ik dacht: over kinderen krijgen weet ik toch wel iets!', aldus radiomaker en kersverse oma Michal ...

Marlou Schrover over vluchtelingenkampen from 2020-09-20T08:00

Het vluchtelingenkamp Moria op het Griekse eiland Lesbos ging een week geleden in vlammen op. Sindsdien leven veel vluchtelingen die daar onderdak kregen op straat. Ze willen het nieuwe tijdelijke ...

Maarten Prak over 'Nederlands Gouden Eeuw' from 2020-09-20T08:00

De Gouden Eeuw: een beladen en omstreden term. Desondanks handhaaft historicus Maarten Prak het begrip in zijn heruitgave over Holland in de 17e eeuw.Hij komt uitleggen waarom de zwarte eeuw van sl...

Het Spoor Terug: De Spoetnik-kijker from 2020-09-20T08:00

Journalist Nienke Zoetbrood vindt telegrammen die haar grootvader 60 jaar geleden ontving. Ze komen uit Moskou, in codetaal. Waarom kreeg hij midden in de Koude Oorlog telegrammen uit Moskou? En wa...

Maria Farag en haar moeder over 'Het huis van mijn moeder' from 2020-09-20T08:00

Bij het overlijden van haar Egyptische grootvader stuit Maria Farag op een stapel brieven. Liefdesbrieven van haar grootouders die grote vragen oproepen. Een aanleiding voor Maria om met haar moede...

Toneelstuk over Orson Welles’ War Of The Worlds from 2020-09-20T08:00

Het is zonder twijfel het meest legendarische radioprogramma aller tijden: Orson Welles’ War Of The Worlds. Toen in 1938 dit hoorspel over een invasie van marsmannetjes in Amerika op de radio werd ...

Hans de Boer maakt shortlist Libris Geschiedenis Prijs bekend from 2020-09-20T08:00

De shortlist voor de Libris Geschiedenis Prijs wordt vandaag in de uitzending bekend gemaakt. Uit een de longlist van tien titels selecteerde de jury vijf boeken, die worden toegelicht door juryvoo...

Reber Dosky over zijn documentaire 'Sidik en de panter' from 2020-09-20T08:00

Sinds 10 september draait de documentaire Sidik en de panter in de bioscopen. In 2019 won het de IDFA Competition for Dutch Documentary en VPRO Cinema bekroonde het met 4 sterren. De film vertelt h...

Extreemrechts & esoterisch: anti-coronademonstranten in Berlijn from 2020-09-13T08:00

Wie beelden heeft gezien van de demonstraties tegen coronamaatregelen in Berlijn zal het vast zijn opgevallen: het is een vreemd allegaartje van vrouwen in hippiekledij, extreemrechtse skinheads, e...

De eerste Afrikaanse ontdekkingsreiziger met Abdelkader Benali from 2020-09-13T08:00

In 1527 vertrekt ontdekkingsreiziger Pánfilo de Narváez met 600 bemanningsleden (en 100 paarden) vanuit Andalusië richting het Westen. Daar zullen ze het stuk land dat we later Florida zijn gaan no...

Het Spoor Terug: Doel. Een Vlaamse thriller aan de Schelde from 2020-09-13T08:00

Na ruim 20 jaar strijd heeft de Vlaamse overheid besloten dat het Scheldedorp Doel tóch mag blijven voortbestaan. Het dorp onder de rook van Antwerpen staat al tientallen jaren op de nominatie om v...

Rock Against Racism in de film White Riot from 2020-09-13T08:00

Vanaf 17 september is de film White Riot, vernoemd naar een nummer van punkband The Clash, in de bioscoop te zien. Het is een documentaire over het ontstaan van ‘Rock Against Racism’ in Engeland in...

Doorbraak in spijkerschrift from 2020-09-13T08:00

Een online tool waarmee je kleitabletten kunt herstellen. Dat presenteerden Israëlische onderzoekers afgelopen week. Met deze tool kunnen 5000 jaar oude teksten hersteld worden. Is dit een soort Go...

Krakersparadijs Tetterode from 2020-09-13T08:00

Amsterdam was ooit van krakers en andere alternatievelingen. Inmiddels is de stad van hippe jonge Starbucks-koffie- en sappenmensen, van rolkoffertoeristen en expats. Maar zijn ze er nog: de creati...

'Misbehaviour', de film over Miss World 1970 from 2020-09-06T08:00

'We zijn niet mooi, we zijn niet lelijk, we zijn boos', zo scandeerden de feministes die in 1970 de Miss World-verkiezingen in Londens Royal Albert Hall onderbraken - terwijl die wereldwijd live we...

De ware aard #8: De Gutmensch from 2020-09-06T08:00

De Zomerserie van 2020. “De menselijke natuur toont zich ten tijde van een ramp als veerkrachtig, vindingrijk, gul, empathisch en dapper.” Dat schreef de Amerikaanse schrijver Rebecca Solnit in 200...

Hoe Nederland het (te) bont maakte from 2020-09-06T08:00

Volgend jaar komt er een definitief einde aan een kleine eeuw bontboeren in Nederland. Vanwege aanhoudende coronabesmettingen bij nertsenhouders besloot Den Haag dat het bontfokverbod drie jaar eer...

Philipp Blom en Geert Mak blikken terug op een halfjaar corona from 2020-09-06T08:00

Als de coronapandemie iets openbaarde, is het wel het einde van de westerse hegemonie in de wereld. Sterker nog: de pandemie legt de vinger op de zere plek van een cultuur die niet weet hoe zichzel...

Lizzy van Leeuwen over haar boek 'Indra. Een Wajangleven.' from 2020-09-06T08:00

Het verhaal van een wereldberoemde Nederlands-Indische podiumartiest die de afgelopen eeuw in vele gedaantes het culturele veld bespeelde, en nu toch totaal vergeten is. Hij werd geprezen door Simo...

#485 - Het Spoor Terug: 75 jaar na de bevrijding #6 from 2020-09-03T11:45:43

Deel 6: de blik vooruit: solex, de wegenwacht, kamperen en ontspanning

Vijf jaar lang was uitgekeken naar een nieuw begin. Alles zou anders en beter worden. Maar na het feesten viel het al...

De ware aard #7: de meeloper from 2020-08-30T08:00

Ze keek naar de kleurloze bureaucraat in het beklaagdenbankje en schreef dat ene zinnetje waarmee heel haar kijk op het personage was samengevat: ‘de banaliteit van het kwaad’. Het was 1961. Adolf ...

De Vakantieman: Valika Smeulders op Curaçao from 2020-08-30T08:00

Deze week tipt onze Vakantieman (m/v) het Kas di Pal'i Maishi in Curaçao als reisbestemming, een mini-openluchtmuseum met een dak van maïsstengels, waar afstammelingen van tot slaaf gemaakte mensen...

Trumpsupporter-evangelist Jerry Falwell jr in diskrediet from 2020-08-30T08:00

Door een seksschandaal moest evangelist Jerry Falwell jr. deze week ontslag nemen. Hij was president van de Liberty University in Virginia. Ook is hij steunpilaar van president Donald Trump, en tev...

Waddenwolf, een boek van Corine Nijenhuis from 2020-08-23T08:00

Corine Nijenhuis schreef het boek Waddenwolf, dat deze week uitkwam. Nijenhuis vertelt ons het verhaal van Pieter Jan Willem Teding van Berkhout, de man die de bouw van een dam tussen Ameland en he...

De Vakantieman: Raphael Hunsucker in Tunesië from 2020-08-23T08:00

Deze week tipt onze Vakantieman (m/v) het antieke Chemtou in Tunesië. Een prachtige steengroeve met resten van de antieke stad Simitthu. Classicus Raphael Hunsucker bezocht recentelijk deze bijzond...

Het Spoor Terug: 75 jaar na de bevrijding #5 from 2020-08-23T08:00

Deel 5: geldzuivering en MarshallhulpVijf jaar lang was uitgekeken naar een nieuw begin. Alles zou anders en beter worden. Maar na het feesten viel het al gauw tegen. Zo’n 250 duizend landgenoten h...

De ware aard #6: de overlever from 2020-08-23T08:00

Is dit een mens – zo luidt de titel van het beroemde boek van de Italiaanse schrijver en Auschwitz-overlevende Primo Levi. Hij getuigt daarin van wat “in Auschwitz de mens van de mens heeft durven ...

De prijs voor de Indonesische onafhankelijkheid from 2020-08-16T08:00

Indonesië betaalde hoge prijs voor eigen onafhankelijkheid. Morgen is het 75 jaar geleden dat Indonesië zichzelf onafhankelijk verklaarde – en dat zal daar groots gevierd worden. Nederland erkende ...

Het Spoor Terug: 75 jaar na de bevrijding #4 from 2020-08-16T08:00

Deel 4: (huis)vrouwen na de oorlogVijf jaar lang was uitgekeken naar een nieuw begin. Alles zou anders en beter worden. Maar na het feesten viel het al gauw tegen. Zo’n 250 duizend landgenoten hadd...

De ware aard #5: de neuroot from 2020-08-16T08:00

Als er iemand was die het zielenleven van de ontwikkelde mens op de snijtafel legde dan was het wel Sigmund Freud. In ons huisde nog altijd de eerste woeste primitieveling, stelde hij, gedreven doo...

De Vakantieman: Marijke Gnade in Italie from 2020-08-16T08:00

Deze week tipt onze Vakantieman (m/v) Marijke Gnade, Le Ferriere, een klein gehucht in de buurt van Rome

Steven Adolf over Juan Carlos from 2020-08-09T08:00

Afgelopen maandag maakte de voormalige Spaanse koning Juan Carlos bekend Spanje te verlaten. Een vlucht lijkt het, naar de Dominicaanse Republiek, achtervolgd door schandalen.Hoe heeft het zo ver k...

Napraten met Maartje en Peggy from 2020-08-09T08:00

We praten na met Maartje Duin en Peggy Bouva, die de podcast De plantage van onze voorouders maakten. In de podcast onderzochten ze hun gedeelde verleden, wat zich heeft afgespeeld op de plantage T...

De ware aard #4: De aap met geweten from 2020-08-09T08:00

Deugt de mens een beetje en wat is er nodig om hem beter maken? In de 8-delige serie ‘De ware aard’ onderzoeken Jos Palm en Julie Blussé met filosoof Thomas Muntz en 8 uitgelezen gasten 8 teksten d...

Het Spoor Terug: 75 jaar na de bevrijding #3 from 2020-08-09T08:00

Deel 3: wederopbouw in de haven van Rotterdam en de mijnen van LimburgVijf jaar lang was uitgekeken naar een nieuw begin. Alles zou anders en beter worden. Maar na het feesten viel het al gauw tege...

De Vakantieman: Ernst van den Hemel in Kentucky, Verenigde Staten from 2020-08-02T08:00

Deze week tipt onze Vakantieman (m/v) het Creation Museum in Kentucky als reisbestemming, een museum over het ontstaan van de aarde, maar dan met een Amerikaans fundamentalistisch-christelijk sausj...

Turncultuur from 2020-08-02T08:00

Afgelopen week baarde turncoach Gerrit Beltman veel opzien toen hij erkende dat hij zich jarenlang misdragen had tegenover jonge turnsters. Hij verklaarde dat zijn wangedrag voortkwam uit de wens o...

De ware aard #3: de homo economicus from 2020-08-02T08:00

Wat is de mens? De achttiende-eeuwse filosoof en grondlegger van de economische wetenschap Adam Smith had een eenvoudig antwoord op die vraag. ‘De mens is een dier dat overeenkomsten sluit: geen en...

