Podcasts by NRC Onbehaarde Apen

NRC Onbehaarde Apen

Further podcasts by NRC

Podcast on the topic Wissenschaft

All episodes

NRC Onbehaarde Apen
#178 De geschiedenis van Oekraïne en Rusland is als een gedwongen huwelijk from 2022-02-25T16:05:22

Oekraïne en Rusland zijn gedurende hun geschiedenis innig met elkaar verweven. Wat moet je daarvan weten om het conflict te begrijpen? Ruslandkenners Hubert Smeets en Bart Funnekotter duiken in ...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#177 Hoe zagen de Azteken zichzelf? from 2022-02-23T16:00

Vijfhonderd jaar geleden komen in Midden-Amerika twee werelden bij elkaar. De Spaanse conquistador Hernán Cortés staat oog in oog met Montezuma, heerser van de Azteken. Een paar jaar l...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#176 Wat heb je liever: een vieze regenjas of een jas met PFAS? from 2022-02-16T15:00

Ze zorgen ervoor dat je lippenstift blijft zitten, dat je biefstuk niet aanbakt en dat je droog blijft bij een hevige regenbui: PFAS. Maar voortschrijdend inzicht wijst uit: PFAS is gevaarlijker...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#175 Woke woorden: hoe taal mee-evolueert met de tijd from 2022-02-09T16:00

Non-binair, tot slaaf gemaakt, mansplainer. De Nederlandse taal lijkt steeds ‘woker’ te worden. Er komen niet alleen nieuwe woorden bij, maar ze veranderen ook van betekenis. Waarom omarmen we w...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#174 Is vogelgriep de volgende pandemie? from 2022-02-02T15:00

Europa kampt op dit moment met de grootste uitbraak van de vogelgriep ooit. Wat is vogelgriep precies, wat doet het voor vogels én wat is het risico voor mensen?

Host: Lucas Brouwers Listen

NRC Onbehaarde Apen
#173 Moeten we een parasol in de ruimte bouwen om de aarde af te koelen? from 2022-01-26T18:18:39

Als het niet lukt de opwarming van de aarde te stoppen, zou een zwerm satellieten zonnestraling kunnen tegenhouden: een parasol tegen de hitte. Hoe zou dat werken? En is het niet slechts symptoo...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#172 Omikron: hoe krijgt de wetenschap grip op een wispelturige coronavariant? from 2022-01-19T15:00

De één is levensgevaarlijk, de ander verspreidt zich razendsnel: de coronavarianten. Hoe krijgt de wetenschap grip op deze varianten? En komen hun inzichten snel genoeg om nog op te ku...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#171 Westers slapen is slapen onder druk from 2022-01-12T15:00

We drinken thee, gebruiken oordopjes en kopen een duur matras. We doen alles voor een goede nachtrust. Maar wat gebeurt er precies in onze slaap? En is die 8 uur eigenlijk wel nodig?

Host:...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#Herhaling: Bier, oerdrank en genetisch experiment from 2022-01-05T15:00

Onbehaarde Apen is deze week nog met winterslaap. Gemma Venhuizen zocht haar favoriete Onbehaarde Apen aflevering uit.

Onbehaarde Apen LIVE. Bier: oerdrank en genetisch experiment<...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
# Herhaling: Wat kinderen doen als niemand kijkt from 2021-12-29T03:00

Onbehaarde Apen is op winterslaap. Daarom deze lievelingsaflevering van Hendrik uit het archief.

Wat kinderen doen als niemand kijkt

Ben je een ku...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#170 Nóg dichter bij de oerknal: de James Webb Ruimtetelescoop from 2021-12-22T15:00

Na 30 jaar uitdenken, meten en bouwen, is het eindelijk is het zover: op eerste kerstdag wordt de James Webb Ruimte-telescoop gelanceerd. Deze origami-telescoop kijkt naar de eerste sterren. Maa...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#169 Waarom zijn we bang voor kernafval? from 2021-12-15T16:25:58

Kernenergie staat weer op de agenda. Maar hoe zit het met kernafval? Hoe pakt Nederland dat aan? En heeft kernafval last van een imagoprobleem?

Host: Lucas Brouwers

Gast...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#168 Hoe een oermonster uit Maastricht een revolutie veroorzaakte from 2021-12-08T14:57:48

Op een oktoberdag in 1778 vonden arbeiders in een groeve in Maastricht een kaak met tanden zo scherp als priemen. Welk beest was dit? De natuuronderzoeker Cuvier zag met de vondst...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#167 Transplanteren we straks organen van dier naar mens? from 2021-12-01T16:20:05

In een lab in München leven varkens die ooit het tekort aan menselijke donororganen moeten oplossen. Biologen doen hier onderzoek aan xenotransplantatie: het transplanteren van ee...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#166 Waarom koffie de slaap na 12u nog verstoort from 2021-11-24T15:00

We drinken het om wakker te worden, te concentreren én omdat het ontzettend lekker is: koffie! Maar koffie heeft ook een keerzijde: hoofdpijn, onrust en misschien zelfs een verstoorde slaap...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#165 Er is meer tussen man en vrouw from 2021-11-17T15:00

Je geslacht is niet altijd hetzelfde als je gender. Dat oude inzicht uit de genderwetenschappen is de afgelopen jaren zichtbaar geword...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#164 Kunnen we vulkanen temmen? from 2021-11-10T15:00

De vulkaan op La Palma spuwt al maanden vuur, maar gelukkig zijn er geen doden gevallen. Dankzij moderne geologische technieken zagen wetenschappers de uitbars...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#163 Precies 1.000 jaar geleden kapte een Viking een Canadese boom from 2021-11-03T15:00

Dat in de vroege middeleeuwen de noormannen verre zeereizen over de Atlantische oceaan maakten kun je nog steeds zien op IJsland en Groenland, waar ze kolonies stichtten. Maar met nieuwe molecul...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#162 Het grootste mysterie van de bliksem: hoe begint het? from 2021-10-27T14:00

Als kind krijgen we voor de bliksem handige regeltjes mee: sta niet onder een boom en zit op je hurken in een open veld. Maar voor de wetenschap is bliksem nog steeds één groot raadsel...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#161 De zelfrijdende auto: komt 'ie nog wel? from 2021-10-20T14:00

Al decennia wordt er over de zelfrijdende auto gedroomd en gefantaseerd. Tesla, Uber, Audi buitelen over elkaar heen met beloftes. Toch rijdt er nog nergens een zelfrijdende auto rond. Tijd...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#160 Hoe kus je een slapende taal wakker? from 2021-10-14T00:00

Kan je een taal nieuw leven inblazen die al meer dan een eeuw niet meer gesproken wordt? De Siraya, een van de oorspronkelijke volkeren op Taiwan, doen een verrassend succesvolle poging.&nb...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#159 Nobelprijs voor scheikunde from 2021-10-06T14:45:48

De Duitser Benjamin List (1968) en de Amerikaan David MacMillan (1968) krijgen de Nobelprijs voor Scheikunde voor hun onderzoek aan katalyse met kleine moleculen. Met katalysatoren zijn chemisch...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#158 Nobelprijs voor Natuurkunde naar klimaatmodellen en complexe structuren from 2021-10-05T14:55:29

Syukuro Manabe (1931), Klaus Hasselmann (1931) en Georgio Parisi (1948) krijgen de Nobelprijs Natuurkunde voor hun onderzoek naar complexe systemen zoals het klimaat. 

