Bölüm #1: Magnezyum Hakkında Her Şey! (Magnezyum Nedir, Faydaları Nelerdir, Hangisi, Ne Kadar Gereklidir?) - a podcast by Mustafa Kalkan

Magnezyum, vücudumuzda en bol bulunan 4. mineraldir. Vücumuzda 800'den fazla enzimin yapısına katılarak, enzimlerin görev yapmalarına yardımcı olur. Bu görevler arasında; kas fonksiyonlarından, protein sentezine, nöron fonksiyonlarından, kan glikoz kontrolüne, ATP üretiminden kan basıncının düzenlenmesine kadar birçok fizyolojik olay bulunmaktadır. İnsandaki magnezyumun önemli bir kısmı kemik ve kas dokusunda bulunmaktadır. Serumda ise sadece binde üçü bulunmaktadır. İnsan vücudunda ise kompanzasyon mekanizması vardır. Yani vücut, kastan ve kemikten fedakarlık ederek sürekli serum magnezyum düzeyini normal aralıkta tutmaya çalışmaktadır. Bu nedenle birçok insanda serum magnezyum düzeyi normal aralıktadır. (1,9-2,5 mg/dl) Ancak serum magnezyum düzeyi normal olan kişilerde, hücre içi ölçümler yapıldığında magnezyum eksikliğinin yaygın olduğu gözlenmektedir. 

Yapılan bir çalışmada da serum magnezyum düzeyi normal olan fibromiyalji hastalarında, hücre içi ölçüm yapıldığında magnezyum eksikliği olduğu gösterilmiştir. Serum magnezyum düzeyi, her ne kadar rutin pratikte en sık kullanılan ölçüm yöntemi olsa da, en az güvenilir magnezyum ölçüm yöntemlerinden bir tanesidir. Serum düzeyi etkilenecek kadar ilerlemiş magnezyum eksikliği olan kişileri ayırt etmede etkilidir ancak günümüzdeki birçok insanda olduğu gibi; besinlerle alması gereken magnezyumu alamayan, serum magnezyum düzeyi normal olmasına rağmen hücre düzeyinde magnezyumu eksik olan kişileri ayırt etmede yetersiz kalmaktadır. Günlük besinlerle veya takviyelerle almamız gereken magnezyum miktarı kadınlarda 300-350 mg, erkeklerde ise kas kütlesi daha fazla olduğu için 400-420 mg civarındadır. Magnezyum ihtiyacı, gençlik döneminden gebelik dönemine, emzirme döneminden yaşlılık dönemine kadar yaşamın her döneminde devam etmektedir. Yandaki tablodan önerilen günlük alım miktarlarını görebilirsiniz. Magnezyumun esas kaynağı topraktır. Topraktan suya geçen magnezyum, yeşil yapraklı bitkilere geçer ve bu yolla insanlara ulaşır. Magnezyum, bitkilerde klorofillerde ATP sentezinde görev aldığı için yeşil otlar gibi bitkilerde daha fazladır. Ancak malesef modern beslenme ile bitkilerden zengin beslenme azaldığı gibi, verimsizleşen topraklar nedeniyle besinlerdeki magnezyum miktarı da azalmıştır. 

1940 ile 2002 yılları arasındaki besinlerin magnezyum içeriğinin karşılaştırıldığı bir çalışmada, besinlerde %25'den fazla magnezyum kaybı olduğu gösterilmiştir. Ayrıca besinler işlendikçe de içindeki magnezyum kaybolmaktadır. Yani şeker pancarından şeker elde edildiğinde, buğdaydan un elde edildiğinde, pirinç işlendiğinde içerisindeki magnezyum %90 oranında kaybolmaktadır. Magnezyumla ilişkili olabilecek sağlık sorunlarına değinmeden önce Türk Gıda Kodeksi'ndeki magnezyum ile ilgili sağlık beyanlarına bir göz atalım. Magnezyumun vücutta 300'den fazla yerde görev aldığından bahsetmiştik. En çok da kas ve kemik dokuda bulunmaktadır. Bu nedenle kasların rahatlaması ve gevşemesi için, sağlıklı kemikler için magnezyum çok önemlidir. Ayrıca, vücutta enerji molekülü olan ATP sentezinde de görev aldığı için; yorgunluk ve bitkinliğin azalmasına ve enerji oluşumuna da katkıda bulunur. 

Yandaki sağlık beyanlarına ek olarak, gelin biraz da yapılan bilimsel çalışmalarda fayda gözlenen klinik durumlardan bahsedelim. Kas Krampları: Kalsiyum kasları kasarken, magnezyum da kasların gevşemesinde rol oynar. Bu nedenle özellikle spor sonrası kas krampları, gebelikte gözlenen gebelik krampları, fibromiyalji gibi kas ağrısıyla seyreden durumlarda magnezyum takviyesi ile fayda gözlenebilmektedir. Kemik Sağlığı: Magnezyumun önemli bir kısmı da kemiklerde bulunmaktadır. Ayrıca magnezyum, D vitamininin vücutta aktif hale dönüşmesinde de görev almaktadır. Bu yolla da kemikler üzerinde dolaylı olarak da etkilidir. Özellikle gelişme döneminde kemik sağlığını desteklemek, ileri yaşlarda osteoporoz (kemik erimesi)'nden korunmak için magnezyum takviyesi önemlidir.

Further episodes of Dr. Mustafa Kalkan ile Sağlık Notlarım

Further podcasts by Mustafa Kalkan

Website of Mustafa Kalkan