Het Spoor Terug: 75 jaar na de bevrijding #2 from 2020-08-02T08:00

Deel 2: honger, woningnood en het herstel van de dijken van WalcherenVijf jaar lang was uitgekeken naar een nieuw begin. Alles zou anders en beter worden. Maar na het feesten viel het al gauw tegen...

Het Spoor Terug: 75 jaar na de bevrijding #1 from 2020-07-26T08:00

Deel 1: de stand van zaken na de roesVijf jaar lang was uitgekeken naar een nieuw begin. Alles zou anders en beter worden. Maar na het feesten viel het al gauw tegen. Zo’n 250 duizend landgenoten h...

De Vakantieman: Pieter van Os in Albanië from 2020-07-26T08:00

Deze week tipt onze Vakantieman (m/v) het dorpje Voskopojë, een fascinerend dorpje in Albanië met resten van 24 orthodoxe kerken, als reisbestemming. Schrijver en journalist Pieter van Os neemt ons...

De spookspelen van Tokyo 1940 from 2020-07-26T08:00

Het voelt een beetje treurig om vandaag OVT te presenteren. Niet omdat we dat natuurlijk niet met plezier doen, maar omdat we eigenlijk de komende weken zouden plaatsmaken voor de Olympische Spelen...

De ware aard #2: het getemde beest from 2020-07-26T08:00

Stelt u zich een mens in oerstaat voor, zo vraagt Thomas Hobbes de lezer in het filosofische meesterwerk Leviathan. Zo’n mens in natuurtoestand leeft in continue angst, redeneert Hobbes, want in ee...

Van bewondering tot achterdocht: de reputatie van Italië from 2020-07-19T08:00

Ooit was Italië het brandpunt van de Europese cultuur, het land van Dante en Boccaccio, het land van da Vinci en Michelangelo. Het land van de voorbeeld-republiek Venetië en de bankiers van de Medi...

De Vakantieman: Suze Zijlstra in Indonesië from 2020-07-19T08:00

Deze week tipt onze Vakantieman (m/v) Fort Rotterdam, een 17e eeuws fort in Makassar op het eiland Sulawesi in Indonesië, als reisbestemming. Historicus Suze Zijlstra deed bij Fort Rotterdam onderz...

Het Spoor Terug: de plantage van onze voorouders - deel 8 from 2020-07-19T08:00

Na het bezoek aan de plantage in Suriname valt de Nederlandse realiteit Peggy en Maartje rauw op het dak. Anti-zwart racisme is anderhalve eeuw na de afschaffing van de slavernij nog steeds niet ui...

Het eerste slavernijonderzoek met Humphrey Lamur from 2020-07-12T08:00

Humphrey Lamur, emeritus hoogleraar sociologie en antropologie, onderzocht als een van de eersten in Nederland het slavernijverleden. Waar kwam deze pionier achter, en hoe was het om in die tijd hi...

De wortels van racisme, 12-07-2020, 1e uur from 2020-07-12T08:00

Als we het over racisme hebben, moeten we praten over de wortels ervan: het koloniale verleden. Daarom praten we met de pionier in Nederlands slavernijonderzoek Humphrey Lamur, socioloog Zawdie San...

Het Spoor Terug: de plantage van onze voorouders - deel 7 from 2020-07-12T08:00

De plantage zelf Maartje’s moeder komt aan in Suriname en begrijpt weinig van het verdriet over het slavernijverleden. De verwaarloosde staat van het historisch erfgoed in Paramaribo helpt niet mee...

Afro-Nederlandse studies met Zawdie Sandvliet from 2020-07-12T08:00

We kennen misschien de Afro-American Studies, maar er bestaat ook zo iets als Afro-Nederlandse studies. Althans, aan de Hogeschool van Amsterdam dan. Daar geeft Zawdie Sandvliet het vak, dat hij ze...

Documentaire 'Wat ervan overbleef' met Lara Nuberg from 2020-07-12T08:00

Hoe kijken we in Nederland naar de voormalige kolonie Indonesië? En hoe kijken Indische Nederlanders daarnaar? Historicus en journalist Lara Nuberg ging op onderzoek uit in haar eigen familie. Het ...

De Vakantieman: Astrid Sy in Syrië from 2020-07-12T08:00

Deze aflevering tipt de Vakantieman (m/v) het verwoeste en weer opgebouwde klooster Mar Sarkis in Syrië als reisbestemming. Andere Tijden-presentator Astrid Sy werd hier verliefd op middeleeuwse ge...

Geen excuses voor slavernij from 2020-07-05T08:00

‘Excuses kunnen leiden tot polarisatie,’ en kun je mensen die nu leven wel verantwoordelijk houden voor iets uit een ver verleden? Zo sprak onze premier afgelopen woensdag in het kamerdebat over in...

Verbod politieke partijen from 2020-07-05T08:00

Deze week maakte minister van Binnenlandse Zaken Ollongren in een brief aan de kamer de besluiten van het kabinet bekend over de herziening van ons parlementair stelsel. Één van de besluiten sprong...

Pestkop, lafaard en slachtoffer: Roy Cohn from 2020-07-05T08:00

Hij was verantwoordelijk voor de executie van Julius en Ethel Rosenberg, hij was één van de meest prominente leden van de New Yorkse high society, communistenjager met McCarthy én leermeester van D...

De val van Srebrenica from 2020-07-05T08:00

Op zaterdag 11 juli is het precies 25 jaar geleden dat de Serviërs de door Nederlandse troepen beschermde moslimenclave Srebrenica innamen, en in de weken daarna een massaslachting aanrichtte. Om d...

Strandroof op een wegkwijnend eiland from 2020-07-05T08:00

Dertien december 1703 joegen de uitlopers van een orkaan over de Wadden. Even buiten het dorp West Vlieland liep het dagen eerder van het anker geblazen Britse koopvaardijschip Mary and Sara op een...

Het Spoor Terug: de plantage van onze voorouders - deel 6 from 2020-07-05T08:00

Het Surinaamse zwijgenPeggy en Maartje reizen af naar Suriname om oudere leden van de familie Bouva te spreken. Wat hebben zij van hun ouders en grootouders meegekregen over de slavernij? Hoe minde...

Waarom staat 'het Oranjegevoel' in de Canon? from 2020-06-28T08:00

Het vormt het laatste van de vijftig vensters, die de Canon van Nederland vormen: ‘het Oranjegevoel’. Een venster over oranje mutsjes bij de Elfstedentocht, ‘onze’ Leeuwinnen, en een emotie die vol...

Solidaire priester from 2020-06-28T08:00

Hij was een priester zoals er wel meer waren in de jaren zeventig. Minstens zo begaan met de medemens dan met God. Het geloof was iets dat je in 'de praktijk' bracht, niet zozeer door woorden maar ...

70-jaar Korea-oorlog from 2020-06-28T08:00

Afgelopen donderdag was het precies 70 jaar geleden dat de Korea-oorlog begon. Het noorden viel het zuiden binnen. Het begin van wat al snel een internationaal conflict werd, waarbij aan de kant va...

Het Spoor Terug: de plantage van onze voorouders - deel 5 from 2020-06-28T08:00

Hoe gaan we om met wat niet staat geschreven? Is iets pas waar als het zwart op wit staat op papier? En in hoeverre kunnen we de geschiedenis herschrijven?? Peggy en Maartje stuiten bij hun onderzo...

Russische oorlogskathedraal from 2020-06-28T08:00

Op 23 juni is Ruslands nieuwste kathedraal geopend en het is een opmerkelijke: een camouflagegroene oorlogskathedraal. De trappen zijn gemaakt van omgesmolten nazi-tanks en de muren worden niet all...

Q&A over ‘De plantage van onze voorouders’ from 2020-06-21T08:00

Q&A met Maartje Duin en Peggy Bouva over 'De plantage van onze voorouders'.

Ontheiligde kermis-kerk from 2020-06-21T08:00

Ophef in de Achterhoek vorige week: na een optreden van DJ Pim Pam Pompen werd de kerk van Lievelde ontheiligd verklaard. Het kerkbestuur was zich van geen schuld bewust toen de organisatie van het...

De tolk van Srebrenica from 2020-06-21T08:00

Het is alweer bijna 25 jaar geleden dat de genocide in Srebrenica plaatsvond. Hasan Nuhanovic is een van de weinige Bosnische moslimmannen die de genocide overleefde, omdat hij als tolk voor het Ne...

Jan Pieterszoon Coen moest een beeld from 2020-06-21T08:00

Als er een vaderlands schandbeeld is dan is dat wel het standbeeld van Jan Pieterszoon Coen, de zeventiende-eeuwse gouverneur generaal van Ons Indië. Het beeld van Coen, verantwoordelijk voor de ui...

De misdaden van Jan Pieterszoon Coen from 2020-06-21T08:00

‘Stop de genocideverheerlijking’. Onder die leus wordt het protest tegen de nagedachtenis aan Jan Pieterszoon Coen deze week georganiseerd. Het beeld van ‘de slachter van Banda’ moet weg, vinden de...

Het Spoor Terug: de plantage van voorouders - deel 4 from 2020-06-21T08:00

Een gedeeld verhaalPeggy - nazaat van tot slaafgemaakten - vindt het prima dat Maartje - nazaat van slaveneigenaren - een podcast maakt over hun gedeeld verleden. Maar wel op een aantal voorwaarden...

Tessa Leuwsha over haar nieuwe boek 'Plantage Wildlust' from 2020-06-14T08:00

In het begin van de twintigste eeuw trokken jonge Nederlandse gelukszoekers à la Ik vertrek naar Suriname om directeur te worden op koffieplantages. Ze komen terecht in een samenleving die in beweg...

De column van Abdelkader Benali, de creoolse keuken from 2020-06-14T08:00

De column is deze week van Abdelkader Benali.

Marcel Proust en zijn fascinatie met het schilderij 'Gezicht op Delft' from 2020-06-14T08:00

Toen de Franse schrijver Marcel Proust in 1902 in Den Haag voor het eerst oog in oog stond met Vermeers schilderij Gezicht op Delft, raakte hij diep onder de indruk. Een levenslange fascinatie was ...

Het Spoor Terug: De plantage van onze voorouders - deel 3 from 2020-06-14T08:00

Blinde vlekNu Peggy heeft voorgesteld om samen onderzoek te doen naar de plantage van hun voorouders, heeft Maartje een kennisachterstand in te halen. Samen met haar moeder leest ze Anton de Koms ‘...

Institutioneel racisme met Zihni Özdil from 2020-06-14T08:00

Racisme bestaat in Nederland, verkondigde premier Mark Rutte vorige week. Maar van ‘institutioneel racisme’ weigert hij te spreken, het is ‘sociologisch jargon’, aldus de premier. Liever spreekt hi...

Moord op Palme opgelost from 2020-06-14T08:00

Het was deze week groot nieuws: de moord op de Zweedse sociaal democratische premier Olof Palme is opgelost. Dat wil zeggen: Stig Engström, de Skandia-man, is door het OM aangewezen als de dader. C...

Leopold II en de nieuwe beeldenstorm from 2020-06-14T08:00

Het beeld van Columbus in Boston is onthoofd; dat van slavenhandelaar Edward Colton is in Bristol in het water geworpen; dat van oorlogsheld Churchill is met graffiti beklad en de beeltenis van Leo...

Waarom is het zo moeilijk de Amerikaanse politie te hervormen? from 2020-06-07T08:00

Al decennia wordt er in Amerika hevig geprotesteerd tegen politiegeweld tegen zwarte Amerikanen. Toch blijft ingrijpende hervorming van de Amerikaanse politie uit – en wij vroegen ons af waarom. Vo...