Host: Lucas...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#157 Nobelprijs Geneeskunde voor waarneming temperatuur en aanraking from 2021-10-04T14:58:25

De Amerikaan David Julius en Libanees Ardem Patapoutian winnen de Nobelprijs voor Geneeskunde voor hun werk aan huidreceptoren voor aanraking, warmte en pijn. 


Host: Lucas ...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#156 Waarom er in Siberië nog altijd op mammoeten wordt gejaagd from 2021-09-29T15:02:19

De ijstijd is voorbij. Toch komen er iedere zomer nog prehistorische dieren naar boven uit de ontdooiende Siberische ondergrond. Wat kun je leren van deze diepvreesbeesten?

...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#155 Hoe belangrijk was Hitler? from 2021-09-22T14:26:15

Boekenkasten zijn vol geschreven over de Tweede Wereldoorlog en de gruwelen van de Holocaust. Het lijkt alsof historici zichzelf dezelfde vraag stellen: hoe kon het Duitse volk vallen voor het n...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#154 Hoe navigeerden de Polynesiërs zonder kaart of kompas? from 2021-09-15T14:30

In 1769 maakt de Polynesische meesternavigator Tupaia een zeekaart voor de Engelse ontdekkingsreiziger James Cook. Al kort daarna werd de kaart bespot door westerlingen als onbegrijpelijk en zwa...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#153 Hoe gevaarlijk is de mug in je slaapkamer? from 2021-09-08T16:26:31

In 2020 dook in Nederland het westnijlvirus op, overgebracht door huissteekmuggen. Andere Europese landen kampen al jaren met de ziekte. De symptomen beginnen mild, maar kunnen heel soms zelfs l...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#152 Het Begin: oerzwarte gaten from 2021-09-01T14:00

Vlak na de oerknal ontstonden mogelijk al zwarte gaten in een oersoep van gloeiend plasma. Kunnen we deze allereerste zwarte gaten nu nog vinden? En wat zou hun bestaan betekenen voor verde...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#151 Het Begin: verder groeien in de kunstbaarmoeder from 2021-08-25T14:00

In Nederland worden per jaar 600 kinderen te vroeg geboren. De helft van hen overlijdt. Wetenschappers werken op dit moment aan een kunstbaarmoeder om premature baby's beter verder te laten groe...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#150 Het Begin: De eerste 1.000 dagen van je leven zijn bepalend voor de rest from 2021-08-18T14:33:54

Je eerste 1000 dagen als mens, van conceptie tot en met het tweede levensjaar, zijn bepalend voor onze mentale en fysieke gezondheid de rest van ons leven. Nooit maak je zo'n snel...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#149 Het Begin: wanneer wordt uitstelgedrag een probleem? from 2021-08-11T15:16:33

Het door iedereen verfoeide uitstelgedrag is waarschijnlijk typisch menselijk, een bij-effect van ons ongelooflijke planningsvermogen....

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#148 Het Begin: hoe ontstond het leven op aarde? from 2021-08-04T14:00

In de vijfde aflevering van de zomerserie over ‘Het begin’ reizen we terug naar de kraamkamer van het leven op aarde. Zo'n 4,6 miljard jaar geleden ontstond de aarde en verrassend genoeg duurde ...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#147 Het Begin: hoe ontstond tijd? from 2021-07-28T14:00

In deze vierde aflevering van de zomerserie over 'Het begin' onderzoekt Onbehaarde Apen het fenomeen tijd. Wat is tijd eigenlijk? En hoe begon hij?

 

Presentatie: Lucas Brouwers...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#146 Het Begin: het ontstaan van je vroegste herinnering from 2021-07-21T14:00

In deze derde aflevering over 'Het begin' onderzoekt Onbehaarde Apen het begin van de eerste herinnering. Wat is een herinnering eigenlijk? En waarom herinneren we niks van onze eerste jaren? Listen

NRC Onbehaarde Apen
#145 Het Begin: het ontstaan van technologie from 2021-07-14T14:00

In deze tweede zomerspecial over 'Het begin' onderzoekt Onbehaarde Apen het begin van technologie. Over hoe handige, technische keuzes aan het begin van een uitvinding soms beperken wat er daarn...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#144 Het Begin: scheppingsverhalen from 2021-07-07T15:00

In deze eerste zomerspecial over 'Het begin', onderzoekt Onbehaarde Apen scheppingsverhalen. Over de hele wereld bestaan honderden verhalen over het ontstaan van de kosmos en de mens. ...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#143 Waarom we UFO's zien from 2021-06-30T14:27:37

Al meer dan zeventig jaar duiken vliegende schotels en UFO's op in de lucht en in de media. Maar nooit is het bestaan van buitenaardse wezen bewezen, nu ook weer niet in het nieuwe onderzoe...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#142 Waarom we het beeld over autisme moeten bijstellen from 2021-06-23T14:35:14

Contactschuw, géén empathie en een bizar talent op één specifiek gebied: dat is het stereotiepe beeld van mensen met autisme. Moderne inzichten maken duidelijk dat dit oude beeld aan vernieuwing...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#141 Welke bacteriën slapen bij ons in bed? from 2021-06-16T15:31:05

Gemma heeft een knuffelaap die ze al 35 jaar niet gewassen heeft. Hoe ongezond is dat? In deze aflevering nemen we onze hygiëne onder de loep.

Zie het privacybeleid op Listen

NRC Onbehaarde Apen
#140 Das, vos, kat: op roofdiersafari in Nederland from 2021-06-09T15:04:25

Zonder dat we het door hebben is er diep in de nacht een strijd gaande tussen vaak onbekende roofdieren. In de bossen, velden, maar ook in onze eigen achtertuinen wordt er gevochten om voedsel, ...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#139 De winst van corona: sterke RNA-vaccins from 2021-06-02T14:44:25

Overal in Nederland worden mouwen opgestroopt voor corona vaccins. Grote kans, dat als je aan de beurt bent, je een RNA-vaccin krijgt, die van Pfizer of van Moderna. Die technologie is dankzij d...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#138 Is iedereen een egoïst? from 2021-05-26T14:26:37

Bijen die zichzelf opofferen voor de kolonie, vogels die fluiten als er een vijand in de buurt is en bonobo’s die weesaapjes adopteren: het gebeurt allemaal in het dierenrijk. Waarom vertonen di...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#137 Help, het muon doet raar! from 2021-05-19T14:22:19

Het standaardmodel beschrijft de allerkleinste deeltjes waar de kosmos uit bestaat. Dat model is succesvol en keer op keer worden voorspellingen bevestigd. Maar nu is er een deeltje dat zich nie...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#136 Het onvindbare Majoranadeeltje from 2021-05-12T14:00

Natuurkundigen jagen al jaren op het deeltje waarvan het bestaan maar moeilijk te bewijzen is: het Majoranadeeltje. Het exotische deeltje zou dé bouwsteen kunnen zijn voor quantumcomputers. Maar...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#135 Napoleon is nog altijd overal from 2021-05-05T14:00

Was Napoleon Bonaparte een ongekend militair genie, dat de loop van de geschiedenis eigenhandig bepaalde? Of was hij op het juiste moment op de juiste plek? Geschiedenisredacteur Bart Funnekotte...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#134 Napoleon: keizer en veroveraar from 2021-04-28T14:30

Was Napoleon Bonaparte een ongekend militair genie, dat de loop van de geschiedenis eigenhandig bepaalde? Of was hij op het juiste moment op de juiste plek? Geschiedenisredacteur Bart Funnekotte...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#133 Hoe Napoleon de macht greep from 2021-04-21T14:56:25

Was Napoleon Bonaparte een ongekend militair genie, dat de loop van de geschiedenis eigenhandig bepaalde? Of was hij op het juiste moment op de juiste plek? Geschiedenisredacteur Bart Funnekotte...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#132 Wat een ingenieur kan leren van een inktvis from 2021-04-14T15:00

De natuur zit vol slimme structuren en materialen. Denk aan de kleefhaakjes waarmee sommige zaden aan je trui blijven klitten na een wandeling. Of de eindeloos strekkende en buigende octopusarm....

