เมื่อศิลปากรรับปริญญาครั้งแรก: SNC Library Podcast S3 Eps.107 - a podcast by Sanamchandra Palace Library

งานพระราชทานปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยศิลปากรมีประวัติความเป็นมายาวนานเข้มขลัง นับจากปีแรกของการสถาปนามหาวิทยาลัย เมื่อ 12 ตุลาคม พ.ศ. 2486 มีนักศึกษาคนแรกและคนเดียวที่จบการศึกษาในปีการศึกษา 2496 ระดับปริญญาตรี จากคณะจิตรกรรมประติมากรรม  คือ นายชลูด นิ่มเสมอ จากนั้นจึงมีผู้จบการศึกษาในระดับเดียวกัน รวมทั้งระดับอนุปริญญา ทั้งที่ร่วมและต่างคณะอีก 3 คณะ ทยอยจบการศึกษาในปีต่อ ๆ มา คือ คณะสถาปัตยกรรมไทย (สถาปัตยกรรมศาสตร์ในปัจจุบัน) ปี 2498 คณะโบราณคดี ปี 2498 และคณะมัณฑนศิลป์ ปี 2499 ขณะที่บางปีก็ไม่มีผู้จบการศึกษา จนกระทั่งเมื่อผู้จบการศึกษาระดับปริญญาตรีมีจำนวนมากพอโดยการรวมบัณฑิตถึง 10 ปีการศึกษา นับแต่ปีการศึกษา 2496 - 2506 มหาวิทยาลัยจึงกำหนดเอาวันคล้ายวันสถาปนามหาวิทยาลัย 12 ตุลาคม พ.ศ. 2507 เป็นวันพระราชทานปริญญาบัตรครั้งแรก การรอคอยอันยาวนานกว่าที่ศิษย์คนแรกจะได้รับปริญญาบัตรก็ให้หลังจากจบการศึกษามาแล้วถึง 10 ปีการศึกษา และด้วยเหตุที่เป็นครั้งแรกบรรดาศิษย์ผู้จบการศึกษาจึงต่างมีหน้าที่อันสำคัญ กล่าวคือ ศาสตราจารย์เกียรติคุณชลูด นิ่มเสมอ ซึ่งขณะนั้นเข้ารับราชการเป็นอาจารย์ประจำในคณะที่ร่ำเรียนมา ได้รับมอบหมายจาก ศ.ศิลป์ พีระศรี ให้ออกแบบใบปริญญาบัตร ท่านได้ออกแบบโดยใช้สัญลักษณ์แทนทุกคณะวิชาเป็นภาพพื้นหลัง ทั้งระดับปริญญาและอนุปริญญาใช้แบบเดียวกัน และแบบใบปริญญานี้ได้ใช้เพียงครั้งแรกและครั้งเดียว ด้วยในปีถัดมามีการเปลี่ยนแปลงแบบใบปริญญาใหม่ จากนั้นก็มีการปรับเปลี่ยนอีกรวม 4 ครั้ง จนเป็นรูปแบบในปัจจุบัน ส่วนชุดครุยในการเข้ารับพระราชทานปริญญานั้น อ.ลาวัณย์ อุปอินทร์ ศิษย์ผู้น้องรุ่นที่ 4 ของคณะ ซึ่งเป็นบัณฑิตรุ่นปีการศึกษา 2502 หนึ่งในจำนวนนักศึกษา 10 รุ่น ที่จะเข้ารับพระราชทานปริญญาบัตรในครั้งแรกนั้น ได้เป็นหัวแรงหลักในการออกแบบมีคุณเต๋อ (ไม่ทราบนามจริง) เป็นผู้สเก็ตแบบและใช้มาจนปัจจุบัน ส่วนสถานที่ในการประกอบพระราชพิธีเมื่อแรกนั้นใช้ที่ท้องพระโรงวังท่าพระ กระทั่ง พ.ศ. 2515 เมื่อมีนักศึกษารุ่นแรกของคณะอักษรศาสตร์เข้าร่วมพระราชพิธี ด้วยจำนวนนักศึกษาที่เพิ่มมากขึ้นสถานที่ท้องพระโรงจึงไม่พอรองรับต่อไป ในปีถัดมาจึงมีการเปลี่ยนสถานที่เป็นหอประชุมมหาวิทยาลัยศิลปากร วังท่าพระ อนึ่ง การใช้สถานที่ท้องพระโรงวังท่าพระ เป็นความงดงามและเหมาะควรกับสถานที่อันมีศักดิ์ นั้นคือผู้เข้ารับพระราชทานจะเข้ารับในท่าคุกเข่า โดยชันเข่าขึ้น 1 ข้าง หัวเข่าแตะพื้น 1 ข้าง ต่อหน้าพระพักตร์ทั้ง  2 พระองค์ ซึ่งประทับบนพระเก้าอี้ในระนาบเดียวกัน ไม่มีพระแท่นที่ประทับเป็นส่วนกั้นดังเช่นการยืนรับพระราชทานในปัจจุบัน

---

Send in a voice message: https://podcasters.spotify.com/pod/show/snclibrary/message

Further episodes of SNC Library Podcast

Further podcasts by Sanamchandra Palace Library

Website of Sanamchandra Palace Library