De Hongaarse 'schande' van het Verdrag van Trianon from 2020-06-07T08:00

Afgelopen donderdag was het 100 jaar geleden dat het Verdrag van Trianon werd getekend; het onbekendere broertje van het Verdrag van Versailles. Dit verdrag, waarbij Hongarije tweederde van haar gr...

Het sprookje van Lance Armstrong from 2020-06-07T08:00

Lance Armstrong overwon kanker, won daarna zeven keer de Tour de France en werd uiteindelijk ontmaskerd als dopinggebruiker. De grootste bedrieger in de sport ooit? Of toch de beste renner aller ti...

'A riot is the language of the unheard' - Martin Luther King Jr. from 2020-06-07T08:00

Vreemd maar waar: de afgelopen week vormde een meer dan een halve eeuw oud citaat van Martin Luther King Jr. in Amerika plotseling de aanleiding voor een verwoed debat. Zijn zoon, MLK III, deelde h...

Wim Daniëls over zijn nieuwe boek 'De zomer van 1945' from 2020-06-07T08:00

Zijn Brabantse ome Theo die de naam van Montgomery consequent verkeerd uitspreekt, het werpen van de atoombom op Japan - een vredesdaad -, het gezeur over de verdwenen fiets, over de levensmiddelen...

Het Spoor Terug: De plantage van onze voorouders - deel 2 from 2020-06-07T08:00

Wat zeggen onze voorouders over wie wij zijn? Kunnen we trots zijn op hun heldendaden zonder ons te schamen voor wat ze hebben misdaan? Maartje weet heus wel dat zij niet verantwoordelijk is voor d...

Maartje Duin over haar podcastserie 'De plantage van onze voorouders' from 2020-05-31T08:00

Maartje Duin komt vertellen over de totstandkoming van haar nieuwe achtdelige podcast-serie De plantage van onze voorouders, die ze maakte in samenwerking met Peggy Bouva. Zondag is het eerste deel...

'Vogels als huisgenoten' van Len Howard from 2020-05-31T08:00

Nu we meer dan ooit aan ons huis gekluisterd zijn, vallen de bewoners van onze omgeving meer op dan ooit: de vogels. En ook op onze schermen zijn ze populair: de Vogelbescherming biedt gratis onlin...

Renée Römkens over onzichtbaar geweld tegen vrouwen from 2020-05-31T08:00

Het huiselijk geweld tegen vrouwen is sinds de coronacrisis en de lockdown over heel de wereld schrikbarend toegenomen. In Frankrijk is het aantal meldingen met 30 procent en in België met 70 proce...

Erwin Mortier over zijn nieuwe boek 'De onbevlekte' from 2020-05-31T08:00

In het mooie boerenland van Vlaanderen worstelt een familie met de vraag: hoe iemand te herdenken die niet herdacht mag worden? Dit was het thema van Erwin Mortier’s debuutroman Marcel, waarin hij ...

Het Spoor Terug: De plantage van onze voorouders - Deel 1 from 2020-05-31T08:00

In de podcast ‘De Plantage van onze voorouders’ komen twee werelden die altijd al alles met elkaar te maken hadden op een andere manier nog dichter bij elkaar. De wereld van de plantage-eigenaren e...

Lessen voor de post-corona stad from 2020-05-24T08:00

De coronapandemie heeft ons met andere ogen naar de stad doen kijken. Drukke winkelstraten en overvolle trams zijn taboe in de anderhalvemetermaatschappij, terwijl het belang van parken en pleinen ...

De bevrijding van Texel from 2020-05-24T08:00

Op 20 mei was het precies 75 jaar geleden dat Texel bevrijd werd. Als laatste plek in Nederland kwamen op 20 mei 1945 de Canadese troepen van de geallieerden het eiland ontzetten van de Duitsers. D...

Bijbelmuseum-soap from 2020-05-24T08:00

Het omstreden Amerikaanse Museum van de Bijbel zit in de problemen: de overheid heeft een gestolen kleitablet in beslag genomen. Het kleitablet laat een deel van het Gilgamesj-epos zien. De evangel...

De geschiedenis van de WHO from 2020-05-24T08:00

Het laatste heilige huisje waar Trump zijn pijlen op gericht heeft is de Wereldgezondheidsorganisatie. De president dreigt om de bijdrage van de V.S. op te schorten, waardoor de WHO opeens zijn gro...

Léon Hanssen over zijn nieuwe boek 'Handboek voor de vagebond' from 2020-05-24T08:00

De vagebond is een eenmansmens: de belichaming van het principe van social distancing. Zo schrijft cultuurhistoricus Léon Hanssen in zijn 'Handboek van de voor de vagebond', dat op 28 mei verschijn...

Hoe word je Kim Jong-Un? from 2020-05-24T08:00

Het moet een flinke kluif zijn geweest om de levensloop van Kim Jong-Un op papier te zetten. Zelfs de meest basale feiten staan over de Noord-Koreaanse dictator ter discussie: zo weten we niet eens...

Thomas Paine en wij from 2020-05-17T08:00

Hij mag gerust de vader van onze sociale liberale democratie worden genoemd. Al eind achttiende eeuw schreef Thomas Paine dat vrijheid en sociale zekerheid bij elkaar horen. Dat deed hij in zijn kl...

Het Spoor Terug: Een suikeroom in Ethiopië - deel 1 from 2020-05-17T08:00

Deel 1 van een tweeluik over de geschiedenis van een Nederlandse suikerplantage in Ethiopië.Nadat de Indonesische onafhankelijkheid eind 1949 een feit was, ging een aantal Nederlandse bedrijven die...

De Geur van Hooi, boek Tialda Hoogeveen from 2020-05-17T08:00

In de dagboeken van de Friese boer Siebe Peenstra vond Tialda Hoogeveen een eeuw boerengeschiedenis. De melkveehouder had gedurende zijn leven (1923-2019) nauwkeurig bijgehouden hoe zijn bedrijf en...

Jaap Scholten over zijn nieuwe boek 'Suikerbastaard' from 2020-05-17T08:00

Tientallen Twentse arbeidersjongens reisden in de jaren ’50 en ’60 af naar Ethiopië, waar ze op verzoek van Keizer Haile Selassie suikerfabrieken opzetten. De meesten van hen leefden er drie jaar l...

De CIA en The Scorpions: Wind of change from 2020-05-17T08:00

Is het denkbaar dat het nummer Wind of Change, van de Duitse metal-band the Scorpions, waarvan de populariteit vlak voor de ineenstorting van de Sovjet Unie aan de andere kant van het ijzeren gordi...

Nederland vakantieland from 2020-05-17T08:00

Kunnen we deze zomer op vakantie? En zo ja, hoe dan? Dat is de vraag die afgelopen week de gemoederen flink bezig hield. Frankrijk wil waarschijnlijk geen toeristen, Spanje en Portugal misschien we...

75 jaar 'poldermodel' from 2020-05-17T08:00

Op 17 mei is het precies 75 jaar geleden dat de Stichting van de Arbeid werd opgericht. Een overlegclub van werkgevers en vakbonden, al tijdens de oorlog bedacht en dus binnen twee weken na de bevr...

Het Spoor Terug: Operatie Onthechting - deel 2 from 2020-05-10T08:00

In 2012 erft de Amsterdamse fotograaf Marianne Ingleby het archief van haar Amerikaanse opa Bruce Elkus. Als fotograaf in dienst van het Amerikaanse leger legde hij in 1945 het staartje van de Twee...

Conny Braam over haar nieuwe boek 'Wij zijn de wrekers over dit alles' from 2020-05-10T08:00

Ook Zuid-Afrikanen vochten in de Tweede Wereldoorlog voor de vrijheid van Europa en werden krijgsgevangen gemaakt. En ondanks de beloften van Churchill dat meevechten stemrecht zou opleveren, betek...

De geschiedenis van het basisinkomen from 2020-05-10T08:00

Gaat de coronacrisis onze samenleving drastisch veranderen? Dat is de vraag die overal naar voren komt. Een toverwoord dat daarbij vaak valt is het basisinkomen. Een inkomen voor alle Nederlanders ...

Bart Funnekotter over '8 dagen in mei' van Volker Ullrich from 2020-05-10T08:00

29 april kwam het boek ‘Acht dagen in mei’ uit, geschreven door de Duitse journalist en Hitler-biograaf Volker Ullrich, over de laatste dagen van de Tweede Wereldoorlog. De eerste acht dagen van me...

Openluchtscholen from 2020-05-10T08:00

Maandag 11 mei gaan de scholen weer open. Het zal ongetwijfeld veel gezag vergen om de kinderen de anderhalve meter-regel in acht te laten nemen. Een dikke negentig jaar geleden zou dat op een aant...

De term 'wegkijken' from 2020-05-10T08:00

'Niet wegkijken. Niet goedpraten. Niet uitwissen'. Het waren opvallende woorden van Willem Alexander die ook nog opperde dat zijn grootmoeder, 'toch standvastig en fel in haar verzet' meer van zich...

75 jaar NIOD: Oorlogsdagboeken from 2020-05-03T08:00

Het was een van de eerste dingen die Nederland deed, na de bevrijding: het oprichten van een Instituut voor de Oorlog. Het ging het NIOD heten, het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie. He...

In memoriam: Alexander Münninghoff from 2020-05-03T08:00

Op 28 april 2020 is journalist, schrijver, Ruslandkenner en schaakliefhebber Alexander Münninghoff overleden. Hij was in de 28-jarige geschiedenis van OVT regelmatig te gast als deskundige. Ook was...

Het Spoor Terug: Operatie Onthechting, deel 1 from 2020-05-03T08:00

In 2012 erft de Amsterdamse fotograaf Marianne Ingleby het archief van haar Amerikaanse opa Bruce Elkus. Als fotograaf in dienst van het Amerikaanse leger legde hij in 1945 het staartje van de Twee...

Requiem van Theresienstadt from 2020-05-03T08:00

“Wij zullen voor de nazi’s zingen, wat we hun niet kunnen zeggen”– dat vertelde de dirigent Rafael Schächter zijn koor van medegevangenen in het concentratiekamp Theresienstadt. Samen met hen voerd...

De weer actuele klassieker: 'Plagues & Peoples' from 2020-05-03T08:00

“Voor de meeste lezers van dit boek zal de wereldgeschiedenis nooit meer hetzelfde zijn,” zo schreef de New York Review of Books over het boek Plagues and Peoples van historicus William H. McNeill....

Het blauwe hart van Nederland from 2020-04-26T08:00

Het was het enige bedrijf dat Rutte in zijn toespraak vanuit het torentje noemde. Een nationaal icoon en ‘van ons allemaal’: de KLM. Hoe kan het dat dit bedrijf nog zo populair is in een tijd dat h...

Corona eindtijd from 2020-04-26T08:00

Een wake-up call. Dat is het coronavirus in de ogen van talloze Amerikaanse fundamentalistische christenen. En als het even kan slepen ze de vier ruiters uit de Apocalyps, de openbaringen van Johan...

Thuiswerken als toekomstvisioen from 2020-04-26T08:00

In de toekomst gaat iedereen thuiswerken, zo wordt al ruim 50 jaar lang voorspeld. Al decennia voor de komst van de pc of het internet hadden futurologen bedacht dat het zogeheten ‘telewerken’ dé o...

Wim Berkelaar bespreekt historische boeken from 2020-04-26T08:00

Elke maand worden de nieuwste historische boeken besproken door afwisselend Wim Berkelaar en Bart Funnekotter. Deze week is Berkelaar aan de beurt. Hij las voor ons: Heike Gortemaker, Hitlers hofho...