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#131 Doggerland: het Atlantis van de Noordzee from 2021-04-07T15:39:03

Als je op het strand staat kijk dan naar het Westen en je ziet water, de Noordzee. Maar onder dat water ligt een land verscholen waarvan we het bestaan tot begin vorige eeuw nog niet eens kenden...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#130.3 Hoe Jezus God werd from 2021-03-31T15:00:54

Met Jezus kun je alle kanten op: hij is mens én god, geboren uit Maria én uit God de Vader. In de middeleeuwen werd hij vereerd als keizer van het heelal, maar ook intens lijdend afgebeeld, ...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#130.2 De andere profeten uit de tijd van Jezus from 2021-03-31T14:30

Met Jezus kun je alle kanten op: hij is mens én god, geboren uit Maria én uit God de Vader. In de middeleeuwen werd hij vereerd als keizer van het heelal, maar ook intens lijdend afgebeeld, ...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#130.1 Wat we weten over het leven van Jezus from 2021-03-31T14:00

Met Jezus kun je alle kanten op: hij is mens én god, geboren uit Maria én uit God de Vader. In de middeleeuwen werd hij vereerd als keizer van het heelal, maar ook intens lijdend afgebeeld, ...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#129 Kan een goed gehoor je geheugen beschermen? from 2021-03-24T16:48:06

Een laag opleidingsniveau, hoge bloeddruk, roken, overgewicht, depressie, lichamelijke inactiviteit, diabetes, overmatig alcoholgebruik, hersenbeschadiging en luchtvervuiling zorgen allemaal voo...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#128 Gezond leven, waarom zou je? from 2021-03-17T16:57:17

Mensen die gezond leven hebben minder last van chronische ziekten. En als ze corona krijgen, belanden ze minder vaak op de IC. Gezondheid heeft bovendien veel te maken met kansengelijkheid. Dat ...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#127 Van strand tot snijtafel: van een dode walvis valt veel te leren from 2021-03-10T15:00

Jaarlijks stranden er honderden bruinvissen op de Nederlandse kust. Utrechtse onderzoekers willen weten waarom deze kleine walvis op het strand terecht komt. Wetenschapsredacteur Anne van Kessel...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#126 Wat te doen met onze zakkende bodem? from 2021-03-03T15:00

Dat de stijgende zeespiegel een dreiging is voor ons laaggelegen Nederland, is bekend. Maar ons land komt op veel plekken ook steeds láger te liggen. Heel Holland Zakt, soms wel met met...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#125 De zoektocht naar de batterij van de toekomst from 2021-02-24T15:06:44

De afstandsbediening, je elektrische fiets of je smartphone. De batterij is niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Batterijtechnologie ontwikkelt zich razendsnel en iedereen lijkt op z...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#124 Hoe een machtige roofvogel in Nederland een thuis vond from 2021-02-17T13:00

Van alle jagende roofvogels in Europa is de zeearend de grootste en de sterkste. En hij broedt sinds kort in Nederland. Hoe kan het dat deze imposante roofvogel besloot neer te strijken in de Ne...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#123 Bij brood bestaat geen goed of slecht from 2021-02-10T15:00

Brood is in ons hoekje van de wereld niet van tafel af te slaan. Maar hoe en waar is brood eigenlijk ontstaan? Hoe kwam het in onze supermarkt terecht? En waarom zijn er zulke sterke meningen ov...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#122 Wat we weten over de opmars van coronamutanten from 2021-02-03T14:57:43

Ineens duiken overal varianten op van het pandemische virus SARS-Cov-2. Het begon met de Britse, maar inmiddels hebben virologen het over Zuid-Afrikaanse, Braziliaanse en Amerikaanse varianten. ...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#121 De ruimtestof-race is begonnen from 2021-01-27T17:31:19

De ruimte betreden is al moeilijk. En om dan verre planeten of planetoïden te bereiken is nog moeilijker. Maar om op zo'n ver hemellichaam te landen en er dan ook nog een stukje op te halen en m...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#120 Wat er zoal leeft in onze poep from 2021-01-20T16:35:11

Poep, we spoelen het snel door en op straat lopen we er met een grote boog omheen. Maar wie beter kijkt, vindt in elke drol of keutel duizenden kleine beestjes, bacteriën, schimmels en viru...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#119 Vergeet die oeroude rolverdeling: vrouwen jagen óók from 2021-01-13T15:57:55

Een vondst in Peru zet het beeld van de jagende man en de zorgende vrouw op zijn kop. Hoe komt het dat we nog steeds denken in patriarchale termen? Hoe terecht is dat en hoe komen we er van af? ...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#118 Wat we weten over het vaccin from 2021-01-06T15:57:59

Welkom in 2021. Sinds vandaag mogen we onze mouw oprollen voor een vaccin tegen het coronavirus. Het zal ongetwijfeld nog een poos duren voordat we bevrijd zijn van het virus, maar het eindspel ...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#117 Een goed spel is zo simpel nog niet from 2020-12-23T15:58:27

Nu we met de feestdagen thuis moeten vieren zijn gezelschapsspellen de ideale manier om je te vermaken. Maar waarom spelen we die eigenlijk? Is spelletjes spelen typisch iets voor mensen of...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#116 Waarom vertellen we nog steeds sprookjes? from 2020-12-16T16:00

Sneeuwwitje en de zeven dwergen, Doornroosje, Roodkapje: wie kent ze niet? Hoe komt het dat sprookjes zo in ons collectieve geheugen zitten en wie heeft deze ooit bedacht? Wat maakt juist deze v...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#115 Hoe een plundertocht de grote volksverhuizing werd from 2020-12-09T17:42:32

Na de val van het Romeinse Rijk begonnen de grote volksverhuizingen, zo leren we dit in de geschiedenisles. Landkaarten vol pijlen geven de trektochten aan die de Barbaren, Bourgondiërs, Hunnen ...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#114 Lake Ohrid: paradijs voor wetenschappers from 2020-12-02T16:00

Voor toeristen is het ‘de parel van de Balkan’ en voor wetenschappers is het een uniek natuurlijk archief dat bijna anderhalf miljoen jaar terug gaat in de geschiedenis: Lake Ohrid. 

