Klug vi a nar fun Chelm, teil 1 - Klok som en tok från Chelm, del 1 - a podcast by Sveriges Radio

Klug vi a nar fun Chelm, teil 1 - Klok som en tok från Chelm, del 1

Lyssna på alla avsnitt i Sveriges Radio Play.

När Susanne var liten berättade hennes pappa berättelser för henne om Tokarna från Chelm. Det var historier som inte stod i någon bok utan berättades just från människa till människa. Mazel i den här berättelsen frågar sin farfar: -Varför kallas de som kommer från Chelm för tokar? Farfadern grubblade en stund, sedan svarade han:

Du förstår, att när vår Herre skapade världen, så delade han upp människorna i kloka och de som också var kloka, men på ett annat vis.

 

– Det är kanske inte lätt att förstå, sa han, men i skapelsens morgon blev det väldigt bråttom att placera ut alla människor runt om i världen. Säcken med dem som var kloka på sitt eget sätt, hamnade på ett berg i Polen, och innan de visste ordet av hade säcken rullat ner från berget och alla människorna ramlade ur. Mitt i Chelm...

 

Berättare: Susanne Sznajderman Rytz

Ljudläggning: David Mehr

Producent: Anne Kalmering Josephson

 

______________________________________________ 

Ven Susane iz geven klein, hot ir tate dertseilt maises far ir vegn di naronim fun Chelm. S´´zenen geven maises, vos zenen nisht geshtanen in a buch, nor men hot zei dertseilt fun mentsh tsu mentsh. Mazl in ot di maise fregt zain zeidn:

 

 -Zeidenju, farvous rift men di vos kimen fin Chelm naronim? Der zeide hot getracht a vaile un er hot geentfert:

 

Farshteit zich, az ven der Rebeine Sheloilem hot geshafn di velt, hot er tseteilt di mentshn oif di vos zenen gevein chachomim in oif di vos zenen geven klig nor lot a tsveiter oifn.

 

-Dos kon zain shver tsu fershtein. Nor ven Reboine Sheloilem hot baschafen di velt hot er zich zeier geailt, vail er hot geist farshpraien di mentshn in di zekalech mit di vos zenen geveize, chachomim oif an andern oifn hot er gelost oif a barik in

 

Poiln. Aider vos, aider ven hot dos zekale zich aroisgeritsn fin barik in di mentshn hobn zich aroisgeshit. In mitn Chelm...

 

Dertseiler: Susanne Sznajderman Rytz

Klang: Dovid Mehr

Produzent: Anne Kalmering Josephson

 

קלוג ווי אַ נאַר פֿון כעלם   1

 

ווען סוסאַנע איז געווען קליין האָט איר טאַטע דערציילט מעשׂות פֿאַר איר וועגן די נאַראָנים פֿון כעלם. ס'זענען געווען מעשׂות, וואָס זענען נישט געשטאַנען אין א בוך, נאָר מען האָט זיי דערציילט פֿון מענטש צו מענטש. מזל אין אָט די מעשׂה פֿרעגט זייַן זיידן:

 

-זיידעניו, פֿאַרוואָס רופֿט מען די וואָס קומען פֿון כעלם נאַראָנים?

 

דער זיידע האָט געטראַכט אַ ווייַל און ער האָט געענטפֿערט:

 

פֿאַרשטייט זיך, אַז ווען דער רבינו של עולם האָט געשאַפֿן די וועלט, האָט ער צעטיילט די מענטשן אויף די וואָס זענען געווען חכמים און אויף די וואָס זענען געווען קליג נאָר לאָט אַ צווייטער אופֿן.

 

- דאָס קען זייַן שווער צו פֿאַרשטיין. נאָר ווען דער רבינו של עולם האָט באַשאַףן די וועלט האָט ערזיך זייער געאייַלט, ווייַל ער האָט געמוסט פֿאַרשפּרייַען די מענטשן אין די זעקאַלעך מיט די וואָסזענען געווייַזע, חכמים אויף אַן אַנדערן אוףן האָט ער געלאָזט אויף אַ בריק אין פּוילן. איידער וואָס, איידער ווען האָט דאָס זעקעלע זיך אַרויסגעריצט פֿון דעם בריק אוןדי מענטשן האָבן זיך ארויגעשיט.אין מיטן כעלם...

 

דערציילער: סוסאַנע שנייַדערמאַן ריץ

קלאַנג: דוד מער

פּראָדוצענט: אַן קאַלמערינג יוסעפֿסאָן

Further episodes of Di farkishefte pishke - sagor på jiddisch

Further podcasts by Sveriges Radio

Website of Sveriges Radio