Vrouwelijk leiderschap in crisistijd from 2020-04-26T08:00

'Landen met vrouwelijke leiders hebben een betere respons op de corona-crisis.' Dat komt door beter empathisch vermogen en een loving embrace. Dit stelde een artikel in het zakenblad Forbes, dat in...

Nieuw oud beademingsapparaat from 2020-04-19T08:00

Hoewel de tentoonstelling Besmet! in het Rijksmuseum Boerhaave niet door kan gaan vanwege corona, bleek een item in het bezit van dit museum zich nu wel nuttig te kunnen maken: een beademingsappara...

Het Spoor Terug: Het grote kinderspel from 2020-04-19T08:00

Op 25 april 2020 verschijnt Het grote kinderspel, een boek over de onderduik van joodse kinderen, waaronder Ed van Thijn en Max Arian. Auteur Bert Jan Flim schreef al eerder het indringende boek On...

50 jaar Earth Day from 2020-04-19T08:00

Woensdag 22 april is het weer Earth Day, een dag waarop jaarlijks in een heleboel landen over de hele wereld wordt stilgestaan bij ons milieu. Dit jaar viert de dag zijn 50-jarig jubileum. Want in ...

Bekommernispoëzie from 2020-04-19T08:00

'Wie zijt ge, die heel de aard met siddering vervult? Des afgronds uitgebraakt, om land op land te ontvolken.' Zo schreef J.J. Gouverneurs in zijn gedicht 'De cholera' in 1832. De cholera bracht ee...

Oorlogseconomie from 2020-04-19T08:00

In de vorige aflevering spraken we over het gevaar van de oorlogsretoriek die over de coronacrisis gebezigd wordt. Die taal kan tot vreemdelingenhaat leiden – zie de discriminatie van Aziaten – maa...

'The Bern' geeft zich gewonnen from 2020-04-12T08:00

Hij droomde ervan om als eerste socialist het Witte Huis te betreden, maar afgelopen week trok Bernie Sanders zich toch terug als presidentskandidaat voor de Democratische Partij. Waarom deed hij d...

Social distancing 19e eeuw from 2020-04-12T08:00

We hebben veel aandacht voor ontdekkingen uit het verleden die ons door de coronacrisis heen helpen. Denk bijvoorbeeld aan het belang van goede hygiëne en kennis over virussen.Maar is het wel goed ...

Shock Doctrine from 2020-04-12T08:00

De geschiedenis van de afgelopen decennia hangt aaneen van een serie ‘shocks’, zo schreef Naomi Klein in haar beroemde boek De shockdoctrine. De opkomst van rampenkapitalisme uit 2007. Na elke shoc...

Biografie Hendrik Muller from 2020-04-12T08:00

Hij was zakenman, diplomaat, wetenschapper, schrijver en bovenal reiziger. In een tijd dat er nog geen vliegtuigen waren, bezocht hij tientallen landen op alle continenten behalve Australië. Hij ma...

Marshallplan from 2020-04-12T08:00

Hoe moet het verder na de coronacrisis? En vooral: hoe moet het verder met het zwaar getroffen Zuid-Europa? Daarover bakkeleien Europese regeringsleiders al weken. En bij al dat gepraat valt één, o...

De geschiedenis van zoönosen from 2020-04-12T08:00

In tegenstelling tot wat enkele complotdenkers beweren, ontstond het coronavirus níet in een Chinees laboratorium en wordt het ook niet verspreid via het 5G-netwerk. Nee, het komt 'gewoon' van het ...

'Ziekte als metafoor' van Susan Sontag from 2020-04-12T08:00

Men spreekt over de strijd tegen de coronapandemie als een oorlog, vergelijkt het virus met een rechter die een oordeel velt over onze gezondheid en levensstijl, of noemt de mensheid een virus waar...

Ilja Leonard Pfeijffer over Europa from 2020-04-05T08:00

"U kunt zich als Nederlander voorlopig maar beter een tijdje niet vertonen in Zuid-Europa. U wordt gehaat."Zo waarschuwt Ilja Leonard Pfeijffer deze week Nederlanders met vakantieplannen in die ric...

Van We are the World naar Zon from 2020-04-05T08:00

Begin april werd het lied 'Zon' waaraan meer dan 100 bekende Nederlanders aan meewerkten uitgebracht. Een initiatief bedoeld om een 'positief gebaar te maken naar iedereen in Nederland' schoot bij ...

Het Spoor Terug: Apostelkind from 2020-04-05T08:00

Wat als je opgroeit in een parallelle wereld: een gesloten geloofsgroep met een eigen taalgebruik, aparte rituelen en een absolute leider? In het Spoor Terug probeert schrijfster Renske Doorensplee...

De speech van de premier from 2020-04-05T08:00

Eind maart sprak premier Rutte ons voor de derde maal toe ten tijde van de coronacrisis. ‘Het virus raakt ons allemaal. Alleen samen kunnen wij het aan’, besloot hij zijn speech.Maar ons gerust ste...

Pasen zonder passie from 2020-04-05T08:00

In ontkerkelijkt Nederland is het sterk ontraden van kerkdiensten bezoeken vanwege de coronacrisis niet hard aangekomen. Maar miljoenen Nederlanders beleven normaal gesproken wél een passievol Pase...

De greep van Big Pharma from 2020-04-05T08:00

Corona toont onze afhankelijkheid van de farmaceutische industrie pijnlijk aan. Vooral toen bleek dat farmaceut Roche het recept voor een corona-test niet wilde delen met de wereld. Het leidde tot ...

De economische corona-crisis from 2020-03-29T08:00

Twaalf jaar na de grote crisis uit 2008 lijkt een nieuwe economische crisis door de coronapandemie bijna onafwendbaar. Natuurlijk is een crisis veroorzaakt door een pandemie uitzonderlijk, om niet ...

Cuba geneest de wereld van corona from 2020-03-29T08:00

Afgelopen weekend arriveerden Cubaanse artsen in Italië om het land te helpen in de bestrijding van corona. En niet alleen Italië, ook Suriname, Guyana, Jamaica en meer landen kunnen rekenen op med...

De uitvinder van het handen wassen: Semmelweis from 2020-03-29T08:00

In 1844 raakte dokter Ignác Semmelweis steeds meer gefascineerd door de hoge sterftecijfers op de kraamafdeling van zijn ziekenhuis in Wenen. Koortsachtig ging hij aan de slag om te ontdekken hoe d...

Het Spoor Terug: de laatste pokkenepidemie from 2020-03-29T08:00

In 1928 werd de verplichte inenting tegen pokken afgeschaft, wat ervoor zorgde dat een jaar later in Den Haag en Rotterdam een epidemie uitbrak met meer dan 400 besmettingen en 23 doden. Daarna lij...

De filosoof Epictetus from 2020-03-29T08:00

'Niet de dingen zelf maken de mensen van streek, maar hun denkbeelden erover doen dat.' Zo schreef de wijsgeer Epictetus alweer bijna 2000 jaar geleden. Zijn stoïcijnse filosofie was eenvoudig te b...

Historische boeken met Bart Funnekotter from 2020-03-29T08:00

In onze boekenrubriek bespreekt Bart Funnekotter de volgende boeken:Heerschappij. Hoe het christendom het Westen vormde van Tom HollandWie vermoordde de neanderthaler? van Silvana Condemie en Franc...

De Pest from 2020-03-22T09:00

Deze week een speciale uitzending van OVT over de pest. Een ziekte ook wel bekend als de Zwarte Dood die dood en verderf zaaide over de hele wereld. Zo is het gelukkig (nog) niet met het coronaviru...

Pest-kroniek van Daniel Defoe from 2020-03-22T09:00

Shakespeare schreef zijn mooiste sonnetten toen de pest Engeland trof en Daniel Defoe schreef in 1722 op basis van Shakespeare's tijd een kroniek van de pest Plague Year om zijn tijdsgenoten te waa...

De column van Nelleke Noordervliet, de A-griep from 2020-03-22T09:00

De column is deze week van Nelleke Noordervliet

Meltdown relatie China-VS from 2020-03-22T09:00

China besloot deze week om de perskaarten in te trekken van een groot aantal Amerikaanse Chinacorrespondenten. Nadat de communistische partij in 1949 aan de macht kwam, waren buitenlandcorresponden...

Het Spoor Terug: Bulletje verboden from 2020-03-22T09:00

Als studenten in 1969 het Maagdenhuis bezetten, rommelt het ook al onder scholieren. Zo wordt er dat jaar een scholierenvakbond opgericht. En als in Utrecht de alternatieve schoolkrant Bulletje wor...

Il Decamerone van Bocaccio from 2020-03-22T09:00

‘Mensen schuwden elkaar (...) familieleden bewaarden afstand, broeders lieten elkaar in de steek en vaak werd een man door zijn vrouw verlaten, ja, erger nog, er waren vaders en moeders die hun eig...

Corona-rampscenario aan de randen van Europa from 2020-03-15T09:00

Artsen zonder Grenzen luidde dit weekend de noodklok: het virus heeft inmiddels ook het eiland Lesbos bereikt. De Griekse inwoonster die het virus heeft opgelopen zit inmiddels in quarantaine - maa...

Willie van Peer over het uiterlijk van Jezus from 2020-03-15T09:00

Hij zou eruit hebben gezien als de gemiddelde man in Palestina 2000 jaar geleden. Ongeveer 1,55 meter lang, 50 kilo zwaar, een beetje grof in het gezicht en lomp in de ledematen. Toen Jezus zo voor...

Het Isisgeheim from 2020-03-15T09:00

Wanneer het Leidse Rijksmuseum van Oudheden zich opmaakt voor een grootse tentoonstelling over Egypte, doet conservator Arianna een wel heel bijzondere ontdekking in een gouden beeldje van de godin...

Het Spoor Terug: Hendrik Werkman from 2020-03-15T09:00

Drie dagen voordat de geallieerden het noorden zouden bevrijden werd Hendrik Werkman door de SD gefusilleerd in de bossen van Bakkeveen. De kunstenaar en verzetsman die geloofde dat zijn beste werk...

Excuses aan Indonesië door Koning Willem Alexander from 2020-03-15T09:00

De koning heeft bij het staatsbezoek aan Indonesië zijn excuses aangeboden voor de oorlogsmisdaden van Nederland tijdens de Indonesische dekolonisatieoorlog. Sindsdien discussieert het land over de...

Taiwan en het coronavirus from 2020-03-15T09:00

In 2003 werd Taiwan, een eiland op 130 km afstand van de Chinese kust, hard getroffen door de sarsepidemie. En alles leek erop te wijzen dat Taiwan ook ernstig te lijden zou krijgen onder de corona...

Vluchtelingen aan Turkse en Griekse Grens from 2020-03-08T09:00

Hartverscheurende beelden verschenen deze week, van zowel de Turkse als de Griekse grens verschenen beelden met opeengepakte wanhopige vluchtelingen. Europa lijkt het vluchtelingenprobleem hardnekk...

Black Light Filmfestival from 2020-03-08T09:00

Van Wan Pipel tot Alleen maar nette mensen, van Boyz in the Hood tot Black Panther: films met en voor zwarte mensen zijn er in vele vormen. Wat voor ontwikkeling heeft zwartheid op het witte doek d...

Imelda Marcos documentaire Kingmaker from 2020-03-08T09:00

“Die vrouw die meer dan drieduizend paar schoenen had”, dat zullen oudere luisteraars ongetwijfeld denken bij het horen van de naam: Imelda Marcos, echtgenote van de Filipijnse oud-dictator Ferdina...

Hamlet in Nieuw-West from 2020-03-08T09:00

To have or to have not. Zo is de beroemde zin To be or not to be in de nieuwe bewerking van Hamlet omgevormd. Het tijdloze stuk speelt zich ditmaal af in Amsterdam Nieuw-West anno 2020, waar het gr...