...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#113 Snot maakt van je neus een warzone from 2020-11-25T16:00

Een verkoudheid was altijd al vervelend, maar in tijden van Covid-19 is het extra verdacht wanneer het snot uit je neus loopt. Toch speelt dit slijmerige goedje een grote rol in het bestrijden v...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#112 We hebben geen zelf, het ego op zijn kop from 2020-11-18T16:43:41

Jezelf heb je altijd bij je, denken we. Maar wie of wat dat zelf eigenlijk is, dát weten we nauwelijks. In eerdere afleveringen (seizoen 1, #10 en seizoen 2, #12) zijn we al eens naar ons "zelf"...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#111 Kan een computer creatiever schrijven dan een mens? from 2020-11-11T16:00

Gedichten, opiniestukken, interviews.. Geef aan GPT-3 een paar beginzinnen en hij maakt het af. Al jaren zijn wetenschappers bezig met het ontwikkelen van een robot die teksten kan schrijven net...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#110 Van mycelium tot heksenkring, het mysterie van de paddenstoel from 2020-11-04T15:57:46

Als je nu een boswandeling gaat maken, struikel je er over: paddenstoelen. Je vind ze ook in onze sprookjes, pastasaus en coffeeshops. Toch is er maar verdacht weinig bekend over deze schim...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#109 Wat we van de doden kunnen leren from 2020-10-28T16:00

Het is herfst, de natuur is in verval. Bladeren vallen van de bomen en verrijken de bodem. Ook lichamen ontbinden als je ze in de natuur laat liggen. Wetenschappers willen weten hoe verschillend...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#108 : Wat als je gezondheid afhangt van een algoritme?' from 2020-10-21T17:42:38

Waar de meeste mensen zonder nadenken een koekje eten, een extra boterham naar binnen schuiven en daarna op de fiets springen moet luisteraar Maaike Helmer al 20 jaar flink vooruit plannen om di...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#107 Met laserlicht het brein besturen from 2020-10-14T14:44:40

Optogenetica maakt het mogelijk om met licht heel gericht hersencellen aan of uit te zetten. Zo kunnen wetenschappers het gedrag van proefdieren besturen. Met een druk op de knop valt een rustig...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#106.3 Nobelprijs voor dna-schaar CRISPR-Cas from 2020-10-07T16:06:26

De Nobelprijs voor Scheikunde is woensdag toegekend aan Jennifer Doudna en Emmanuelle Charpentier voor de ontwikkeling van dna-kniptechniek CRISPR-Cas. Medisch redacteur Sander Voormolen pr...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#106.2 Nobelprijs voor zwarte gaten from 2020-10-06T17:17:49

De Nobelprijs voor Natuurkunde is dinsdag toegekend aan Roger Penrose , Reinhard Genzel en Andrea Ghez voor hun onderzoek aan zwarte gaten. Penrose krijgt de helft van de prijs, Genzel en Ghez d...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#106.1 Nobelprijs voor ontdekking hepatitis C-virus from 2020-10-05T16:14:44

De Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde is maandag toegekend aan drie ontdekkers van het hepatitis C-virus. De ontdekking van het virus, eind jaren 80, heeft geleid tot veilige bl...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#105 Waarom Koning Arthur nooit zal sterven from 2020-09-30T14:45

Sinds zijn verschijning in de middeleeuwen is koning Arthur nooit meer uit het collectieve geheugen verdwenen. Verhalen over de ridders van de Ronde Tafel, de heilige graal, tovenaar Merlijn, he...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#104 Waarom zou je de tuinvogels tellen? from 2020-09-23T15:45:22

Tuinvogels, bijen, waterdiertjes, spinnen en de jaarrondtelling. In Nederland kunnen we eindeloos beestjes blijven tellen. Al deze waarnemingen leveren veel gegevens op, maar heeft de wetenschap...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#103 Wonderkristal zet wereld van zonne-energie op z'n kop from 2020-09-16T15:00

Volgens sommige kenners staan we aan de vooravond van een revolutie in zonne-energie. Flexibele, doorzichtige en efficiënte zonnecellen zijn binnen handbereik dankzij een bijzonder kristal: pero...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#102 Hoe de hond onze beste vriend werd from 2020-09-09T14:55

De band tussen mens en hond is oersterk en vele duizenden jaren oud. Deze zomer bleek uit onderzoek dat 10.000 jaar geleden sledehonden het al mogelijk maakte voor mensen om te leven in barre po...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#101 Zomerbonus: Een eerbetoon aan de zon from 2020-07-29T15:00

Zonder de zon geen warmte, licht of leven. We zoeken de zon op, vereren hem, maar nemen hem ook voor lief. Onbehaarde Apen brengt nu een zomers eerbetoon. Wanneer is de zon ontstaan? Hoe maakte ...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#100: Onbehaarde Apen viert het onverwachte from 2020-07-01T15:18:24

Waarom denken we hardop? Waarom hebben hermelijnen zwart puntjes aan hun witte staart? En waarom hebben Tibetanen minder last van hoogteziekte? Voor deze laatste afvering voor de zomer gaat de w...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#99 Geo-engineering: draaien aan de thermostaat van de aarde from 2020-06-24T15:00

Met de hulp van technologieën ingrijpen in het klimaat om zo de opwarming van de aarde tot stilstand te brengen klinkt steeds aanlokkelijker. Het klimaatdoel om niet boven de 1,5 graad stijging ...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#98 Corona: wat weten we nu? from 2020-06-17T15:00

“In een crisis als deze moeten we met 50% van de kennis, 100% van de besluiten nemen” zei premie Mark Rutte op 12 maart, vlak voor Nederland in lock-down ging. De stroom wetenschappelijke public...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#97 Het regent niet genoeg, Nederland droogt uit from 2020-06-10T15:00

Ons land snakt naar water. Volgens het KNMI is het neerslagtekort ondertussen zo opgelopen dat de kans bestaat dat 2020 de boeken in zal gaan als het ‘droogste jaar ooit’. Hoewel februari dit ja...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#96 Hoe SpaceX Amerika weer bemande ruimtevaart teruggaf from 2020-06-03T15:00

Bemande capsules bouwen is de eredivisie van de ruimtevaarttechniek. Waarom is het zo gevaarlijk en duur? En hoe kan het dat juist een commercieel bedrijf als SpaceX de grote ruimtevaartorg...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#95 Hoe een sprinkhaan verandert in een allesverslindend monster from 2020-05-27T15:00

Ze zijn niet te stoppen en hebben een onstilbare honger. Met miljoenen tegelijk bewegen sprinkhanen zich over de akkers van Oost-Afrika en verslinden daarbij alles wat op hun pad komt. Wat maakt...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#94: Hoe wreed waren de Vikingen echt? from 2020-05-20T15:00

Grote mannen met gevlochten baarden op drakenschepen: het beeld van de Vikingen is een cliché dat wordt herhaald in films, kinderseries en games. Maar in hoeverre klopt dat stereotype met de ges...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#93: Alexander von Humboldt: de laatste homo universalis? from 2020-05-13T15:00

In zijn tijd was hij een beroemde wetenschapper en ontdekkingsreiziger, nu zijn we hem haast vergeten. Toch wordt Alexander von Humboldt (1769-1859) gezien als de grondlegger van de ecologie en ...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#92: Waarom de octopus verrassend slim is from 2020-05-06T15:04:35

Kraaien, chimpansees, olifanten, papegaaien én octopussen: allemaal dieren die intelligent gedrag vertonen. Maar de octopus is extra bijzonder omdat hij evolutionair heel ver van ons afstaat, me...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#91: Hoe ziek worden we van dieren? from 2020-04-29T15:10:57

Van Q-koorts tot salmonella, en van het nieuwe coronavirus tot ebola: allemaal zijn het ziekten die ooit begonnen met een overspringende bacterie of virus van dier op mens. Hoe ontstaan deze zoö...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#90: Waar is alle antimaterie gebleven? from 2020-04-22T15:07:12

Bij de oerknal ontstond in een keer heel veel materie én antimaterie, in theorie zelfs evenveel. Maar om ons heen is bijna alleen nog maar materie. Hoe kan dat? Waar is al die antimaterie naarto...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#89: Wat kinderen willen weten over het coronavirus from 2020-04-15T15:00

Het coronavirus is onderwerp van ieder journaal, gesprek en krant. Maar voor kinderen is de informatie over corona niet altijd even toegankelijk. Daarom deden wij een oproep: wat willen jullie e...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#88: Is het dragen van een ketting al een teken van abstract denken? from 2020-04-08T15:00

