ปู๊น ปู๊น เรื่องเล่าไม้หมอน จากฟิล์มหนังสู่หนังสือ: SNC Library Podcast S3 Eps.120 - a podcast by Sanamchandra Palace Library

รถไฟเป็นพาหนะที่เกี่ยวข้องกับชีวิตผู้คนในหลากมิติ ภาพจำของคนไทยกับรถไฟในแต่ละยุคสมัยและช่วงวัยอาจมีความต่าง คนรุ่นปู่ย่าที่การไปมาระหว่างถิ่นยังไม่สะดวก ชีวิตที่ยังไม่รีบร้อนเร่งเร้าถึงก็ช่างไม่ถึงก็ช่าง อาจนึกถึงรถจักรไอน้ำ รถจักรดีเซล หากแต่คนยุคปัจจุบันในวิถีที่จำรีบเร่งแข่งกับเวลา รถไฟความเร็วสูงที่อาจเป็นรองเพียงเครื่องบินจึงถูกแทนที่  

ภาพจำรถไฟอาจเปลี่ยนตามสังคม ยุคสมัย และถูกถ่ายทอดในต่างรูปแบบของเรื่องเล่า เรื่องราวของ “รถไฟสายภาพยนตร์” บทแนะนำหนังสือ 2 เล่ม ในห้องสมุดและโสตทัศนสถาน เชิด ทรงศรี บอกเล่าสังเขปความสัมพันธ์ของรถไฟบนแผ่นฟิล์ม ขณะที่หนังคลาสสิกต่างประเทศบางเรื่องราวสะท้อนประวัติศาสตร์การรถไฟในบริบทของภาพยนตร์ ในมิติของการเคลื่อนพาผู้โดยสารไปยังสถานที่ต่าง ๆ ทับซ้อนด้วยเรื่องราวของชนชั้น เพศ และอื่นๆ

...การเล่าประวัติศาสตร์หนังผ่านฉากรถไฟ อันเป็นยานพาหนะที่ถูกนำเสนอในหนังยุคแรก...จึงถูกนำเสนอตั้งแต่หนังคาวบอย แอ็กชัน ไปจนฉากรักวาบหวิว



ขณะที่หน้าหนังสือหลากเรื่องรถไฟของเมืองไทยบ่อยครั้งที่เรื่องราวของเส้นทางรถไฟสายมรณะ ถูกปลุกเร้าความวิปโยคของผู้ฝังร่างใต้ไม้หมอนที่จำพรากจากครอบครัวชั่วนิรันดร์ขึ้นมาให้สังคมได้ซึมซับรับรู้ถึงบาดแผล ผู้คน และสงคราม  “รถไฟเที่ยวสุดท้ายจากพญาตองซู” หนังสือเล่มเล็กขนาดพ้อคเก็ตบุ๊คเพียง 261 หน้า ได้รับรางวัลดีเด่นประเภทนวนิยาย

จากงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติ ปี 2565 จึงเป็นหนังสือที่ชวนอ่าน ด้วยเรื่องราวกึ่งจริงกึ่งเรื่องเล่าแบบนวนิยาย จากปลายปากกาของ สุมาตร ภูลายยาว ผู้ซึ่งเคยทำงานอาสาสมัคร และเจ้าหน้าที่ภาคสนามในการเก็บข้อมูลผู้ที่จะได้รับผลกระทบจากการสร้างเขื่อน นักเขียนสารคดี เรื่องสั้น และบทความท่านนี้ เชื่อว่าหากได้สัมผัสตั้งแต่หน้าแรกความนำสำนักพิมพ์

ไปจนหน้าสุดท้ายจากปลายปากกาของผู้เขียน จะนำพาให้เราจะรับรู้ได้ถึง

...ความปวดร้าวอย่างเหลือคณานับ เมื่อรู้ว่าเราจะได้กลับบ้าน ด้วยการโดยสารรถไฟบนเส้นทางที่เราได้สร้างมันขึ้นมา เส้นทางที่สร้างด้วยร่างเพื่อนของเรา ในวันที่เขาทอดร่างให้เราข้ามผ่านเพื่อกลับคืนสู่แผ่นดินที่จากมา พวกเขาเหล่านั้นกลับไม่มีโอกาสได้กลับ ไม้หมอนรถไฟเหล่านั้นคือตัวแทนเพื่อนของเรา...

ขอบคุณข้อมูลจาก

ก้อง ฤทธิ์ดี. (2565, กันยายน-ตุลาคม). รถไฟสายภาพยนตร์. จดหมายข่าวหอภาพยนตร์, 12 (71), p. 16.

สุมาตร ภูลายยาว. (2564). รถไฟเที่ยวสุดท้ายจากพญาตองซู. กาญจนบุรี: บ้านแม่น้ำ.

ภาพปก โดย นฤมล บุญญานิตย์

---

Send in a voice message: https://podcasters.spotify.com/pod/show/snclibrary/message

Further episodes of SNC Library Podcast

Further podcasts by Sanamchandra Palace Library

Website of Sanamchandra Palace Library