Piet de Rooij: Alles, en wel nu! from 2020-03-08T09:00

Het was de tijd van bevrijding en ontvoogding, van het onvermijdelijke rijtje The Beatles, The Stones en Dylan. De generatie die het meemaakte sprak erover alsof ze haar eigen ‘gouden eeuw’ beleefd...

Het Laatste Woord: Camus, 'De mens in opstand' from 2020-03-08T09:00

De boekenweek die deze week weer losbarst, staat ditmaal in het teken van dwarsdenkers. Een van de belangrijkste en invloedrijkste eigenzinnige denkers van de vorige eeuw was Albert Camus. ‘Ik ben ...

Wij zijn Angela from 2020-03-08T09:00

Wij zijn Angela. Zo heet het boek waarin Angela Merkel wordt geportretteerd door elf vrouwelijke auteurs van jong en oud. Voor de een is Angela een rolmodel, voor de ander een zeer opmerkelijk poli...

De nieuwe Piketty from 2020-03-01T09:00

Waarom is de ongelijkheid in de wereld zo hardnekkig en waarom denken we sinds Thatcher en kompanen dat het niet anders kan? Waarom denken we dat ongelijkheid de onzichtbare hand is achter onze mod...

Beethoven: Lost in Silence from 2020-03-01T09:00

In dit Beethovenjaar komen alle aspecten van Ludwig van Beethoven aan bod. Daar horen ook zijn laatste jaren bij, waarin hij steeds dover werd. Beethovens Grote Fuga, die hij componeerde toen hij b...

Het Spoor Terug: Ouders van toen en nu, deel 2: De nieuwe baby from 2020-03-01T09:00

'Ik heb twee dochters, ben vier keer zwanger geweest, heb er diverse programma’s over gemaakt, dus ik dacht: over kinderen krijgen weet ik toch wel iets!', aldus radiomaker en kersverse oma Michal ...

Is de schedel van Plinius de Oudere gevonden? from 2020-03-01T09:00

Een team van Italiaanse wetenschappers bracht afgelopen maand vol trots het nieuws naar buiten: de schedel van Plinius de Oudere was gevonden. De schedel van de man die het encyclopedische werk Nat...

Marion Bloem over haar nieuwe boek 'Indo' from 2020-03-01T09:00

'"Kijk, kijk, een Indo," zeiden mijn ouders en andere familieleden verheugd als ze op tv in een muzikant, presentator, of sportfiguren een Indo-Europeaan meenden te herkennen.' Zo schrijft Marion B...

Multatuli-jaar 2020 from 2020-03-01T09:00

Op 2 maart is het 200 jaar geleden dat Multatuli werd geboren. Hij kreeg onlangs een gedenksteen in de Nieuwe Kerk, en 2020 is tot zijn jaar uitgeroepen. Maar ondertussen staat zijn huis in de Kors...

De column van Nelleke Noordervliet, Slavernijvrij ? from 2020-02-23T09:00

De column is deze week van Nelleke Noordervliet

Wij slaven van Suriname from 2020-02-23T09:00

‘Het heeft heel lang geduurd voor ik mijzelf geheel van de obsessie bevrijd had, dat een neger altijd en onvoorwaardelijk de mindere moest zijn van iedere blanke. Geen volk kan tot volle wasdom kom...

Excuses slavernijverleden Amsterdam from 2020-02-23T09:00

Vorige week debatteerde de Amsterdamse gemeenteraad over een onderzoek naar de medeplichtigheid van het zeventiende-eeuwse stadsbestuur aan de slavernij. Die is er. En daarvoor moeten excuses gemaa...

Klimaatscepsis en het Nederlandse bedrijfsleven from 2020-02-23T09:00

Gisteren was het voorpaginanieuws in de Volkskrant: Frits Böttcher, een van de meest prominente klimaatsceptici in Nederland blijkt jarenlang gefinancierd te zijn door Shell en andere multinational...

Recepten uit de vastentijd from 2020-02-23T09:00

Deze woensdag begint het vasten weer: de ooit roomse traditie om na de carnaval beperkt en sober te eten. Geen vlees, geen melk, geen kaas, geen boter, geen eieren, maar schraalhans keukenmeester. ...

Wouter Klem over terreurbestrijding toen en nu from 2020-02-16T09:00

De wereld wordt regelmatig geschokt door terreuraanslagen, maar ruim honderd jaar geleden waren bom- en moordaanslagen op hoogwaardigheidsbekleders aan de orde van de dag. Dit kwam toen van links-a...

Rodaan Al Galidi over zijn boek 'Holland' from 2020-02-16T09:00

Het is een verbazingwekkende en openbarende reis door het diepe hart van Nederland, aldus Rodaan Al Galidi over zijn nieuwste boek Holland. De hoofdfiguur komt na negen jaar in een azc zomaar tusse...

Het Spoor Terug: Ischa Solo from 2020-02-16T09:00

De deze week 25-jaar geleden overleden Ischa Meijer was journalist, maar wilde entertainer zijn. Hij profileerde zich dan ook als acteur onder de naam Izzy M. Tom Rooduijn gingen de gangen na van d...

Historisch onderzoek naar slavernijverleden Amsterdam from 2020-02-16T09:00

In Amsterdam ging afgelopen week een onderzoek van start naar de rol van de stad in de internationale slavenhandel, in opdracht van de gemeenteraad. Op basis van het onderzoek zal de raad beslissen...

'Liefdesmagie' in de Middeleeuwen from 2020-02-16T09:00

Het is de nachtmerrie van elke jonge vrouw op een feest of in de kroeg: dat er drugs in haar drankje wordt gedaan. Maar het toedienen van lustopwekkende middelen, liefdesdrankjes en magische brouws...

Het verhaal achter Roger Stone from 2020-02-16T09:00

Rond Trump is er altijd gedonder, en deze week betreft het Roger Stone, zijn voormalig communicatieadviseur. Stone zou zich schuldig hebben gemaakt aan belemmering van de rechtsgang. Trump twitterd...

Kabinetscrisis in Thüringen, Duitsland over de AfD from 2020-02-09T09:00

Het is de nachtmerrie van Duitsland: dat extreemrechts er de lakens uitdeelt. Precies dat gebeurde deze week in de deelstaat Thüringen. Daar kwam de nieuwe minister-president aan de macht dankzij d...

De column van John Jansen van Galen, de plaskrul from 2020-02-09T09:00

De column is deze week van John Jansen van Galen

Humaan slachten, de geschiedenis van de slacht from 2020-02-09T09:00

Deze week kwamen er weer akelige beelden vrij van de praktijken in slachthuizen. Deze keer bleek dat dierenartsen, die juist ter plekke zijn om een goede behandeling te garanderen, ook meededen met...

De beste begraafplaats van Nederland, wie wint! from 2020-02-09T09:00

Dit weekend wordt De Gouden Terebinth uitgereikt, een tweejaarlijkse prijs ter stimulering van het behoud van funerair erfgoed. De drie genomineerden zijn: Stichting Oude Kerkhof Roermond, Stichtin...

Weense Opernball geopend door vrouwenkoppel from 2020-02-09T09:00

Het is absoluut een primeur: 20 februari openen twee Duitse studentes het prestigieuze Opernball in Wenen. Zelf zeggen ze in het Duitse weekblad Der Spiegel dat het ‘geen genderstatement’ is, maar ...

Hongaarse kindertreinen na WO I from 2020-02-09T09:00

De Eerste Wereldoorlog en de daarop volgende revoluties hadden Hongarije uitgeput. Tussen 1920 en 1930 werden daarom ruim 60.000 kinderen voor enkele maanden naar het buitenland gebracht om bij te ...

Het Spoor Terug, Dolle Mina's, deel 2 from 2020-02-09T09:00

Afgelopen 24 januari was het 50 jaar geleden dat de Dolle Mina’s de voorpagina’s haalden van alle kranten. In binnen én buitenland was ruim aandacht voor de ludieke acties waarmee ze gelijke rechte...

Little Women, het Amerikaanse legendarische kinderboek is verfilmd from 2020-02-09T09:00

Het is al de zoveelste verfilming van een in Amerika legendarisch kinderboek: Little Women van Louisa May Alcott. Toch wist regisseur Greta Gerwig een moderne en actuele film te maken over de belev...

Sanne Frequin over de transformatie van het Lam Gods from 2020-02-02T09:00

Het Lam Gods is terug van weggeweest! Na een lange restauratie is het alsof de ogen van Jezus zelf schijnen door die van het Lam, afgebeeld in het beroemde altaarstuk ‘De aanbidding van het Lam God...

Mitsubishi's oorlogsverleden from 2020-02-02T09:00

Als we denken aan slavenarbeid voor Japan door krijgsgevangenen, denken we vanzelf aan de beruchte Birmaspoorweg. Dat Japan ook elders krijgsgevangen tot slavernij dwong, is minder bekend. Dat over...

Het Spoor Terug: Zeven Dolle Mina's, deel 1 from 2020-02-02T09:00

Afgelopen 24 januari was het 50 jaar geleden dat de Dolle Mina’s de voorpagina’s haalden van alle kranten. In binnen én buitenland was ruim aandacht voor de ludieke acties waarmee ze gelijke rechte...

Ger Beukenkamp over zijn theatervoorstelling 'Pim Spreekt' from 2020-02-02T09:00

Hij werd zowel ‘een wild geworden kleinburger’ genoemd als ‘de redder des vaderlands’. Zelf hield Pim Fortuyn het op het laatste, want hij zou ‘minister president van dit land’ worden.Scenario- en ...

Luc Rasson over zijn boek 'Het lijk van de dictator' from 2020-02-02T09:00

Wat te doen met de dictator als hij dood is? Het antwoord op die vraag luidt vaak: conserveren opdat hij min of meer uit zijn graf door kan regeren. Zo blijkt uit het boek Het lijk van de dictator ...

De column van Sana Valiulina from 2020-02-02T09:00

De column is deze week van Sana Valiulina.

Het Spoor Terug: Mijn naam is Selma, deel 3 from 2020-01-26T09:00

Selma van de Perre werd in 1922 in Amsterdam geboren uit volledig geassimileerde joodse ouders Barend Velleman en Fem Spier. Nu, op haar 97e, kijkt ze in haar autobiografie terug op haar leven.Haar...

Arnon Grunberg over zijn boek 'Bij ons in Auschwitz' from 2020-01-26T09:00

27 januari 1945 werd Auschwitz bevrijd. Minstens 1,1 miljoen mensen, voornamelijk Joden, werden in het concentratie- en vernietigingskamp vermoord. Auschwitz groeide de afgelopen decennia uit tot h...

De oudste toko van Amsterdam from 2020-01-26T09:00

Karina Meeuwse vertelt in Lang leven het fascinerende familieverhaal achter de grootste Chinese winkel van West-Europa, Toko Dun Yong, en vertelt daarbij ook de roerige geschiedenis van Chinese imm...

Seks in de middeleeuwen met Herman Pleij from 2020-01-26T09:00

Als wij denken aan de seksuele bevrijding, denken we aan de jaren zestig. Dat 500 jaar eerder, in Vlaamse steden als Brugge, Gent en Antwerpen een ware seksuele revolutie plaats vond, blijkt uit he...

De podcast 'Verstilde verhalen' from 2020-01-26T09:00

Deze week startte een nieuwe podcastserie over onbekende oorlogsmonumenten: de steen, glasplaat of gedenktegel waar we langslopen zonder er aandacht aan te schenken. In Verstilde verhalen wordt de ...