Acht 130.000 jaar-oude arendsklauwtjes werden waarschijnlijk door Neanderthalers als ketting gedragen. Een nieuw bewijs dat Neanderthalers een complexere mensensoort waren dan lange tijd werd ge...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
Oproep! Onbehaarde Apen beantwoordt vragen van kinderen over corona from 2020-04-06T19:02:29

Onbehaarde Apen verschijnt nog steeds iedere week in je feed met verhalen uit de volle breedte van de wetenschap. Dat vinden we belangrijk. We willen niet elke week een podcast over het coronavi...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#87: Kan de aarde zonder permafrost? from 2020-04-01T15:00

Een reservoir voor broeikasgassen of een schatkamer vol mammoetfossielen: zo komt permafrost vaak in het nieuws. Maar wat is permafrost precies? En wat gebeurt er als de dooi doorzet door klimaa...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#86: Wat zijn de lessen van de Spaanse griep? from 2020-03-25T16:00

Honderd jaar geleden had de wereld ook te maken met een pandemie: de Spaanse griep eiste uiteindelijk tientallen miljoenen levens. Kunnen we nu iets leren van die uitbraak en hoe er toen op gere...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#85: Wat bezielde de kruisvaarders? from 2020-03-18T16:04:26

Eind elfde eeuwen trokken tienduizenden West-Europeanen richting het Midden-Oosten om Jeruzalem te ‘bevrijden’. Een bizarre onderneming maar ze slaagden erin, tegen alle verwachtingen, en sticht...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#84: New Age of wetenschap: wat hebben we aan de Gaia-hypothese? from 2020-03-11T16:40:04

James Lovelock (100) stelt de aarde voor als een zelfregulerend systeem, waarin stenen, atmosfeer en leven één systeem vormen dat de boel in evenwicht houdt. De Gaia-theorie werd in de jaren ’70...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#83: Op neutrinojacht in de Middellandse zee from 2020-03-04T16:41:23

Je kunt ze niet zien, ze vliegen dwars door de aarde heen en op de bodem van de Middellandse zee hangen bollen met gevoelige camera’s naar ze te loeren: neutrino’s. Maar hoe jaag je op deze onzi...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#82: Hoe komen we aan 29 februari? from 2020-02-29T05:00

Verrassing! Een extra dag, een extra Onbehaarde Apen. Maar waar komt die 29e februari vandaan? En wat is een schrikkel? In deze aflevering van Onbehaarde Apen gaan we op zoek naar de oorsprong v...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#81: Staat de natuur vaker in brand? from 2020-02-26T16:00

Van Australië tot de Schoorlse duinen: overal ter wereld komen branden in de natuur voor. Wie het nieuws kijkt ziet zorgwekkende beelden van vuurzeeën en gewonde koala’s. Komen bosbranden tegenw...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#80: De strijd tegen corona: wie speelt welke rol? from 2020-02-19T16:00

Welke wetenschappers komen er in actie op het moment dat er een nieuwe epidemie uitbreekt? In deze aflevering van Onbehaarde Apen lopen we ze allemaal langs: van de viroloog tot de bioloog en va...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#79: Hoe arts en algoritme collega's worden from 2020-02-12T16:00

Van microscopen tot insulinepompen en van MRI-scans tot zuurstofapparaten: de zorg zit vol technologie. Geen wonder dus dat ook kunstmatige intelligentie het ziekenhuis binnenkomt. Moeten dokter...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#78: Waar komt de maan vandaan? from 2020-02-05T16:00

Ontstond de maan in de tijd dat de aarde nog een bal magma was? Of werd de maan de ruimte in geslingerd toen de aarde nog sneller om zijn as draaide? In deze aflevering van Onbehaarde Apen duike...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#77: Wat is traangas en waarom is het zo populair? from 2020-01-29T16:00

Traangas. Voor de politie lijkt het een perfect middel, er zijn geen dodelijke slachtoffers en de menigte wordt uit elkaar gedreven. Maar het gas is niet zo onschuldig als het lijkt, er zijn wel...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#76: Waarom we het vaker over de lymfe moeten hebben from 2020-01-22T16:00

Je hebt er meer van dan van bloed, maar toch hebben we het er niet vaak over: lymfe. In deze aflevering van Onbehaarde Apen duiken we in dit onbekende levensvocht en bespreken we de nieuwste med...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#75: Was er een Europese genocide in de bronstijd? from 2020-01-15T16:00

Om het Europa anno 3000 voor Christus te begrijpen bestuderen archeologen al eeuwen potten, werktuigen en wapens. Sinds 2010 beschikken ze over een nieuw middel: dna-analyse van stokoude botten....

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#74: Waarom alle diëten werken from 2020-01-08T16:00

Gelukkig nieuwjaar! Tijd voor goede voornemens. Grote kans dat afvallen of gezonder eten op jouw lijstje staan. Maar afvallen met een dieet blijkt in de praktijk moeilijker dan het lijkt. Gewoon...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#73: Een ode aan 2019 from 2019-12-18T16:00

Wat bracht de wetenschap ons in 2019? In deze aflevering van Onbehaarde Apen geven alle wetenschapsredacteuren een ode aan hun hoogtepunt van dit jaar. Van palingen tot Filistijnen en van wolken...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#72: Waarom het Stanford Prison Experiment nu een leugen wordt genoemd from 2019-12-11T16:00

Zijn we van nature goed, of hebben we maar een klein duwtje in de rug nodig om ons te misdragen? Het Stanford Prison Experiment uit 1971 zou het laatste aantonen, maar de laatste jaren is er vee...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#71: Plastic is overal. Is dat erg? from 2019-12-04T16:00

Plastic is op papier een droommateriaal. Makkelijk te produceren, eindeloos vervormbaar en onverwoestbaar. Maar om dat laatste is nu veel te doen, want plastic vervuilt de oceanen en komt in de ...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#70: Waarom zoeken we naar planeten buiten ons zonnestelsel? from 2019-11-27T16:00

Na jaren onderzoek vinden Michel Mayor en Didier Queloz in 1995 de eerste exoplaneet. 51 Peg 51 b, bevindt zich ver buiten ons zonnestelsel, op 50 lichtjaar van de aarde, en draait om de ster 51...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#69: Kunnen we in het lab de neushoorn redden? from 2019-11-20T16:00

Op 19 maart 2018 stierf de laatste mannelijke noordelijke witte neushoorn, Sudan. Met zijn dood lijkt het uitsterven van de ondersoort onvermijdelijk. Maar nieuwe technieken bieden hoop: uit gen...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#68: Kun je met je gedachten een computer bedienen? from 2019-11-13T16:00

Met elektroden in het brein een spraakcomputer besturen: Hanneke de Bruijne is de eerste ter wereld die dat thuis kan doen. Waarom is die techniek zo ingewikkeld? En hoe werkt het precies? In de...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#67: Hoe (on)veilig is kernenergie? from 2019-11-06T16:24:53

Fukushima, Tsjernobyl en Three Mile Island: de geschiedenis leert dat het met kerncentrales lelijk kan misgaan. Maar aan de andere kant kan kernenergie een relatief schoon alternatief zijn voor ...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#66: De geschiedenis van het kwaad dat slavernij heet from 2019-10-30T16:00

Als het tegenwoordig gaat over slavernij is het onderwerp meestal de transatlantische slavernij: de slavenhandel waar Nederland vanaf de 16e eeuw aan mee deed. Maar de geschiedenis van de slaver...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#65: Placebo, hoe we onszelf voor de gek kunnen houden from 2019-10-23T15:00

Een muur vol diploma’s, een witte jas of een blauwe pil: allemaal factoren die bijdragen aan het placebo-effect. Een gebroken been ga je er niet mee herstellen, maar cognitief kunnen placebo’s v...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#64: Onbehaarde Apen LIVE. Bier: oerdrank en genetisch experiment from 2019-10-16T15:00

Van Mesopotamische bierwetten tot gistcellen die zich als diva gedragen: in deze tweede liveshow van Onbehaarde Apen duiken we in de geschiedenis en de toekomst van bier. Hoe werd het eerste bie...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#63.3 Nobelprijs voor herlaadbare batterij from 2019-10-09T15:00

"A highly charged prize”, grapte het Nobelcommité over de Nobelprijs voor Scheikunde, waarvan de winnaars vandaag bekend zijn gemaakt. De winnaars zijn de Amerikaan John Goodenough, de Brit Stan...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#63.2 Nobelprijs voor oerknal en exoplaneten from 2019-10-08T15:00

Samen hebben ze ons beeld van het universum voorgoed veranderd. De Nobelprijs voor Natuurkunde is dinsdagochtend toegekend aan drie mensen. Eén helft ging naar James Peebles, voor zijn onderzoek...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#63.1: Nobelprijs voor cellen in ademnood from 2019-10-07T14:55

De Nobelprijs voor de geneeskunde is vanmorgen uitgereikt aan Amerikanen Gregg Semenza en William Kaelin en de Brit Peter Ratcliffe. Ze winnen de prijs voor hun onderzoek naar hoe cellen zu...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#62: Wat is het verhaal van Gilgamesj? from 2019-10-02T15:00

De godenzoon die eerst vecht tegen monsters, maar dan zijn beste vriend verliest en op zoek gaat naar onsterfelijkheid: Gilgamesj is de held in een oeroud gedicht dat tweeduizend jaar lang verge...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#61: Wat ligt er voorbij oneindig? from 2019-09-25T15:00

Hoe groot is het heelal? Hoeveel zandkorrels zijn er op aarde? Grote getallen fascineren de mens al eeuwen. Maar het kan altijd groter: oneindig. En is er dan nog iets groters dan oneindig? In d...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#60: Hoe erfelijk is homoseksualiteit? from 2019-09-18T15:00

Een groot onderzoek wees vijf DNA-variaties aan die een beetje lijken samen te hangen met homoseksueel gedrag. Maar wat betekent dat precies? Kun je menselijk gedrag wel vangen met genetica? In ...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#59: Kan ketamine helpen tegen depressie? from 2019-09-11T15:00

Bekend als partydrug en sinds de jaren ‘60 in gebruik als verdovingsmiddel: ketamine. Maar er zijn ook aanwijzingen dat bij een zware, onbehandelbare depressie ketamine positieve effecten heeft....

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#58: Deze zomer smolt weer een stuk Groenland weg from 2019-09-04T15:00

Als je de gevolgen van klimaatverandering wilt zien moet je op Groenland zijn. Door de stijgende temperaturen smelt de ijskap en met al dat water stijgt de zeespiegel. Wat zijn de effecten voor ...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#57: De horrorzomer van 2019 from 2019-08-07T15:00

Terrorteken, steekvissen en hooikoortsplanten: de Nederlander heeft deze zomer flink wat te verduren gehad van de natuur. Zoals iedere zomer haalden nieuwe jeukdieren de kranten en journaals. La...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#56: Was de maanlanding een grote PR-stunt? from 2019-07-17T15:00

Op 21 juli (20 juli in de VS) is het precies 50 jaar geleden dat Neil Armstrong als eerste mens voet zette op de maan. Een historische gebeurtenis waarvoor de halve hele wereld aan de buis geklu...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#55: Met Onbehaarde Apen de zomer door from 2019-07-03T15:00

De zomer is begonnen en dat betekent: vakantie. Onbehaarde Apen gaat er ook tussenuit en om de periode tot september te overbruggen komt bijna de hele wetenschapsredactie langs in deze laatste a...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#54: Hoe werkt 5G en is het schadelijk? from 2019-06-26T15:01:27

Röntgen, gamma en infrarood: straling kan invloed hebben op het menselijk lichaam. Maar geldt dat ook voor de radiogolven waarop het nieuwe 5G-netwerk vanaf volgend jaar data zal verzenden? En h...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#53: Zijn de emoties van dieren en mensen hetzelfde? from 2019-06-19T15:00

Of iemand zich vrolijk of boos voelt kun je aflezen aan gezichtsuitdrukkingen, lichaamstemperatuur en hartslag. Allemaal lichamelijke reacties, die dieren ook hebben. Er is dan ook weinig versch...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#52: Wat weten we echt over zwarte gaten? from 2019-06-12T14:59:25

Een oneindig klein punt dat alles in zijn buurt opslokt: zwarte gaten zijn een mysterieus verschijnsel in het heelal. Toch is het wetenschappers gelukt een zwart gat te fotograferen. Althans: de...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#51: Wie was Dzjengis Khan? from 2019-06-05T15:00

Hij veroverde een rijk bij elkaar dat vijf keer groter was dan dat van de Romeinen, maar toch is Dzjengis Khan minder bekend dan Julius Caesar of keizer Augustus. In deze aflevering van Onbehaa...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#50: Met de quantumcomputer is geen geheim meer veilig from 2019-05-29T15:00

Een werkende quantumcomputer is er nog niet, toch waarschuwen experts al voor de gevaren van deze nieuwe rekenmachine. Want de versleuteling die we nu gebruiken kan in een wip gekraakt worden me...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#49: De angst voor de mug from 2019-05-22T15:00

Ze houden ons wakker, hun beten leveren jeukende bulten op en ze zijn ziekteverspreiders. Waar zijn muggen eigenlijk goed voor? In deze aflevering van Onbehaarde Apen alles over muggenbeten, tro...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#48: Hoe kunnen we depressie genezen? from 2019-05-15T15:00

Een tekort aan serotonine, een darmontsteking of een trauma uit je jeugd: de precieze oorzaken van depressie zijn nog altijd niet duidelijk. En wetenschappers blijven zoeken naar nieuwe behandel...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#47: Onbehaarde Apen live: Evolueren we nog? from 2019-05-08T15:00

Heeft natuurlijke selectie nog vat op de mens? Mensen met slechte ogen overleven prima met een bril en als je geen grote spieren hebt, kun je je met humor aantrekkelijk maken. Wat betekent dat v...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#46: Het verhaal achter kinderoffers from 2019-05-01T15:00

Archeologen deden in 2011 een lugubere vondst: op een strand in Peru lagen 137 kinderen en 200 lama’s begraven. Vijfhonderd jaar geleden geofferd, maar waarom? In deze aflevering van Onbehaarde ...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
Nieuw: Vandaag, een dagelijkse nieuwspodcast van NRC from 2019-04-29T15:02:30

Geen nieuwe aflevering van Onbehaarde Apen maar voor één keer vind je hier een aflevering van de nieuwste NRC podcast: Vandaag. Dagelijks een spraakmakend verhaal, zoals vandaag over de commotie...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#45: Priemgetallen, onkruid op de getallenlijn from 2019-04-24T15:00

De oude Grieken braken zich er al het hoofd over: hoe werken die mysterieuze getallen die alleen door zichzelf en 1 deelbaar zijn? Er zijn er oneindig veel van, maar hoe zijn ze precies over de ...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#44: Verraad en raadsels: zonder Judas geen Pasen from 2019-04-17T14:54:42