50 jaar tattoocultuur met Henri Beunders en Henk Schiffmacher from 2020-01-26T09:00

Met verbazing keek historicus Henri Beunders naar de razendsnelle opkomst van de tattoo. Toen hij het ook in zijn eigen omgeving steeds meer zag verschijnen besloot hij op zoek te gaan naar de verh...

Maarten van der Graaff over de commune Nederland from 2020-01-19T09:00

Wat is Nederland? Zo vraagt dichter en schrijver Maarten van der Graaff zich af in zijn nieuwe dichtbundel Nederland in Stukken. Hij vond een voorlopig antwoord in een doos oude pamfletten, studies...

Brieven van Ellen Deckwitz en Reggie Baay from 2020-01-19T09:00

Schrijvers Ellen Deckwitz en Reggie Baay schreven op verzoek van Winternachten brieven en lezen er uit voor.

Constantijn Huygens-prijs voor Stefan Hertmans from 2020-01-19T09:00

De Vlaamse schrijver Stefan Hertmans brak voor het grote publiek door met zijn roman Oorlog en terpentijn. Het verhaal over zijn grootvader, een gedecoreerde oorlogsheld uit de Eerste Wereldoorlog,...

Historische mensenrechtenadvocate Liesbeth Zegveld from 2020-01-19T09:00

Ze is de advocaat van slachtoffers van de geschiedenis: Liesbeth Zegveld. Ze kwam op voor de geschonden rechten van de negen weduwen van het bloedbad van Rawagede en voor Bosnische families uit Sre...

Twee bijzondere vrouwen in voormalig Nederlands-Indië from 2020-01-19T09:00

De ene vrouw werkte zich in het zeventiende-eeuwse Indië op tot rijke dame; de andere negentiende-eeuwse vrouw weet het als huishoudster te brengen tot de minnares van een officier. De ene is Neder...

'Oeroeg' met Ellen Deckwitz en Clarice Gargard from 2020-01-19T09:00

In 1948, middenin de zogeheten politionele acties, verscheen Oeroeg. De novelle van Hella Haasse was het Boekenweekgeschenk van dat jaar. Het boekje moest wellicht laten zien dat Nederland op haar ...

Vluchthaven Taiwan from 2020-01-12T09:00

Honderden betogers uit Hongkong zijn deze week gevlucht naar Taiwan. Ze kregen een warm welkom, maar belandden met de Taiwanese verkiezingen voor de deur in een politiek wespennest. Wordt Taiwan de...

Menno Kalmann over zijn boek 'Michael' from 2020-01-12T09:00

Het gebeurde echt, sommige ten dode opgeschreven opgepakte joden werden geruild tegen gevangen Duitsers. Zoiets overkwam Michael. Dit kleine jongetje kwam niet in Auschwitz, maar in Haifa terecht.Z...

Jelte Wicherts en Angelie Sens over het boek ‘Superieur’ from 2020-01-12T09:00

‘Als we de betekenis van ras willen begrijpen, moeten we begrijpen hoe macht werkt.’ Aldus de Britse wetenschapsjournalist Angela Saini, die het boek Superieur schreef over de lange geschiedenis én...

Straattaal uit de negentiende eeuw from 2020-01-12T09:00

Er was een tijd, tegen het einde van de negentiende eeuw, dat een Amsterdammer uit de Kalverstraat een heel ander dialect sprak dan zijn stadsgenoot uit Kattenburg. Er werden in Amsterdam namelijk ...

De klassieke oosterse despoot from 2020-01-12T09:00

Qassem Soleimani is de verpersoonlijking van het absolute kwaad: In elk geval voldoet hij aan het westerse angstbeeld van de oosterse despoot. Maar dat beeld van de wrede tiran en vijand van de vri...

Het Spoor Terug: Mijn naam is Selma, deel 2 from 2020-01-12T09:00

Selma van de Perre werd in 1922 in Amsterdam geboren uit volledig geassimileerde joodse ouders Barend Velleman en Fem Spier. Nu, op haar 97e, kijkt ze in haar autobiografie terug op haar leven.Haar...

Toekomstroman over 2020 (uit 1923) from 2020-01-05T09:00

Het boek opent met een wereldcongres ‘der gekleurde en blanke rassen’. De wereld, zo blijkt, is zelfs in het jaar 2020 nog niet helemaal klaar voor volledige gelijkheid tussen alles en iedereen, on...

Het Spoor Terug, Mijn naam is Selma, deel 1 from 2020-01-05T09:00

Selma van de Perre werd in 1922 in Amsterdam geboren uit volledig geassimileerde joodse ouders Barend Velleman en Fem Spier. Nu, op haar 97e, kijkt ze in haar autobiografie terug op haar leven.Haar...

Een kruistocht lopen! from 2020-01-05T09:00

Je moet er maar op komen: de eerste kruistocht uit 1095 nalopen in omgekeerde richting. Dat is wat publicist Ralf Bodelier dit jaar gaat doen. Hij begint bij het heilig graf in Jeruzalem om te eind...

De drooglegging in Amerika from 2020-01-05T09:00

De misdaad en illegale handel voeren er wel bij. En helpen tegen verslavingsverschijnselen deed het ook niet. Toch zwoeren de Amerikaanse morele scherpslijpers en de overheid bij de zogeheten droog...

De Doden van 2019, verder zonder Deelder en Doris Day from 2019-12-29T09:00

Verder zonder Deelder en Doris DayIeder jaar ontvallen ons weer bekende en minder bekende vooraanstaande figuren. Zowel uit Nederland als uit heel de wereld. Ook dit jaar stierven weer belangrijke ...

Het Spoor Terug: Vuurwerk, een uitgevonden traditie from 2019-12-29T09:00

Ieder jaar weer vallen er doden en zwaargewonden door het overmatig en ondoordacht afsteken van vuurwerk. Komt er een verbod op consumentenvuurwerk? En komt daarmee een eind aan een lange Nederland...

Leonard en Marianne, Cohen en zijn muze from 2019-12-29T09:00

Je hebt de verpletterende relatie van John en Yoko en je hebt de liefdevolle destructieve relatie van Kurt Cobain en Courtny Love. Maar alles het om de romantiek gaat, haalt niemand het bij Leonard...

15 jaar na de tsunami from 2019-12-22T09:00

Vijftien jaar geleden, op tweede kerstdag, vond de tsunamiramp in Indonesië plaats. De Indonesische provincie Atjeh werd het zwaarst getroffen: meer dan 170 duizend mensen kwamen daar om het leven....

'Boomer' woord van het jaar from 2019-12-22T09:00

Het was een generatie-generalisatie van de eerste orde. De woordjes ‘OK boomer’ waarmee de 25-jarige Australische parlementariër Chloe Swarbrick een medeparlementariër afstrafte die haar onderbrak....

Pausdrama 'The Two Popes' from 2019-12-22T09:00

Het was een ongekend drama en een ongekend fenomeen: de machtswisseling tussen twee pausen. Normaal gesproken gaat een paus dood en komt er een levende opvolger voor in de plaats. Maar in 2012 ging...

Het Spoor Terug: De Poolse Bevrijders from 2019-12-22T09:00

25 jaar geleden werd de Poolse generaal Maczek tussen zijn oude strijdmakkers begraven. Dat gebeurde op 23 december 1994 op de Poolse erebegraafplaats in Breda. De stad die 50 jaar eerder, eind okt...

'In Europa, de geschiedenis op heterdaad betrapt' op tv from 2019-12-22T09:00

Er is naast het nieuwe boek van Geert Mak ook een nieuwe televisieserie genaamd In Europa. De geschiedenis op heterdaad betrapt. Onder leiding van Roel van Broekhoven en Stefanie de Brouwer reisde ...

De Afghanistan Papers from 2019-12-15T09:00

De Amerikaanse regering heeft onder drie opeenvolgende presidenten de bevolking misleid over de oorlog in Afghanistan. Dat blijkt uit duizenden pagina’s aan vertrouwelijke documenten die The Washin...

Voorstelling 'Ons Wereldrijk' from 2019-12-15T09:00

‘Er wordt daar iets groots verricht’. Zo werd eeuwenlang gezegd over onze aanwezigheid in Indonesië. Tegenwoordig kijken we er met andere ogen naar. Want wat deden onze voorouders daar precies? En ...

De mug en de mensheid from 2019-12-15T09:00

De mug. Nu een lastige zomerplaag, speelde ooit een hoofdrol in de menselijke geschiedenis. Van alle mensen die ooit op aarde hebben geleefd is bijna de helft omgekomen door een mug, grootse legers...

Roemruchte Hohenzollern-familie eist kostbaarheden from 2019-12-15T09:00

De Hohenzollern-familie eist een indrukwekkende lijst met kostbaarheden van de Duitse overheid. Naast kunstwerken, kroonjuwelen en archiefstukken aast de familie op een paleis in Potsdam. Dat alles...

Het Spoor Terug: De jongens van Soekaboemi, deel 2 from 2019-12-15T09:00

Drie oude mannen, alledrie dik in de negentig. Alledrie met een Nederlandse vader en een Indische moeder, en alledrie opgegroeid in een opvoedingsgesticht op West-Java. Tijdens de Tweede Wereldoorl...

Green (New) Deal from 2019-12-15T09:00

Klimaatorganisaties trekken al decennia aan de bel: we hebben een probleem. Deze week presenteerde Frans Timmermans de Green Deal, een plan waarmee we de crisis te lijf moeten gaan. Deze term 'Gree...

Waarom vrouwen betere seks hebben onder het socialisme from 2019-12-15T09:00

Oost-Duitse vrouwen zouden meer orgasmes hebben gehad dan hun West-Duitse zusters. En gelijke kansen op de arbeidsmarkt, zoals die er onder het socialisme waren, leiden algauw tot minder ongelijkhe...

70 jaar NAVO from 2019-12-08T09:00

Deze week vierde de NAVO het zeventigjarig bestaan met een top in Londen. Toch is het feestje bij voorbaat al een beetje bedorven. President Trump was al erg kritisch over de Noord-Atlantische Verd...

Column van Nazmiye Oral from 2019-12-08T09:00

De column is deze week van Nazmiye Oral.

De Jan Terlouw-lezing van Beatrice de Graaf en Lotte Jensen from 2019-12-08T09:00

Volgende week donderdag 12 december wordt voor de derde keer de Jan Terlouw-lezing gehouden. Een lezing die zich buigt over de vraag waarom het ‘touwtje’ van Terlouw niet meer uit de brievenbus han...

De eerste moslim in New York was een Nederlander from 2019-12-08T09:00

De eerste moslim in New York was een Nederlander en hij was ook nog eens de eerste inwoner van Brooklyn. Hij heette Anton Janszoon van Salee en was zoon van een Nederlandse kaapvaarder en Moorse mo...

De pest met Joren Vermeersch from 2019-12-08T09:00

Het was de straf van God die de hoogmoed en de zondigheid van de stervelingen weer eens zat was. Zo verkondigden geleerde theologen en zo geloofden gewone gelovigen in de veertiende eeuw. De pest b...

Het Spoor Terug: De jongens van Soekaboemi, deel 1 from 2019-12-08T09:00

Drie oude mannen, alledrie dik in de negentig. Alledrie met een Nederlandse vader en een Indische moeder, en alledrie opgegroeid in een opvoedingsgesticht op West-Java. Tijdens de Tweede Wereldoorl...

Habsburgse Centenbak from 2019-12-08T09:00

De Habsburgerkin, die is berucht in de geschiedenis. Karel V, Philips II en vooral Karel II waren in het bezit van zo’n centenbak. De oorzaak ervan zou liggen in de omgangsvormen binnen de Habsburg...