Een handvol zilverstukken, een kus, en een arrestatie. Door Judas komt in het bijbelverhaal Jezus aan het kruis. Met Goede Vrijdag (de kruisiging) en Pasen voor de deur duikt Onbehaarde Apen in ...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#43: Waarom we trots mogen zijn op de Europese minidino's from 2019-04-10T15:00

Zalmoxes, Struthiosaurus en Balaur bondoc: deze Europese dino's zijn stuk minder bekend dan hun Amerikaanse neefjes Tyrannosaurus en Triceratops. In deze aflevering van Onbehaarde Apen brek...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#42: Hoe gevaarlijk zijn ruimterotsen? from 2019-04-03T15:00

Kilometers brede kraters op aarde zijn het bewijs: een inslag van een planetoïde is niet ondenkbaar. Hoe groot is de kans dat we de komende jaren weer geraakt worden door zo’n aardscheerder? Wat...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#41: Waar blijft de volgende ijstijd? from 2019-03-27T15:55

IJstijden hebben sporen getrokken in het Nederlandse landschap. Van de Utrechtse Heuvelrug tot fossiele hyenadrollen. Hoe ontstaan deze koude periodes en komt er nog een volgende? Je hoort er al...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#40: Waarom ons leven begint met melk from 2019-03-20T15:55

Uit de borst of uit een fles: we zijn allemaal groot geworden op melk. Maar dat witte goedje zit ingewikkeld in elkaar. Op de ingrediëntenlijst staan naast suikers en vet, ook witte bloedcellen,...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#39: Wie waren de laatste Middeleeuwers? from 2019-03-13T15:55

Een donkere duizend jaar, waarin ridders om jonkvrouwen vochten, de kerk en de koning heilig waren en veldslagen werden afgewisseld met periodes van vreselijke ziekte. Waren de Middeleeuwen echt...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#38: Tatiana Afanassjewa, vrouw tussen de Einsteins from 2019-03-06T16:00

De vondst van drie nieuwe Einsteinbrieven wierp nieuw licht op de Russisch-Nederlandse wiskundige Tatiana Afanassjewa. Zij is vooral bekend als vrouw van de flamboyante hoogleraar Paul Ehrenfest...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#37: Aliens! Bestaat er leven buiten de aarde? from 2019-02-27T16:00

Zijn we echt alleen in het heelal? Of is er nog ander leven om ons heen? In deze aflevering van Onbehaarde Apen gaan we op ruimtesafari, op zoek naar buitenaards leven op planeten en manen binne...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#36: Hoe dichtbij is het digitale brein? from 2019-02-20T15:55

Je brein uploaden zodat je voor altijd kunt voortleven in een computer of een geheugenimplantaat voor mensen met Alzheimer. Science fiction? Of is het digitale brein in de nabije toekomst al mog...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#35: Waarom kinderen Pokémon wel, maar de huismus niet herkennen from 2019-02-13T15:55

Kinderen weten maar weinig over diersoorten in hun omgeving. Liever leren ze dinosaurussen, autotypes en Pokémons uit het hoofd. Maar is dat erg? En waarom delen we dieren en planten eigenl...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#34: Waarom Rome niet in één dag viel from 2019-02-06T15:25

De ondergang van het Romeinse Rijk is legendarisch geworden. Overweldigd door de 'barbaren', hoor je vaak. Maar dit is een misverstand: Rome was al langer verloren. Het romeinse leger streed ste...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#33: Hoe de kat bij ons op schoot belandde from 2019-01-30T15:55

Ze spinnen, geven kopjes en zijn de sterren van Youtube. Maar als het baasje even niet kijkt zetten ze hun klauwen in zangvogels en muizen. Hoe kwam de kat in onze huizen terecht? En waarom pikk...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#32: Waarom hebben we planeet X nog niet gevonden? from 2019-01-23T15:18:28

Goed nieuws voor iedereen die baalt dat Pluto geen planeet meer is: er zijn aanwijzingen voor een negende planeet aan de rand van ons zonnestelsel. Planeet X. Een ijsbal tien keer groter dan de ...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#31: Waarom we geen bacteriën meer zijn from 2019-01-16T17:06:44

Tussen complexe cellen, waar mensen uit bestaan, en het meest eenvoudige leven, bacteriën, zit een reuzensprong. Ingenieuze cellen als die van de mens zijn lang geleden uit bacteriën ontstaan. M...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#15: Wat we leerden in 2018 from 2018-12-19T15:12:43

Het jaar komt ten einde. En dus blikt de wetenschapsredactie van NRC gezamenlijk terug op de hoogtepunten in 2018. Aan een tafel vol redacteuren, kerstkransjes en bubbels komen ze allem...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#14: Waarom de wereld wacht op kernfusie from 2018-12-12T15:53:32

Kernfusie is de energiebron van de toekomst: een schone, oneindige zon in een doosje. Tenminste, zo klinkt het in de propaganda van ITER, de internationale experimentele kernfusiereactor in aanb...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#13: Wanneer gaan we terug naar de maan? from 2018-12-05T14:47:41

Met het neerstorten van de Russische Sojoez-raket in oktober belandde de bemande ruimtevaart op een dieptepunt. Deze week ging de vertrouwde raket gelukkig weer feilloos omhoog. Breekt er met de...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#12: Kun je ooit echt jezelf zijn? from 2018-11-28T16:10:25

Ben jij jezelf? Ooit geweest? Zo ja, op wat voor momenten voel je 'jezelf' dan? En ben je dan dezelfde zelf, en altijd evenveel? Hoe belangrijk is dat eigenlijk? Psychologieredacteur Ellen de Br...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#11: Waarom we blij moeten zijn met ons (bruine) vet from 2018-11-21T14:39:41

Tijdens koude dagen pakken we ons in om warm te blijven. Of we eten meer, voor een extra isolerende vetlaag. Echte durfals nemen een koude douche, of springen in een ijswak om zich tegen de kou ...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#10: Waar slimme algoritmes tóch heel dom in zijn from 2018-11-14T15:01:13

Worden machines slimmer dan mensen? Bennie Mols, die voor NRC over artificiële intelligentie schrijft, denkt van niet. Natuurlijk: ze kunnen beter schaken dan de beste schaker en versla...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#9: Zijn wij de enige muzikale dieren? from 2018-11-07T15:34:38

Het oudst bekende lied staat op een 3200 jaar oud kleitablet, het oudste instrument is van 40.000 jaar geleden. Muziek is van alle tijden én culturen. Maar waarom en hoe maken we muziek? Zi...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#8: Wat kinderen doen als niemand kijkt from 2018-10-31T15:41:56

Ben je een kutkind of een keizerkind? Wie dit raadsel snapt, hoort zichzelf "ik ben een kutkind" zeggen, en gaat tóch niet af. In kindercultuur spelen kinderen met macht, angst...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#7: Hoe een kleine cel de planeet verandert from 2018-10-24T13:46:09

Met het blote oog kun je ze niet zien en begrijpen doen we ze eigenlijk ook niet. Dinoflagellaten - ook wel liefkozend dinootjes genoemd - zijn plankton met bijna buitenaardse krachten. Ze bezit...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#6: Moeten we Nederland inleveren aan de zee? from 2018-10-17T15:39:13

Over twee eeuwen kan de zeespiegel twee tot achter meter stijgen, stellen onlangs gepubliceerde klimaatstudies. Hoe accuraat is die voorspelling? En hoe ziet de wereld er dan uit? Klimaatredacte...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#5: Waarom Lucas een soortenblog bijhoudt from 2018-10-10T14:12:21

Hoeveel onontdekte uilensoorten zijn er nog op Lombok? Die vraag klinkt gek, maar is het niet. Na het horen van een ongebruikelijke lokroep, ontdekten biologen een tot nu toe onbekende uil op he...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#4.3: Nobelprijsweek 3 - Scheikunde from 2018-10-03T14:55

Deze week worden de Nobelprijzen uitgereikt. Onbehaarde Apen doen verslag. De Nobelprijs voor de Scheikunde is gewonnen door Frances Arnold, Gregory Winter en George Smith, voor hun onderzoek na...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#4.2: Nobelprijsweek 2 - Natuurkunde from 2018-10-02T16:12:35

Deze week worden de Nobelprijzen uitgereikt. Bij de Nobelprijs voor de Natuurkunde won voor het eerst in meer dan 50 jaar een vrouw. Donna Strickland is de derde vrouwelijke winnaar ooit en deel...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#4.1: Nobelprijsweek 1 - Geneeskunde from 2018-10-01T15:02:34

Deze week worden de Nobelprijzen uitgereikt. De eerste, de Nobelprijs voor de Geneeskunde, ging naar James Allison en Tasuku Honjo voor hun onderzoek naar immuuntherapie. Medisch redacteur Sande...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#3: Waar gaat het heen met onze insecten? from 2018-09-26T14:36:15

Sterven de insecten uit? In minder dan 30 jaar verdween in sommige natuurgebieden meer dan 75 procent van de zespotige dieren. Hoe komt dat? En kunnen we het tij nog keren of gaan we robotbijen ...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#2: Waarom we het nooit eens worden over Pluto from 2018-09-19T14:37:22

Is Pluto een planeet? En mag je nog Brontosaurus zeggen? Over sommige wetenschappelijke termen lopen de emoties hoog op. Want wie bepaalt eigenlijk hoe een dier, plant of tijdsvak heet? En wat m...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#15: Waar zijn de neanderthalers gebleven? (misschien wel in jou) from 2018-07-04T13:00

De neanderthalers waren dom, lomp en bruut, dáárom zijn ze uitgestorven. Dit is misschien wel het grootste misverstand over deze prehistorische mensensoort. Maar de neanderthaler lijkt meer op o...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#14: Wie is geschikt voor een reis naar Mars? from 2018-06-27T14:30

Na de maan en ruimtestation ISS is de nieuwste wens van NASA om af te reizen naar Mars. Een reis van zo'n drie jaar (negen maanden heen, een jaar onderzoek, en negen maanden terug) à 500 miljard...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#13: Wat zijn de schaduwkanten van licht? from 2018-06-20T14:30

De langste dag van het jaar, ook wel bekend als midzomernacht, is voor velen reden voor een feestje. Toch zijn er ook een heleboel nadelen aan zo veel zonuren op een dag. Gemma Venhuizen neemt o...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#12: Wie zijn de helden van de genrevolutie? from 2018-06-13T14:35:01

Ineens heeft iedereen het over CRISPR CAS-9, de genetische wondertechniek waarmee ...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#11: Alles over de tong met Joël Broekaert from 2018-06-06T14:49:42

Wat is het verschil tussen smaak en aroma? Hoe proef je umami? En wat gebeurt er als je zuur niet meer herkent? Onbehaarde Apen gaat deze week op 'tong-expeditie' met culinair journalist Joël Br...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#10: Kun je je lichaam verlaten? from 2018-05-30T13:35:36

Op haar achttiende vloog de jonge psychologiestudente Susan Blackmore over de daken van Oxford, terwijl haar lichaam achterbleef in een studentenkamer. Ten minste, zo ervaarde ze dat. Sindsdien ...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#9: Wat je tegenkomt op expeditie in de diepzee from 2018-05-23T16:48:48

Deze week monsterden we aan op onderzoeksschip RV Pelagia, dat uitvoer om het meest mysterieuze stukje van onze aardbol te verkennen: de diepzee. Want opvallend genoeg weten we meer van de maan ...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#8,5: Waar is Gemma? from 2018-05-16T15:00

Deze week even geen aflevering van Onbehaarde Apen. Gemma bevindt zich op een onderzoeksschip in de Atlantische Oceaan, waar ze naar een live-opname van de diepzeebodem kijkt. Rare vissen, enor...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#8: Hoe kou alles anders maakt from 2018-05-09T14:30

Hoe overleef je binnen de poolcirkels? Hoe past de mens tussen rendier en ijsbeer in de voedselketen? En waarom kwamen de graven op de lokale begraafplaats van Spitsbergen weer tot leven? Ook wo...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#7: Waarom moet de exoot dood? from 2018-05-02T15:29:26

Waarom kun je geiten vinden op de Galapagoseilanden en reuzenpadden in Australië? En wat doet de Japanse oester in onze Waddenzee? En de Amerikaanse rivierkreeft in de Amsterdamse grachten?

<...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#6: Hoelang nog voordat we uitsterven? from 2018-04-25T12:46:30

Ooit trof een grote ramp de aarde, waardoor veel soorten verdwenen die nu alleen nog als fossiel terug te vinden zijn. Inmiddels zijn wij mensen zelf de oorzaak van allerhande verdwijnende soort...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#5: Wat zoekt de wolf in Nederland? from 2018-04-18T13:16:46

Eind vorig jaar wandelde de jonge wolvin Naya via Overijssel ons land binnen. Ze was alleen, maar niet de enige. De afgelopen maanden worden herhaaldelijk wolven in Nederland gesignaleerd. Waar ...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#4: Hoe je de toekomst kunt onthouden from 2018-04-11T14:12:05

Sommige mensen onthouden werkelijk alles. Anderen betreuren juist hoe snel hun herinneringen vervagen. En iedereen zou wel wat meer controle willen over de herinneringen die het geheugen opslaat...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#3: Hoe het leven begon from 2018-04-04T14:46:34

Hoe is het leven op aarde ontstaan? Volgens sommigen ligt de oorsprong bij de Big Bang, anderen hebben het over oersoep, God of een hoop bliksem, zoals bij Frankenstein. In deze aflever...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#2: Wat is natuur nog in dit land from 2018-03-28T10:56:58

Wat is natuur? Zijn dat de grote grazers in de Oostvaardersplassen? Pissebedden in de tuin? Bos, duin, of heide? En hoe ver moet menselijk ingrijpen gaan? Onder leiding van Lucas Brouwers maakt ...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
#1: Waarom Stephen Hawking een Nobelprijs had moeten winnen from 2018-03-20T23:00

Britse natuurkundige Stephen Hawking inspireerde miljoenen mensen met zijn baanbrekende werk over het heelal. Een week geleden overleed hij. Reden voor wetenschapsredacteuren Lucas Brouwers, Hen...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
Pilot: Waarom wij onbehaarde apen zijn from 2018-03-20T17:42:21

Anders dan de meeste zoogdieren is de mens al evoluerend zijn vacht verloren. Waar en waarom zijn we dat haar eigenlijk kwijtgeraakt? In deze pilot van NRC-podcast Onbehaarde Apen duike...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
Pilot: Waarom wij onbehaarde apen zijn from 2018-03-20T17:42:21

Anders dan de meeste zoogdieren is de mens al evoluerend zijn vacht verloren. Waar en waarom zijn we dat haar eigenlijk kwijtgeraakt? In deze pilot van NRC-podcast Onbehaarde Apen duike...

Listen
NRC Onbehaarde Apen
Pilot: Waarom wij onbehaarde apen zijn from 2018-03-20T17:42:21

Anders dan de meeste zoogdieren is de mens al evoluerend zijn vacht verloren. Waar en waarom zijn we dat haar eigenlijk kwijtgeraakt? In deze pilot van NRC-podcast Onbehaarde Apen duike...

Listen