Bouterse schuldig aan 8 december moorden from 2019-12-01T09:00

Het was groot nieuws vrijdagavond. De veroordeling van de Surinaamse president Desi Bouterse. Niet alleen hier en in Suriname, maar ook tot de rest van de wereld is het doorgedrongen. Het gebeurd i...

Verplichte Marokkaanse nationaliteit from 2019-12-01T09:00

Onlangs lanceerde een groep Marokkaanse Nederlanders het manifest Keuzevrijheid in nationaliteit. Ze willen als Nederlander niet langer vanzelfsprekend Marokkaans onderdaan zijn, zoals de koning va...

De documentaire ‘Ons moederland’ from 2019-12-01T09:00

Hoe diepgeworteld zijn de radicale nationalistische opvattingen in Nederland? En in hoeverre vinden ze een voedingsbodem in onze geschiedenis of in de beleving daarvan. En loopt er een lijntje van ...

Helden te paard from 2019-12-01T09:00

Een beetje man, een beetje heerser laat zich te paard afbeelden. Dat is al zo sinds keizer Marcus Aurelius zich als ruiter in brons liet vereeuwigen. Sindsdien zijn zowel Willem van Oranje, als Nap...

Uitgestorven Neanderthalers from 2019-12-01T09:00

Het plotseling uitsterven van de Neanderthalers is een van de raadsels uit de oertijd. Hun verdwijning zou wellicht te wijten zijn aan de eerste exemplaren van onze soort, aan een invasie van de ho...

Het Spoor Terug: De spitz, martelwerktuig en heiligdom from 2019-12-01T09:00

Het moet haast wel de meest gehate en de meest geliefde schoen ter wereld zijn: de spitz. De balletschoen met harde neus die ballerina's onhoorbaar kon laten zweven, als engelen in de hemel. Zo'n t...

Expeditie naar de Noordpool in '79 from 2019-12-01T09:00

In 1979 trokken archeologen en wetenschappers naar Spitsbergen. Het was één van de eerste moderne expedities naar de Noordpool. De expeditie kreeg indertijd veel aandacht in de pers omdat ze even a...

De propagandafilms van Shell from 2019-11-24T09:00

Het kan u bijna niet zijn ontgaan. Overal wordt reclame gemaakt voor Shells online videoserie The Great Travel Hack: een serie video’s waarin twee teams van Londen naar Istanbul moeten reizen met z...

Column van Micha Wertheim from 2019-11-24T09:00

De column is deze week van Micha Wertheim.

De Suriname Monologen from 2019-11-24T09:00

Drie voormalig Surinaamse politici kijken vanuit de hemel terug op Suriname na de onafhankelijkheid: Jagernath Lachmon, Henck Arron en Johan Adolf Pengel. Alledrie leverden ze een bijdrage aan het ...

Koekoekskinderen from 2019-11-24T09:00

Deze week werd bekend dat 1 op de 10 Nederlanders DNA van de 'melkboer' bij zich draagt. Veel afstammelingen van zogenoemde 'koekoekskinderen' -kinderen die niet van de vader des huize zijn- dus. E...

Het Spoor Terug: Ruimtevragen from 2019-11-24T09:00

Deze week is het de week van de podcast op Radio 1. OVT nodigde podcastmaker Hens Zimmerman uit om een extra lange historische aflevering te maken van zijn podcast Zimmerman in Space. Samen met doc...

Pro Patria et Patienti from 2019-11-24T09:00

Een nieuwe heup of een nieuwe neus, vaak werden ze ontwikkeld in oorlogstijd voor soldaten die een ledemaat of lichaamsdeel waren kwijtgeraakt. Medische zorg en oorlog, of de voorbereiding daarop, ...

De tolk van Java op toneel from 2019-11-17T09:00

Het boek De Tolk van Java van Alfred Birney was een bestseller, en nu is er het gelijknamige toneelstuk. Op de planken kunnen we meeleven met de hoofdpersoon Alan die lijdt onder een tirannieke Ind...

Het Spoor Terug: Domela Passie from 2019-11-17T09:00

Op 18 November is het een eeuw geleden dat Domela Nieuwenhuis overleed. De socialistische voorman was bij leven al een legende. Hij kreeg mede vanwege zijn profetische voorkomen onder de arbeiders ...

Arthur Weststeijn over het boek ‘M. De zoon van de eeuw’ from 2019-11-17T09:00

Zijn leven is al veel beschreven, maar deze roman M. De zoon van de eeuw vangt de hoofdpersoon volledig. Want alles wat lelijk, intrigerend, machtswellustig, idealistisch en gewoon opportunistisch ...

Morales, van geliefd president naar gedwongen aftreden from 2019-11-17T09:00

Evo Morales is eindelijk afgetreden na zijn discutabele vierde herverkiezing. Toch begon hij zijn politieke loopbaan als held van de inheemse bevolking en het gewone volk. Historicus en Zuid Amerik...

Geschiedenis op het IDFA from 2019-11-17T09:00

Volgende week woensdag gaat het IDFA weer van start, met zoals elk jaar ook weer historische documentaires. Dit jaar wordt bijvoorbeeld de film State Funeral van regisseur Sergei Loznitsa vertoond....

De film 'Judy' from 2019-11-17T09:00

Judy Garland, ze is bekend om feel-good movies als The Wizard of Oz en Meet me in St. Louis waarin ze vrolijk het lieve kerstliedje ‘Have Yourself a Merry Little Christmas’ ten gehore brengt. Judy ...

Column van Abdelkader Benali from 2019-11-10T09:00

De column is deze week van Abdelkader Benali.

Sesamstraat 50 jaar from 2019-11-10T09:00

‘Laat je speelgoed staan en schuif gezellig aan.’ Hele generaties zijn opgevoed met dit zinnetje waarmee Sesamstraat begon. Sesamstraat, overgewaaid uit de Verenigde Staten, wordt dit jaar 50. Een ...

Het Spoor Terug: Ernest Shackleton naar Antarctica, deel 2 from 2019-11-10T09:00

Wat zoekt een Ier begin 20ste eeuw op Antarctica? En waarom wordt de Ier in kwestie, Ernest Shackleton, een eeuw later nog altijd vereerd, heeft hij een eigen fanclub, genootschap en museum? Laura ...

James Joyce-monument bedreigd from 2019-11-10T09:00

Weer een stukje nationaal erfgoed wat verloren lijkt te gaan in Dublin: ‘Het Huis van de Doden’ dreigt vervangen te worden door een hotel. Dit huis is zo bijzonder omdat James Joyce zelf er heeft r...

Biografie van Kotalla from 2019-11-10T09:00

Hij was de ‘mensch-duivel’ van Kamp Amersfoort, wreder dan wreed. En hij zat als enige van de oorlogsmisdadigers de Vier van Breda zijn levenslange gevangenisstraf uit. Josef Kotalla heeft nu een b...

Amerika erkent Armeense genocide from 2019-11-03T09:00

Het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden erkende deze week de massamoord door de Turken op de Armeniërs als genocide. 405 Parlementariërs stemden voor en 11 stemden tegen de betreffende resolutie.Ma...

Dertig jaar zonder de Muur from 2019-11-03T09:00

Dertig jaar geleden viel de Muur. Deze historische gebeurtenis wordt Europawijd grootscheeps herdacht. Zo ook in Nederland. Met allerlei nieuwe boeken en studies en met het zogeheten Mauerfall-fest...

De godheid Bes from 2019-11-03T09:00

Een godheid met kromme beentjes, uitgestoken tong en dikke buik. Dat zal vast geen christelijk of klassiek Grieks opperwezen zijn. En dat was Bes ook niet, maar zelfs in het oude Egypte was hij als...

Het Spoor Terug: Ernest Shackleton naar Antarctica, deel 1 from 2019-11-03T09:00

Wat zoekt een Ier begin 20ste eeuw op Antarctica? En waarom wordt de Ier in kwestie, Ernest Shackleton, een eeuw later nog altijd vereerd, heeft hij een eigen fanclub, genootschap en museum? Laura ...

Netflix-film 'The King' from 2019-11-03T09:00

Als Engeland in de war is grijpt het terug op Shakespeare. Zo was het tijdens de Tweede Wereldoorlog bij de verfilming van Henry V en wellicht helpt nu de nieuwste Henry-verfilming, The King, bij h...

Vrijheidssymbool in Boston gebouwd door slavensmokkelaars from 2019-11-03T09:00

Het is een symbool van vrijheid geworden, de Old North Church in Boston. Op deze plek, dat nu deel uitmaakt van de Freedom Trail, werden namelijk de rebellen tijdens de Amerikaanse onafhankelijkhei...

Muziek van Yentl en de Boer from 2019-10-27T09:00

Yentl en de Boer zingen hun liedje over de Watersnoodramp, getiteld, Hoe zou het met jou gaan. Ook vertellen ze over de opa en oma van Yentl die de ramp in Zeeland meemaakten.

Uitreiking van Libris Geschiedenisprijs from 2019-10-27T09:00

De winnaar van de Libris Geschiedenis Prijs 2019 wordt bekend gemaakt en de prijs wordt uitgereikt. Daarnaast worden alle genomineerden kort in het zonnetje gezet door de jury.De genomineerden zijn...

Documentaire 'De klas van '94' from 2019-10-27T09:00

Lang voor de huidige discussie over bijzonder onderwijs stond in de Amsterdamse Rivierenbuurt de Bouschra school. Een bijzondere school, opgericht door een dominee en zijn vrouw, met alleen maar ki...

De wereld tegen de Koerden from 2019-10-20T08:00

De ontsteltenis van Europa is groot terwijl het toekijkt hoe Erdogan de Koerden met groot geweld uit het grensgebied met Turkije verdrijft. De Koerden zijn voor de zoveelste keer het kind van de re...

Grauwzusters from 2019-10-20T08:00

Ze werden grauwzusters genoemd, naar de kleur van hun habijt. En ze kwamen in 1664 naar Maastricht om de pestlijders te verplegen. Maar wie waren die vrouwen die hun leven in de waagschaal stelden ...

Steffie van den Oord over haar boek 'De gebroeders B.' from 2019-10-20T08:00

Een respectabele jonge weduwe trouwt in de achttiende eeuw met een van de gebroeders B. Ze weet niet dat hij en zijn tweelingbroer berucht zijn en gezocht worden voor diefstal en overvallen tot ver...

Zwarte Bevrijders: Afro-Amerikaanse soldaten in Nederland from 2019-10-20T08:00

Een gekleurd kindje vlak na de oorlog kon zomaar een bevrijdingskindje zijn. Een kindje dus dat het gevolg was van een Afro-Amerikaanse- Nederlandse romance. Zulke kleintjes liepen er rond in Limbu...

Rondje Jos Natuurhistorisch Museum: mislukte cavia from 2019-10-20T08:00

Rondje Jos Natuurhistorisch Museum

Boze Boeren from 2019-10-20T08:00

Demonstrerende boeren vulden deze week de journaals en de voorpagina’s van de kranten. Dit is niet de eerste keer dat de boeren boos zijn. In de jaren ’90 protesteerden ze tegen productiebeperkinge...

Muziek van Lakshmi from 2019-10-20T08:00

Lakshmi is vernoemd naar de godin van liefde en zingt daar ook over. Haar muziek laat zich het beste omschrijven als pop-noir. Na poppodia is ze nu te zien in theaters: vanaf november gaat haar voo...

Annemieke Klijn over 'De Volmaakte Vrouw' from 2019-10-20T08:00

Al in de jaren ’20 had Nederland een erotisch hervormer, Theodoor Hendrik van de Velde. Hij was gynaecoloog en schrijver van De Volmaakte Vrouw, een bestseller die op de katholieke index kwam en di...

Joost Welten over zijn boek 'De vergeten prinsessen van Thorn' from 2019-10-20T08:00

Het waren dames van hoge adel en ze werden in het Limburgse Thorn ‘de prinsessen’ genoemd. Ze spraken uitstekend Frans, wilden enkel een man van stand, droegen japonnen naar de laatste Parijse mode...

Marja Vuijsje over de ‘De kleine De Beauvoir’ from 2019-10-13T08:00

‘Je bent niet als vrouw geboren, je wordt tot vrouw gemaakt.’ Zo luidt de meest beroemde zin uit Simone de Beauvoirs beroemde epos De tweede sekse. Het baanbrekende boek lag als de bijbel van het f...

400 jaar Noordpoolexpedities from 2019-10-13T08:00

De Noordpool was het gebied van Het Behouden Huys van gestrande noordpoolreiziger Willem Barentz in 1596. Sindsdien spreekt het onherbergzame koudste stukje aarde tot de verbeelding. Tegelijkertijd...

Bijzondere vondst in Egyptische necropolis from 2019-10-13T08:00

Een bijzondere vondst werd gedaan in Egyptische necropolis Dayr al-Barsh?. Archeologen ontdekten namelijk in een al afgeschreven graf tekeningen met vreemde bijschriften op de sarcofaag. Wat deze t...

Tim Knol en de Blue Grass Boogiemen from 2019-10-13T08:00

Deze week hebben we muziek van Tim Knol en de Blue Grass Boogiemen. Ook komt Tim Knol vertellen over de geschiedenis van bluegrass muziek.

Wendi Dragonfire over zelfverdediging from 2019-10-13T08:00

Hoe bevrijd je jezelf uit een polsgreep, hoe geef je duidelijk je grenzen aan en hoe dient een perfect knietje te worden uitgevoerd? Tegenwoordig leert elk meisje ‘op zelfverdediging’ hoe dat moet....

Column van Micha Wertheim, ‘de geschiedenis is nog lang niet klaar’ from 2019-10-13T08:00

De column is deze week van Micha Wertheim.

Ton van der Lee over Johan Kieviet en Dik Trom from 2019-10-06T08:00

‘Het is een bijzonder kind en dat is-ie.’ Het zijn de meest geciteerde woorden uit de Nederlandse kinderliteratuur en misschien wel uit de hele vaderlandse literatuur. Ze gingen over de hoofdpersoo...

Een eeuw Opiumwet from 2019-10-06T08:00

Deze week, 4 oktober, is het precies honderd jaar geleden dat in Nederland de Opiumwet werd getekend. De wet stelde het gebruik en de handel van heroïne strafbaar, en beperkte de handel in morfine ...

Arno Kantelberg over de stropdas from 2019-10-06T08:00

Vraag een willekeurige Napolitaan wie de koning van de stropdas is en hij wijst je zonder twijfel richting het piepkleine winkeltje met de notenhouten vensters van Maurizio Marinella. Dit is één va...

De zeemansvrouwen van Enkhuizen from 2019-10-06T08:00

Wat gebeurt er in steden als Enkhuizen, als de mannelijke inwoners jarenlang weg zijn, varend op zee? Zijn de achterblijvende vrouwen blij dat ze geen last hebben van die stinkende huisgenoot, of m...

Wim Daniëls over zijn boek 'Het dorp' from 2019-10-06T08:00

We kennen het dorp als symbool van waarachtig plattelandsleven uit het befaamde liedje van Wim Sonneveld. Maar dat dorp waar altijd alles hetzelfde moest blijven, bestaat dat nog en heeft het eigen...

Viering Captain Cook 250 jaar from 2019-10-06T08:00

Deze maand is het 250 jaar geleden dat Captain Cook voet aan wal zette op een eiland voor Nieuw Zeeland. De reis van Cook, de ‘ontdekker’ van Nieuw Zeeland en Australië, wordt bij de herdenking dik...

Jan van der Putten over zijn boek 'Fabels over China' from 2019-10-06T08:00

De Volksrepubliek China bestaat 70 jaar. Ook publiceerde de Nederlandse regering deze week een nieuw rapport over haar China-beleid en komt Jan van der Putten met zijn nieuwste boek over het land. ...

Marita en Alma Mathijsen over hun Maand van de Geschiedenis-essay from 2019-09-29T08:00

‘Hoe zou het zijn als ik als een jongen geboren was, had ik dan een groter ego gehad en minder kans op verkrachting?’ Zo vraagt schrijfster en dochter Alma Mathijsen aan moeder en hoogleraar Nederl...

De column van Nazmiye Oral from 2019-09-29T08:00

De column is deze week van Nazmiye Oral.

De overgrootmoeder van Jeangu Macrooy from 2019-09-29T08:00

Jeangu Macrooy schreef voor History in Concert een nummer over zijn overgrootmoeder. Zij groeide, als het kind van Marrons, op in het oerwoud van het Surinaamse binnenland. Daar richtte zij met een...

Wie was Thomas Cook? from 2019-09-29T08:00

Wie was Thomas Cook?

Markha Valenta over de musical The Book of Mormon from 2019-09-29T08:00

Dit weekend gaat de Amerikaanse musical The Book of Mormon in Nederlandse première in het Koninklijk Theater Carré in Amsterdam. De musical vertelt het verhaal van twee jonge missionarissen die naa...

Annemarie Lavèn over het Geschiedenis Festival from 2019-09-29T08:00

Zaterdag 5 oktober is het Geschiedenis Festival van het Historisch Nieuwsblad alweer toe aan haar vijfde lustrum. Tal van bekende historische gasten komen, zoals Geert Mak, Jeroen Dijsselbloem, Sim...

Angelie Sens over haar boek 'De kolonieman' from 2019-09-29T08:00

Johannes van den Bosch was zo’n negentiende-eeuws heerschap dat wist wat goed was voor het vaderland en de gekoloniseerde mensheid. Hij was de man achter de armenkolonie Veenhuizen, oprichter van d...

De Greta Thunberg van de jaren negentig from 2019-09-29T08:00

Afgelopen week gaf de jonge klimaat-activist Greta Thunberg een emotionele speech op de VN-klimaattop in New York. Vrijwel iedereen kent haar naam, maar wie kent Severn Cullis-Suzuki nog? Zevenentw...

Het Spoor Terug: De Grote Suriname-tentoonstelling from 2019-09-22T08:00

Ondanks de etnische verdeeldheid, is Suriname één grote familie. Zo wordt de geschiedenis van de voormalige kolonie gepresenteerd in de Grote Suriname- tentoonstelling. Het verhaal van het land wor...

Gabri van Tussenbroeks boek: IJzeren ambitie from 2019-09-22T08:00

Waar nu het lelijkste gebouw van Amsterdam staat, de Nederlandse Bank, stond ooit het zogeheten Paleis voor Volksvlijt. Een Nederlandse variant op het Crystal Palace uit Londen, wat een pronkstuk w...

Dirk-Jan Verdonk over de geschiedenis van het vegetarisme from 2019-09-22T08:00

Nederland kent steeds meer vegetariërs en veganisten, maar ook flexitariërs en flexanisten. Nog even en de carnivoor is een uitstervende mensensoort.Maar toen het vegetarisme zich eind negentiende ...

Nederland verpreutst from 2019-09-22T08:00

Wij worden steeds preutser. Zo signaleerden deze week columnist Max Pam in De Volkskrant en trendwatchers in De Telegraaf. Topless zonnebaden, je baby borstvoeding geven in het openbaar en zelfs na...

Duiven als spion te werk from 2019-09-22T08:00

Deze week openbaarde de CIA documenten waarin bekend wordt gemaakt hoe tijdens de Koude Oorlog duiven tot spionnen werden opgeleid. Zijn duiven als spionnen alleen een fenomeen uit de Koude Oorlog?...

Maffialessen voor de polder from 2019-09-22T08:00

'Italiaanse toestanden in de polder,' en de vraag, 'gaan wij Italië achterna?' Deze reacties waren afgelopen week veelvuldig te horen na de brutale moord op de advocaat van de kroongetuige in het z...

Fik Meijers boek: Schoonheid voor het oprapen from 2019-09-22T08:00

Bij het roven van kunst denken we al gauw aan schilderijen en kunststukken die de nazi’s stalen uit de bezette landen. Dat kunstroof al zo oud is als het Romeinse Rijk is minder bekend. Zo roofden ...

Nooit meer Gouden Eeuw from 2019-09-15T08:00

De term Gouden Eeuw is niet meer van deze tijd, vindt het Amsterdam Museum. Het doet geen recht aan alle onzichtbare mensen uit die eeuw in Amsterdam en omstreken. Evenmin doet het recht aan alle g...

Salafisme from 2019-09-15T08:00

Ze zouden ongelovigen moeten haten en iemand zalige kerst wensen zou een een ergere wandaad zijn dan een moordenaar groeten. In Nederland zou sprake zijn van serieuze salafistische indoctrinatie va...

Juwelen van de Tsaar from 2019-09-15T08:00

Russische tsarina’s hielden van juwelen. Of het nou Anna of Elisabeth was, of Catharina de Grote, ze waren behangen met juwelen. Ook de tsaren waren niet vies van overdaad en opsmuk om zichzelf hoo...

Nieuwe beelden van Aletta Jacobs from 2019-09-15T08:00

Er was tot nog toe alleen een Berlijnse filmopname bekend van Aletta Jacobs. Maar onlangs werd een tweede bewegend beeld van de Nederlandse pionier van het feminisme gevonden. Historicus Mark Bergs...

Ongehuwde moeders gedwongen tot afstaan kind from 2019-09-15T08:00

De nonnen wilden haar blinddoeken tijdens de bevalling zodat ze zich niet aan haar kindje zou hechten. Ze was een ongehuwde moeder, het was 1967 en ze moest haar kind afstaan. En dat alles met mede...

Het Spoor Terug: 100 jaar radio, deel 2 from 2019-09-15T08:00

Op 6 november 1919 begon de allereerste Nederlandse radio-uitzending. De radio is dus bijna honderd jaar. Maar wie stonden aan de wieg ervan? Wie waren de pioniers, welke uitvindingen deden ze en w...

De column van Micha Wertheim from 2019-09-08T08:00

De column van Micha Wertheim

De 'ongeschreven' Britse grondwet from 2019-09-08T08:00

Het is hommeles in het Britse parlement. Sommige Britse politici denken dat de oorsprong van deze crisis herleid kan worden naar het gebrek aan een geschreven grondwet. Waarom ze dat denken en of d...

Simone van Saarloos over het witte geheugen from 2019-09-08T08:00

Nederland wilde heel lang niet herinnerd worden aan de slavernij. Tegelijkertijd hielden we figuren zoals Jan Pieterszoon Coen en Piet Hein als helden in ere. Wat onthouden we en wat vergeten we li...

Exotische invasie rivierkreeft from 2019-09-08T08:00

De Amerikaanse rivierkreeft veroorzaakt problemen. De 'invasieve exoot' zorgt voor oeververzakkingen en verziekt de waterkwaliteit. En toch hebben we het aan onszelf te danken. Want de mens heeft d...

Onrust in West-Papoea from 2019-09-08T08:00

Het is al meer dan twee weken onrustig in West-Papoea. Aanleiding voor het uitbreken van de rellen was de arrestatie van een aantal Papoea-studenten op Java. De rellen duren voort en hebben zich in...

Wim Statius Muller: de Antilliaanse Chopin from 2019-09-08T08:00

Op zondag 1 september overleed Caribische componist Wim Statius Muller, ook wel bekend als de Antilliaanse Chopin. Naast componist en pianist werkte hij ook in Den Haag en Brussel, en stond hij aan...